طرح بروکسل برای اصلاحات در تجارت بر سر گازهای گلخانه یی
۱۳۹۶ آبان ۲۰, شنبه
بروکسل بسان دود موتر ها بو می دهد. این شهر، مانند بسیاری از شهرهای دیگر اروپایی، به تکرار از حد مجاز برای آلوده شدن هوا فراتر می رود. جای تعجب اینست که در بروکسل از سال‌ها به این طرف تدابیری برای حفظ محیط زیست در اتحادیه اروپا به فیصله می رسد. حالا اتحادیه اروپا پس از مذاکرات دو ساله می‌خواهد اصلاحاتی را در فروش جوازنامه ها برای انتشار گازهای گلخانه یی در اروپا وارد کرده تا مطابق با اهداف توافقنامه پاریس در قبال اقلیم جهانی عیار گردد. با مجوزها انتشار گازهای گلخانه یی مقدار تولید گازهای مضر تنظيم می‌گردد. آیا هوای اروپا پس از این اصلاحات پاک تر خواهد شد؟ درینجا ۵ واقعیت مهم در این رابطه برچیده شده اند:
۱. چه چیزی باید تغییر داده شود؟
اتحادیه اروپا می خواهد سر از سال ۲۰۲۱ میلادی میزان تولید گازهای گلخانه یی را بیشتر از پیش، یعنی سالانه ۲،۲ درصد کاهش بدهد. هدف این است که تا سال ۲۰۳۰ میزان انتشار گاز های مضر برای اقلیم، در مقایسه با سال ۲۰۰۵ میلادی، ۴۳ درصد کاهش داده شود. این مسأله به بیشتر از ۱۱ هزار فابریکه صنعتی و تولید انرژی ارتباط می‌گیرد. افزون بر آن قرار است پیمانه فروش مجوزها برای تولید گازهای گلخانه یی کاسته شود تا این سیستم مؤثرتر گردیده و قیمت ها بالا برده شوند، تا به این ترتیب تولید گازهای مضر قیمت تر تمام شود.
به قول پیتر لیزه نماینده پارلمان اروپا، درنظر است که دو میلیارد مجوز یا از بین برده شوند و یا ذخیره گردند. این اقدام سبب می‌شود که قیمت هر تُن کاربن دای اکساید تولید شده به تقریباً ۲۵ یورو بلند برود.
۲. هدف از تجارت جواز تولید گاز های مضر چیست؟
مفکوره اصلی اینست که در بدل آلوده ساختن محیط زیست باید یک بها پرداخته شود. یعنی شرکت ها باید برای تولید یک مقدار معین گازهای گلخانه یی، باید یک مجوز بخرند. هر شرکتی که از مقدار مجاز اش کمتر گاز مضر تولید کند، می‌تواند جوازنامه های باقیمانده خود را بالای شرکت دیگری به فروش رسانده و از آن نفع ببرد. هر کارخانه ای که بیشتر از حد مجاز اش گاز مضر تولید می‌کند، باید جوازنامه های بیشتری بخرد. این کار سبب می‌شود که شرکت های تولیدی به صورت فزاینده روی تکنالوژی های سازگار با محیط زیست سرمایه گزاری کنند.
۳. مشکل در کجاست؟
با تجارت بر سر جوازنامه ها، در اصل باید از دیر زمانی به این‌طرف از آلودگی محیط زیست کاسته می‌شد. اما این سیستم تا کنون آنقدر کارا نبوده است. اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۵ بزرگترین سیستم تجارت با جوازنامه های تولید گازهای مضر در جهان را فعال ساخت، با آنهم این سیستم زیاد مؤثر واقع نشد، با آنکه در ۳۱ کشور جهان، به شمول ناروی، آیسلند و لیشتنشتاین، فعال ساخته شده و ۴۵ درصد گازهای گلخانه یی اروپا را احتوا می‌کند. طور مثال در سال ۲۰۱۵ میزان تولید این گازها به تناسب سال قبلی آن، تنها ۰،۳۷ درصد کاهش داشت.
مشکل در آن است که تعداد بسیار زیاد جوازنامه توزیع شده است. بسیاری از این جوازنامه ها اولتر از همه به صنایع سمنت و فولاد به صورت مجانی توزیع شده اند، از ترس اینکه این صنایع مبادا به کشورهای ارزانتر انتقال داده شوند. به این ترتیب یک انگیزه واقعی برای کاستن افرازات گازهای مضر ایجاد نشده است.
۴. اصلاحات چگونه پیاده می‌گردند؟
این اصلاحات، پیش از پیاده ساختن آن، نخست باید مورد تأیید پارلمان اروپا و شورای اتحادیه اروپا قرار بگیرد. عملی ساختن دقیق آن تا کنون مشخص نشده است.
۵. این اصلاحات در برابر آلودگی محیط زیست تا چه حدی مؤثر خواهد بود؟
شمار زیادی از منتقدان به این باور اند که اصلاحات در تجارت جوازنامه های تولید گازهای مضر در اروپا، آنقدر مؤثر نخواهد بود. کلاوس روریگ، همآهنگ کننده سیاست اقلیم و انرژی در شبکه اروپایی "کلایمت اکشن" می‌گوید: «هرچند روزنه امیدی وجود دارد، مثلاً ایجاد مکانیزمی که با آن سالانه جوازنامه های اضافی ازمیان برداشته می شوند، با آنهم تأثیر آن بالای قیمت کاربن دای اکساید ناچیز خواهد بود.»
به باور کارشناسان بهای ۲۵ تا ۳۰ یورو که در بدل هر تُن گاز کاربن دای اکساید پیشنهاد شده است، نیز در اصل کافی نبوده و برای یک تنظیم مؤثر آلودگی هوا، این قیمت باید دست کم دو برابر باشد.