جیمز ماتیس روی چه چیزی پافشاری می کند؟

پنتاگون چه نوع شخصیتی را از دست می دهد؟ یک جنرال ۶۸ ساله کارکشته و چهار ستاره پس از دو سال از مقامش در وزارت دفاع ایالات متحده امریکا کنار می رود.

جیمز ماتیس به خاطر "هرج و مرج" سر و صدا راه انداخته است. ماتیس در سخنرانی اش با خنده می گوید: «من مشهور بودم. شفر من در ارتش هرج و مرج بود.»

در جریان یک عملیات ماتیس کلمه "هرج و مرج" را در کلیپبورد یکی از افسرانش خواند. با پورخندی سوال کرد و خواست بداند قضیه این کلمه چیست. او می افزاید: «افسر برگشت و گفت "دگروال ایده های عالی دارد"، البته که این یک کنایه بود. افراد قطعه من ظاهراً همه پیشنهاد های مرا که بسیار عالی جلوه داده بودم، کاملاً درخشان و عالی نمی پنداشتند.»

این جنرال به شدت تزئین شده، ظاهراً شوخ طبع بود. اما یک کتاب در مورد ماتیس به وضاحت وی را "نه دوست خوبتر و نه دشمن بدتر" عنوان می کند. این جنرال ۶۸ ساله، که به خاطر جسارت و بیباکی اش با لقب "سگ دیوانه" شناخته شده، اما او سربازانش را دوست دارد. سربازان این مرد مجرد را خیلی دوست دارند. او در تعطیلی ها کار می کرد تا زیردستانش بتوانند رخصت بگیرند.

ماتیس بیش از ۴۰ سال خدمت کرد. در کنار دیگر رتبه هایش، او فرمانده نیروهای امریکایی در عراق، افغانستان و فرمانده نیروهای مشترک امریکا بود. به همین ترتیب، او همچنین به عنوان فرمانده ارشد نیروهای ناتو نیز برگزیده شد. ماتیس مردی است که روی متحدانش حساب می کند، همانطور که در نامه استعفای وی نیز روشن است. او می نویسد: «به شدت به احترام متقابل به متحدان اعتقاد د دارم و به بازیگران مخرب و رقبای استراتژیک توهین نمی کنم. این دیدگاه برمبنای بیش از چهار دهه تجربه با چنین چیزهایی استوار است.»

در حقیقت زمانی که دونالد ترامپ وی را به وزارت دفاع منصوب کرد و از وی تقدیر نمود، او بازنشسته شده بود. ترامپ در آن زمان گفت: «من ماتیس "سگ دیوانه" را به عنوان وزیر دفاع تعیین کردم.»

برای اینکه سه سال پس از ترک شخصیت نظامی اش به عنوان وزیر دفاع امریکا تعیین شود، ماتیس به یک اجازه نامه خاص از سوی مجلس سنا نیاز داشت. با عبور از مرزهای حزبی، ماتیس آن را به دست آورد و با ۹۸ رای از ۹۹ رای جمهوری خواهان و دموکرات ها به این مقام منصوب گردید.

ماتیس با بارک اوباما رئیس جمهور سابق ایالات متحده امریکا، بارها در مورد اختلاف نظرهای شان، به خصوص در مورد چشم انداز متفاوت در زمینه ایران بحث می کرد. رفتارش با دونالد ترامپ رئیس جمهور فعلی امریکا نیز ساده نبود. ماتیس حکومت روسیه را به دیده شک می نگریست. وی همچنان پیش از اعلام خروج نیروهای امریکایی از سوریه نیز در زمینه هشدار داده بود. ناتو نیز برای ماتیس نسبت به ترامپ معنی دیگری داشت.

گزارش ها می رسانند که ترامپ قصد دارد تا تابستان پیش رو بیش از نیمی از سربازان امریکایی مستقر در افغانستان را نیز خارج کند. ماتیس در آغاز ماه دسامبر درمصاحبه با فاکس نیوز با اشاره به ماموریت افغانستان به عنوان یکی از پایه های بدون برگشت و ثابت نیز هشدار داده بود.

وزیر دفاع ایالات متحده امریکا در این مصاحبه اش گفته بود: «اگر ما از آنجا (افغانستان) بیرون شویم، آشکار است که چه اتفاقی می افتد. در این منطقه ۲۰ گروه تروریستی خطرناک وجود دارند. سازمان های استخباراتی ما واضح ساخته اند که اگر از آنجا بیرون شویم، مورد حمله قرار می گیریم.»

ماتیس صدایی ضعیف در حکومت ترامپ بود که علت و نفوذ آن زیاد بود؛ دیدگاهی که ماتیس به آن پایبند است. وی از مقامش کناره گیری می کند؛ چراکه تصامیم ترامپ با باورهای وی بسیار متفاوت اند. او در مصاحبه با تلویزیون "سی بی اس" می گوید که به این خاطر فقط یک شب بی خواب بوده است: «من بی خوابی ندارم؛ دیگران را بی خواب می کنم.»

شاید این گفته ماتیس درست باشد. پیدا کردن یک جانشین برای مردی که شفر نظامی اش "هرج و مرج" بوده، کار ساده ای نیست. هرج و مرجی که ماتیس در کاخ سفید تجربه کرده، ظاهراً در نهایت برای او غیر قابل تحمل شده است.

  مارتینا بوتلر/ر.ش