تحلیلگران: پاکستان احتمالا در روند صلح همکاری می‌کند
۱۳۹۷ خرداد ۳۰, چهارشنبه
پلان عمل صلح و همبستگی در ماه حمل امسال در جریان سفر یک هیئت بلندپایه پاکستانی در کابل تصویب شد. براساس این پلان عمل، افغانستان و پاکستان مکلف هستند تا اقدامات عملی را در راستای مبارزه با تروریسم و تامین صلح و ثبات انجام دهند.
این سفر در حالی انجام می‌شود که دو رویداد مهم در افغانستان اتفاق افتاده است. از یک سو افغانستان شاهد آتش بس سه روزه بین حکومت و طالبان بود. از سوی دیگر ملا فضل الله رهبر تحریک طالبان پاکستان در آستانه تطبیق آتش بس در افغانستان کشته شد.
آگاهان به این باورند که کشته شدن ملا فضل الله قیمت آتش بس در افغانستان بود و از سوی دیگر چین نیز در این آتش بس نقش داشت و بر مقامات پاکستانی فشار وارد کرد تا طالبان را به آتش بس متقاعد سازند. آغا محمد قریشی، تحلیلگر روابط بین الملل به دویچه وله گفت: «حالا فکر می‌کنیم که استخبارات پاکستان به این نتیجه رسیده که با حکومت افغانستان همکاری کند و به این باور رسیده است که بدون همکاری راه دیگری ندارد.»
پس از حملات خونین در ماه جنوری ۲۰۱۸ در کابل، افغانستان از پاکستان خواسته بود که دهشت‌افگنان را سرکوب و مراکز آموزشی آنان را از بین ببرد و راه‌های تمویل شان را مسدود کند.
در جریان پنج ماه گذشته هیئت‌های افغانی و پاکستانی چند بار به کابل و اسلام‌آباد سفر کرده تا بر عملی شدن ماده‌های این پلان عمل تاکید کنند. مقامات افغان می‌گویند با کشته شدن ملا فضل الله در افغانستان، پاکستان در سیاست‌هایش تغییر خواهد آورد. ملا فضل الله رهبر تحریک طالبان پاکستان در روزهای اخیر در افغانستان کشته شد.
محمد رادمنش، سخنگوی وزارت دفاع به دویچه وله گفت: «چند روز پیش ملا فضل الله از بین رفت و همچنین یک رهبر داعش نیز از بین رفت. به همین ترتیب روابط افغانستان و پاکستان روبه بهبود است. پاکستان پیش از این انتقاد داشت که چرا ملا فضل الله در افغانستان نگهداری می‌شود.»
آقای رادمنش می‌گوید حالا نوبت پاکستان است که در مبارزه با تروریسم همکاری کند و به جهانیان نشان دهد که در مبارزه با تروریسم صادق است: «حالا نوبت پاکستان است که تمام تلاش‌هایش را در برابر تروریسم انجام دهد و با افغانستان و جهان همکاری کند تا تروریسم ختم شود.»
مبارزه با تروریسم
افغانستان و پاکستان همواره از حضور گروه‌های تروریستی در خاک یک دیگر ابراز نگرانی کرده‌اند. افغانستان پاکستان را متهم به پناه دادن و تجهیز و تمویل گروه طالبان می‌کند و به این باور است که استخبارات پاکستان شبکه حقانی را حمایت می‌کند. شبکه حقانی متهم به راه اندازی حملات پیچیده و مرگبار در کابل و برخی از ولایات است.
از سوی دیگر پاکستان نیز ادعا دارد که شماری از سران تحریک طالبان پاکستانی در افغانستان به سر می‌برند. پاکستان از جمله تاکید داشت که ملا فضل الله در شرق افغانستان مخفی شده است.
آگاهان مسایل سیاسی می‌گویند که پاکستان در حال حاضر با چهار تهدید اساسی روبرو است. این تهدیدها عبارتند از تحریک طالبان پاکستان، افراط گرایی، ضعف اقتصادی و حرکت عدالت‌خواهانه پشتون‌های پاکستان. آغا محمد قریشی تحلیلگر روابط بین المللی می‌گوید که حکومت پاکستان در حال حاضر زیر فشار جهانی قرار دارد.
آقای قریشی گفت: «به نظر من سفر هیئت حکومت ملی به پاکستان بدون نتیجه نیست. با کشته شدن ملا فضل الله و آتش بس سه روزه این‌ها همزمان اتفاق افتاده که می‌تواند این سفر را نتیجه‌بخش کند.»
پیشینه تلاش صلح
حکومت افغانستان به این باور است که پاکستان «جنگ اعلام ناشده» را با افغانستان به پیش می‌برد. به این معنا که با حمایت از طالبان جبهات جنگ در افغانستان را تقویت می‌کند. هرچند پاکستان در ظاهر این ادعا را رد کرده اما برخی مقامات پاکستانی گفته‌اند که به دلیل حضور گسترده هند در افغانستان، پاکستان از طالبان حمایت می‌کند.
تلاش برای وادار کردن پاکستان به منظور حمایت از پروسه صلح در زمان حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان شروع شد ولی تاکنون این تلاش‌ها نتیجه‌بخش نبوده است.
اما تحلیلگران به این نظرند که حالا نظر پاکستان فرق کرده و احتمالا با پروسه صلح افغانستان همکاری خواهد کرد. جنرال طاهر یرغل تحلیلگر مسایل نظامی گفت: «یک مقدار فشارهای امریکا و جهان پاکستان را تغییر داده و این گفتگوها و رفت و آمد بین حکومت‌ها می‌تواند زمینه را برای داد و گرفت صلح فراهم کند.»
برجسته‌ترین تلاش صلح گفتگوهای چهارجانبه بود که در سال‌های اول و دوم حکومت وحدت ملی با حضور نمایندگان کشورهای امریکا، چین افغانستان و پاکستان به پیش برده شد، اما این تلاش‌ها نتیجه نداد.
ح. همراز