«سربازان خیالی» عراق، معاش بگیرانی که وجود خارجی ندارند

در ماه جون سال جاری میلادی اردوی عراق از خود شجاعت نشان نداد. 60 هزار سرباز آن در برابر فقط حدود 1200 جنگجوی گروه تروریستی "دولت اسلامی" در موصل بدون مقاومت شایان ذکر شکست خوردند. ملیشه های تروریست با سرعت بی مانند و تجهیزات بسیار مدرن بر سربازان فراری اردوی عراق حمله ور شدند.

اردوی عراق با پیشروی جنگجویان نه تنها یک شکست ویرانگر نظامی را تجربه کرد، بلکه شهرت خود را نیز به صورت افتضاح آوری از دست داد. سربازان علیه دشمنی شکست خوردند که از نظر شمار به مراتب کمتر از آن‌ها جنگجو داشت.

تا حالا چنین تصویری از نیروهای نظامی عراق وجود داشت. در هفته اخیر حیدرالعبادی نخست وزیر عراق در پارلمان این کشور بیانیه ای داد که ممکن است دلیل شکست اردو در نبرد موصل را روشن سازد. آیا سربازان منظم عراق از نظر کمیت واقعاً از ملیشه های تروریست بیشتر بودند، یا کمتر از آنچه که فکر می شد؟

ارقامی که نخست وزیر عراق بیان داشته است، به این گمانه زنی ها دامن زده است. بر این اساس، وزارت دفاع حدود 50 هزار سرباز را در لیست خود درج کرده است که در واقع وجود خارجی ندارند. این که به صورت رسمی گفته شده است شمار سربازان این کشور به 170 هزار نفر می رسد، تقریباً یک سوم آنها "سربازان خیالی" هستند؛ منظور از سربازان خیالی نام های جعلی ثبت شده است که وجود خارجی ندارند و یا سربازانی اند که قبلاً کشته شده اند اما هنوز هم به نام آنها معاش پرداخت می شود.

جعل گسترده

مبلغ پول تقلبی که از طریق جعل لیست سربازان حاصل شده است، میزان بسیار عظیمی است. در اردوی عراق یک سرباز داخل خدمت در آغاز دوره سربازی خود حدود 600 دالر امریکایی معاش می گیرد و با افزایش درجه آنها، معاش شان نیز بیشتر می شود.

اگر افزایش معاشات سربازان در مراحل بعدی خدمت در نظر گرفته شود، در این صورت مبلغ پرداخت شده از راه تقلب دست کم به 380 میلیارد دالر می رسد. حامد المطلق، سیاستمدار عراقی عضو کمیسیون دفاعی عراق در مصاحبه با روزمامه "واشنگتن پست" گفت که «این مبلغ ممکن است تا سه برابر نیز افزایش یابد». چون این امکان وجود دارد که نام های سربازان بیشتری یافت شود که اصلاً وجود خارجی ندارند. به گفته این سیاستمدار عراقی، «بودجه عراق غارت شده است».

در اصل این افسران عراقی بوده اند که از این راه سود برده اند. آنها در اسناد شان نام های بیشتر از آنچه در واقعیت امر وجود داشته است را درج کرده اند.

بودجه اردوی عراق قبل از همه از سوی مالیه دهندگان امریکای تمویل می شود. از آغاز تهاجم ایالات متحده امریکا در سال 2003 تا بیرون شدن در سال 2011، این کشور حدود 20 میلیارد دالر در تجهیزات اردوی عراق سرمایه گذاری کرده بود. در سال آینده واشنگتن می خواهد 1،2 میلیارد دالر دیگر به عراق کمک کند.

اتهامات فساد مالی علیه نخست وزیر پیشین

محمد عثمان الخالد، سیاستمدار عراقی در گفتگو با صفحه انترنتی "المانیتور" گفت: «همین سربازان خیالی یکی از دلایل فروپاشی وحشت آور اردوی عراق در مبارزه علیه دولت اسلامی بود.»

از همان آغاز دوره نخست وزیری مالکی تا آگست سال 2014 همواره علیه او اتهامات فساد مالی بلند بود. نه تنها علیه اردوی عراق بلکه علیه حکومت نیز این اتهامات وجود داشت. افزون بر آن این اتهام وجود داشت که کابینه المالکی سیاست یکجانبه را به نفع شیعه های عراق پیشه کرده است و به این ترتیب جمعیت سنی کشور را به آغوش گروه سنی "دولت اسلامی" سوق داده است.

مجله انترنتی امریکایی "گلوبال سکوریتی" به نقل از سارا چایس مشاور امنیتی ایالات متحده امریکا نوشته است: «این که حکومت المالکی به فساد مالی دست می زد و یا به نفع خود شیعه ها را به دشمنی با سنی ها وادار می کرد و یا همزمان به هردو عمل دست می زد، در هر صورت بخش بزرگ جمعیت کشور احساس حقارت می کند و فکر می کنند که حق شان تلف شده است.»

المالکی با این سیاست خود واضحاً جرئت اردوی عراق را که سنی ها در آن اکثریت دارند، از میان برده است. "گلوبال سکوریتی" از اشتفان زونس، دانشمند علم سیاست از دانشگاه سان فرانسیسکو نقل کرده است: «در صورتی که سربازان آماده نبردهای خطرناک نباشد، مجهز کردن زیاد و آموزش دادن آنها سودی ندارد. متاسفانه حکومت المالکی شمار زیادی از عراقی ها را مجبور کرده بود تا از او روگردان شوند.»

به هرصورت سروصداهای فساد مالی اخیر در عراق به وضاحت نشان داد که عیب اردوی عراق در قدم اول در کجا نهفته است: یعنی نه در کمبود اسلحه، بلکه در جرئت کافی مبارزه. بازگرداندن این جرئت به سربازان، یکی از وظایف حتمی نخست وزیر کنونی حیدر العبادی است.