در بهسود چه گذشت و جنجال در مورد چیست؟

باشندگان محل می‌گویند که به تاریخ دهم دلو در برابر ولسوالی حصه اول بهسود دست به تظاهرات زدند که تظاهرات به خشونت انجامید و در نتیجه آن ۱۱ نفر جان باختند و ۳۰ نفر دیگر زخمی شد.

در همان روز طارق آرین، سخنگوی وزارت امور داخله، در اعلامیه‌ای گفت که افراد مسلح عبدالغنی علی‌پور سبب این جنجال شده اند و در این حادثه ۷ تن از افراد مسلح غیرمسئول کشته و ۱۳ نفر دیگر زخمی شده اند که ۵ نفر از نیروهای امنیتی در بین زخمی‌ها می‌باشند.

هنوز معلوم نیست کدام ادعا واقعیت دارد، اما هیئتی از کابل به محل فرستاده شده است.

این حادثه پیش از این که جزئیات‌اش روشن شود، تبدیل به صحنه اتهام‌های قومی و نفرت‌پراکنی شد. استدلال غالب طرفداران علی‌پور این است که او ضد نظام نیست بلکه در شرایطی که دولت قادر به تامین امنیت مردم نیست، برای دفاع از مردم فعالیت می‌کند. استدلال جانب دولت و مخالفان علی‌پور این است که هیچ سازمان نظامی ملیشه‌ای خارج از چهارچوب دولت نباید فعالیت کند و همه این گروه‌ها باید خلع سلاح شوند، چون مسئولیت تامین امنیت و نظم به عهده دولت است و گروه‌های مسلح غیرقانونی قانون‌شکنی می‌کنند.

بیشتر بخوانید: با خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان، نگرانی‌های امنیتی هزاره‌ها افزایش می‌یابد

چرا تظاهرات؟

باشندگان محل می‌گویند که دو ماه پیش قوماندان امنیه ولایت میدان وردک با نیروهای ویژه می‌خواست که از طریق ولسوالی جلریز به ولسوالی‌های حصه اول و حصه دوم بهسود برود و قوماندان امنیه این دو ولسوالی را معرفی کند. اما قطار آنان در مسیر جلریز با گروه طالبان روبرو گردیدند و بعد از زدوخورد ۴۸ ساعته و به دلیل ماین‌های کنار جاده‌ای، موفق به عبور از این مسیر نشدند.

مدتی بعد قوماندان امنیه میدان وردک دوباره همراه با نیروهای قطعه ۳۳۳ از مسیر کابل ـ پروان ـ بامیان به ولسوالی‌های حصه اول و دوم بهسود این ولایت رفتند تا قوماندان‌های امنیه را معرفی کند.

مردم محل می‌گویند که الله داد فدایی، قوماندان امنیه ولایت میدان وردک، در حدود ۲۵ روز با حضور صدها نفر از نیروهای امنیتی میدان وردک، بامیان، کابل و با سلاح‌های سبک و سنگین در ولسوالی‌های بهسود ماندند، اما حضور آنان برای باشنده‌های محل سوال‌برانگیز بود و چندین بار با قوماندان امنیه جلسه گرفتند که به نتیجه نرسید.

سخیداد، یکی از کسانی که در این تظاهرات شرکت داشته، به دویچه وله گفت: «روز جمعه ما تظاهرات نمودیم که چرا قوماندان امنیه همراه صدها نفر از نیروهای خاص امنیتی از امن‌ترین نقطه افغانستان نمی‌رود و چه پلان شوم در سر دارند. در این مرحله اعتراض به خشونت انجامید و نیروهای دولتی بالای مردم فیر کردند».

این باشنده بهسود می‌افزاید: «در این تظاهرات و بعد از آن جبهه مقاومت و یا افراد علی پور حضور نداشته و جنگ نکرده اند. ما از حکومت می‌خواهیم که امنیت مردم را در مسیر جلریز بگیرد و از نیامدن کوچی اطمینان دهد، (در آن صورت) ما مردم بهسود به حکومت وعده می‌دهیم که علی پور و افراد شان را از ساحه جمع می‌کنیم».

باشندگان محل مدعی اند که نیروهای امنیتی بیش از ۲۰۰ نفر از معترضان به شمول زخمی‌ها را گروگان گرفتند و حتی آنان را مورد لت و کوب قرار داده اند.

اما طارق آرین، سخنگوی وزارت داخله افغانستان گفته است که «آشوب» از سوی افراد وابسته به علی‌پور تحت نام تظاهرات صورت گرفت و این افراد «بالای نیروهای امنیتی و مردم انداخت مسلحانه نمودند».

حسین بلیغ، نماینده شورای ولایتی میدان وردک و عضو هیئت با صلاحیت حکومتی که به منطقه اعزام شده، به دویچه وله گفت: «تحقیقات ابتدایی نشان می‌دهد که افراد ملکی از سوی نیروهای امنیتی کشته و زخمی شده اند، اما تحقیقات بیشتر جریان دارد که بعداً با رسانه‌ها شریک ساخته خواهد شد».

