رواداری: طالبان در تلاش ایدیولوژیک‌سازی سیستم آموزشی اند
۱۴۰۳ آذر ۱, پنجشنبه
سازمان «رواداری» در گزارش تازه‌ای به تحلیل و ارزیابی ابعاد حقوق بشری اقدامات سازمان‌یافته‌ی طالبان برای محرومیت عمدی زنان از حق آموزش و تحصیل در افغانستان پرداخته است.
به گفته این سازمان، مسأله تنها محرومیت زنان و دختران از حق آموزش نیست، بلکه نگرانی دیگر تلاش طالبان برای جهت دادن به نظام آموزشی در مسیری است که می‌تواند بر کلیت جامعه افغانستان و وضعیت زنان و دختران این کشور اثرات درازمدت بر جا بگذارد.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
این گزارش تحت عنوان «محرومیت و تبعیض: وضعیت دسترسی دختران و زنان به آموزش در افغانستان»، حاکی از آن است که محرومیت عمدی زنان و دختران از حق آموزش و تحصیل پیامدهای زیان‌بار روانی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به همراه داشته است. بر بنیاد گزارش «رواداری» اشکال گوناگون خشونت‌های خانوادگی از جمله ازدواج‌های اجباری و قبل از وقت در این کشور افزایش یافته است.
در حال حاضر بر اساس معلومات سازمان آموزشی علمی و فرهنگی ملل متحد «یونسکو» بیش از ۱.۴ میلیون دختر واجد شرایط در پی تصمیم طالبان از رفتن به مکاتب محروم شده اند.
از آرشیف دویچه وله دری
تغییر در نصاب آموزشی
بر بنیاد یافته‌های «رواداری»، هرچند طالبان به صورت رسمی از لغو قانون معارف و قانون تحصیلات عالی سخن نگفته اند، اما در سه سال اخیر تغییرات اساسی را در نصاب آموزشی مکاتب و دانشگاه‌های کشور اعمال کرده‌اند.
یافته‌های این سازمان نشان می‌دهد که طالبان مضامین مرتبط با حقوق بشر و حقوق زنان را از برنامه‌های درسی و کتاب‌خانه‌های شماری از مکاتب و دانشگاه‌ها حذف و زمینه‌های دسترسی دختران دارای معلولیت به آموزش سواد و حرفه را نیز محدود کرده‌اند.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
رواداری در این گزارش گفته است که آنها «آموزش به زبان مادری، مذهب، فرهنگ و تاریخ را برای دانش‌آموزان متعلق به اقلیت‌های قومی و مذهبی محدود کرده و حتی برای تشویق کودکان شیعه مذهب به یادگیری فقه حنفی، آزمون‌های دینی برگزار می‌کنند.» از سازمان از جمع‌آوری کتاب‌های مربوط به فقه جعفری در برخی ولایت‌ها نیز خبر داده است.
این سازمان حقوق بشری گفته است که این تغییرات «در واقع برای ایولوژیک‌سازی آموزش عالی و جهت دادن به نقش دانشگاه‌ها در مسیر مورد نظر طالبان است.»
برکناری استادان و برگزاری آزمون‌های «امارت شناسی»
یافته‌های گزارش «رواداری» نشان می‌دهد که طالبان در جریان سه سال گذشته تعداد زیادی از استادان را از مکاتب و دانشگاه‌ها برکنار و به جای آنها افراد غیرمسلکی و عمدتًا فارغان مدارس دینی را گماشته اند. «این افراد از طریق رقابت آزاد نه، بلکه عمدتًا بر اساس حکم وزارت‌های تحصیلات عالی و معارف و تأیید اداره استخبارات گماشته شده اند و در رشته‌های مربوطه دانش و تخصص ندارند.»
این سازمان گفته است: «اداره‌های معارف، اطلاعات و فرهنگ و استخبارات طالبان به صورت منظم «آزمون امارت شناسی» را در سطح مکاتب و دانشگاه‌ها برگزار می کنند. در این آزمون در برخی ولایت‌ها ۵۰ سوال و در برخی ولایت‌ها تا ۲۵۰ سوال که بیش تر آن از سوی اداره استخبارات طرح می‌شود، از شرکت کنندگان پرسیده می‌شود و تمامی دانش آموزان و استادان مکلف به شرکت در آن هستند.»
طبق این گزارش، بخش عمده سوالات پیرامون اهداف تاسیس و دست آوردهای «امارت اسلامی»، زندگی ملا عمر، جنگ با نیروهای امریکایی و دیگر نیروهای بین‌المللی متمرکز است.
«رواداری» گفته است که این گزارش با استفاده از پرسشنامه‌ها و مراجعه به منابع محلی و از جمله مصاحبه با شاهدان عینی در ۲۶ ولایت افغانستان تهیه شده است.
طالبان در مورد این گزارش چیزی نگفته اند، اما در گذشته هرگونه انتقاد در این زمینه را رد کرده اما تاکید کرده اند که آموزش براساس «اصول اسلامی» به پیش برده می‌شود.
از آرشیف دویچه وله دری