این حادثه موجی از تنش لفظی و نفرت‌پراکنی را خصوصاً در شبکه‌های مجازی در پی داشت، آن‌هم در زمانی که خشونت‌ها در این کشور افزایش یافته است و با توجه به مذاکرات صلح، افغانستان در مرحله حساسی قرار گرفته است.

اعزام هیئت دولتی به بهسود

سه روز بعد از این حادثه، حکومت افغانستان یک هیئت با صلاحیت را که متشکل از ۱۳ نفر به شمول ۵ مقام حکومتی و ۸ نفر از وکلای شورای ولایتی، بزرگان و باشندگان محل است، برای تحقیقات و بررسی حادثه به ولسوالی حصه اول بهسود فرستاد.

حسین بلیغ، عضو شورای ولایتی که در ترکیب این هیئت شامل است، می‌گوید : «ما تحقیقات خود را آغاز نمودیم و جمع آوری اسناد جریان دارد. با تکمیل شدن تحقیق، دست‌آوردهای خود را با ریاست جمهوری و ارگان‌های عدلی و قضایی شریک می‌سازیم».

باشندگان محل از برخورد پولیس ناراضی و احساساتی می‌باشند و خواستار تحقیق همه جانبه و بی‌طرفانه اند. عبدالروف، یکی از باشندگان محل می‌گوید: «ما از حکومت می‌خواهیم که عاملان این قضیه را مجازات نمایند و همچنان امنیت ما مردم هزاره را تامین کند تا دیگر شاهد کشتار افراد ملکی نباشیم».

عقب‌نشینی تاکتیکی نیروهای دولتی

مقام‌های محلی ولایت میدان وردک می‌گویند که سه شنبه شب نیروهای امنیتی از ولسوالی حصه دوم بهسود عقب نیشنی تاکتیکی کردند و این ولسوالی به دست افراد علی‌پور سقوط نموده است.

عبدالرحمن طارق، والی میدان وردک به دویچه وله گفت که از سه روز به این طرف افراد علی‌پور بالای ولسوالی حصه دوم بهسود حمله داشتند و نیروهای امنیتی عقب‌نیشنی کردند.

والی میدان وردک افزود: «سه شنبه شب نیروهای امنیتی عقب نیشنی تاکتیکی کردند و ولسوالی به دست افراد علی‌پور سقوط نموده است و به خاطر عدم دسترسی به شبکه‌های مخابراتی، معلومات بیشتر وجود ندارد».

اما افراد علی‌پور این ادعای والی را رد می‌کنند و می‌گویند که نیروهای دولتی ولسوالی را ترک کردند و مردم محل از این تعمیر نگهداری می‌کنند.

حمیدالله اسدی، مسوول فرهنگی نیروهای علی‌پور موسوم به «جبهه مقاومت برای عدالت» می‌گوید: «جبهه مقاومت هیچ گونه عملیات و واکنش نشان نداده است و نیروهای دولتی تمام وسایل و امکانات شان را به بامیان و ولسوالی دایمیرداد ولایت میدان وردک انتقال داده اند و ساحه را ترک کردند و اکنون تعمیر ولسوالی از سوی مردم محل نگهداری می‌شود».

یکی از اعضای نیروهای امنیتی که همراه با قوماندان امنیه به این ساحه رفته بود، به شرط فاش نشدن نامش به دویچه وله گفت: «بعد از حادثه ۱۰ دلو، مردم احساساتی شده و با سنگ و چوب بالای تعمیر ولسوالی حمله کردند، تمام کارمندان و نیروهای دولتی حصه دوم بهسود از ساحه فرار کردند و فقط ۲۰ نفر پولیس بامیان در این تعمیر باقی مانده بودند. ما سه روز بدون آب، غذا، تیل و مهمات بودیم و بالاخره مجبور شدیم که ساحه را ترک کنیم».

حملات طالبان و مساله کوچی‌ها

افراد وابسته به علی‌پور که خود را «نیروی خیزش مردمی» می‌خوانند و دولت آن‌ها را «افراد مسلح غیرمسئول» می‌داند، می‌گویند که به خاطر دفاع از مردم در برابر حملات طالبان و کوچی‌ها، به صورت خودجوش جبهه‌ای را تشکیل داده اند.

حمیدالله اسدی، مسئول فرهنگی «جبهه مقاومت برای عدالت» می‌گوید: «متاسفانه همه ساله کوچی‌ها رمه‌های حیوانات شان را بالای زمین‌های زراعتی ما رها می‌کردند، خانه‌های ما را به آتش می‌کشاندند و باشنده‌های محل را به قتل می‌رساندند. ما مجبور شدیم که دست به سلاح ببریم و از خود دفاع نماییم».

بهسود به تکرار شاهد درگیری‌های خونین میان کوچی‌ها و باشندگان محل بوده است. این یک تنش طولانی مدت است و بعد از بروز هر درگیری هیئتی از سوی حکومت ایجاد شده است، اما راه حل پایدار برای آن پیدا نشده است.

محمد جان، یکی از باشنده‌های ولسوالی حصه دوم ولایت میدان وردک می‌گوید: «کوچی‌ها همه ساله بالای خانه و مناطق ما حمله می‌کردند و از زمانی که خیزش‌های مردمی شکل گرفته و جبهه مقاومت ایجاد شده است، کوچی‌ها موفق نشدند که در ساحات ما بیایند».

کوچی‌ها همه ساله در فصل بهار و تابستان به مناطق مرکزی و به ویژه به ولسوالی‌های دایمیرداد، حصه اول و دوم بهسود ولایت میدان وردک می‌آیند و می‌گویند که از گذشته‌های دور به این سو از این چراگاه‌ها استفاده کرده اند و قباله دارند.

اما باشنگان محل ادعای کوچی‌ها را رد می‌کنند و مدعی اند که کوچی‌ها همواره از زور و سلاح کار گرفته و مواشی شان را به این مناطق می‌آوردند.

علی‌پور و جبهه‌اش

در افغانستان کم نیستند گروه‌های مسلحی که خارج از چوکات دولت فعالیت می‌کنند. اکثر این گروه‌ها در گذشته توسط حکومت تحت نام «خیزش مردمی در برابر طالبان» ایجاد و حمایت شده اند. اما کمتر گروهی مانند جبهه علی‌پور حساسیت‌برانگیز بوده است. یکی از انتقادهای حامیان علی‌پور هم این است که دولت چرا علیه دیگر گروه‌های مسلح عمل نمی‌کند.

باشندگان مناطق مرکزی می‌گویند که حضور علی پور و جبهه مقاومت به امنیت مسیر جلریز تاثیر مثبت گذاشته است و به این دلیل از او حمایت می‌کنند. یاسر آرین، یکی از باشنده‌های محل می‌گوید: «سه ماه پیش گروه طالبان ۳۹ مسافر به شمول خودم را از موتر پایین کردند و در یک مکان نامعلوم به گروگان بردند، اما علی پور مشابه این عمل را انجام داد و ۵ نفر از گروه طالبان را به گروگان گرفت و بعد از ۵ روز ۳۹ مسافر با ۵ طالب تبادله شدند».

اسدی، از افراد علی‌پور، می‌گوید که افراد این جبهه همواره با حکومت همکار بوده و با آنان یکجا علیه گروه طالبان جنگ کرده و حامی نظام می‌باشند. او مدعی است که این جبهه از سوی هیچ حرکت سیاسی حمایت نمی‌شود و مردم عام حامی آن‌ها اند.

امام مقام‌های اداره محلی ولایت میدان وردک می‌گویند که علی‌پور و افرادش همواره برای مردم و حکومت مشکل ایجاد کرده اند. عبدالرحمن طارق، والی میدان وردک می گوید: «اگر علی‌پور و افرادش خوب می‌بودند و با حکومت همکاری می‌کردند، چرا در حکومت جذب نشده اند، در حالی که او یک ملیشه، فرد مسلح غیرمسئول ... و هر چیزی که نام بگذاری هست».

والی میدان وردک می‌گوید که حکومت همواره تلاش نموده که امنیت شاهراه‌های این ولایت را تامین نماید تا مردم به راحتی مسافرت کنند، اما هرازگاهی مشکلات پیش می‌آید.

شماری از وکلای پارلمان از بی‌توجهی حکومت در مقابل مردم مناطق مرکزی و امنیت شاهراه نمبر ۲ یا مسیر جلریز انتقاد می‌کنند و می‌گویند که مسئولین حکومتی احساس مسئولیت نمی‌کنند.

مهدی راسخ، نماینده مردم میدان وردک در پارلمان که از حامیان علی‌پور می‌باشد، می‌گوید: «هزاره‌ها حامی حکومت بوده و همواره از دولت افغانستان حمایت نموده اند، اما متاسفانه حکومت در مقابل هزاره‌ها بی‌توجه می‌باشد و حتی آنان را قتل می‌رساند، مثلی که روز جمعه در بهسود یک فاجعه از سوی حکومت صورت گرفت».

این اولین باری نیست که جنجال در مورد علی‌پور تلفات به جا می‌گذارد. در ماه میزان ۱۳۹۷ خورشیدی حکومت افغانستان امر دستگیری او را صادر کرد و نیروهای دولتی وی را در منطقه اسدآباد ولسوالی لعل و سرجنگل ولایت غور محاصره نموده بودند که بعد از چندین ساعت جنگ، علی پور از ساحه فرار کرد. در این درگیری چهار پولیس، دو تن از افراد علی‌پور و پنج فرد ملکی کشته شدند.

اما حکومت در تعقیب او بود و به تاریخ ۴ قوس ۱۳۹۷، نیروهای امنیت ملی علی پور را در دشت برچی کابل دستگیر کردند. دستگیری علی‌پور تظاهراتی را در کابل در پی داشت که در آن چهار تن کشته و ۱۳ تن زخمی شدند. در تظاهرات مشابه دیگر در بامیان دو تن کشته و ۱۰ تن زخمی شدند.

اما علی‌پور چند روز بعد از بازداشت رها گردید و سندی نشر شده در شبکه‌های مجازی بیانگر این بود که او در بدل تعهداتی آزاد شده است.