اتحادیه اروپا برای جلب حمایت هرچه بیشتر اردوغان تلاش می کند

برای اولین بار بعد از یک سال، دیدار مستقیم بین رهبران اتحادیه اروپا و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به روز سه شنبه (۶ اپریل ۲۰۲۱) برنامه ریزی شده است. اورزولا فون دیر لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا و چارلز میشل رئیس شورای این اتحادیه در این سفر شان به انقذره می خواهند پیشنهاد های جامعی را به انقره ارائه کنند. ترکیه از جمله در رابطه با سیاست مهاجرت، یک شریک سفر مهم برای اتحادیه اروئا شمرده می شود.

موقف اولی

اخیراً روابط اتحادیه اروپا با ترکیه، که نامزد کسب عضویت این اتحادیه است، به ویژه به خاطر اختلاف روی استخراج گاز در شرق مدیترانه، تیره شده بود. اتحادیه اروپا به منظور حمایت از اعضای اش یونان و قبرس، در سال ۲۰۱۹ تحریم های را علیه ترکیه وضع کرد.

اما اجلاس اتحادیه اروپا در پایان ماه مارچ ارزیابی مثبتی از این واقعیت ارائه داد که انقره اکنون برای گفتگو روی مساله گاز و همچنین اختلافات روی قبرس که بین ترکیه و یونان تقسیم شده، آماده است. همچنین ترکیه تمایل اش را برای ادامه همکاری های گسترده ای اقتصادی و مالی ابراز داشته است.

بررسی موثریت توافقنامه مهاجرت اتحادیه اروپا و ترکیه در پنج سال اخیر

اتحادیه گمرکی

برای ترکیه توافقنامه اتحادیه گمرکی که در سال ۱۹۹۵ با اتحادیه اروپا عقد شد، یک عامل اصلی اقتصادی است. کالاها از طریق مرزها بدون موانع و مالیه گمرکی می توانند به اتحادیه اروپا صادر شوند. زغال سنگ، فولاد و بیشتر محصولات کشاورزی، موارد استثنایی اند. اتحادیه اروپا قبلاً "مدرنیزه کردن" توافقنامه گمرکی را در  سال ۲۰۱۶، که توافقنامه پناهندگی با ترکیه نیز در آن سال امضا شد، پیشنهاد کرده بود. در آن زمان کمیسیون اتحادیه اروپا گسترش خدمات، تدارکات عمومی و کشاورزی را مثبت ارزیابی کرده بود. به دلیل اوضاع سیاسی داخلی ترکیه، مذاکرات متوقف شد. اکنون پیشنهاد جدیدی برای گسترش قرارداد تجاری وجود دارد.

میلیاردها یورو برای پناهجویان تازه وارد؟

ترکیه از دیر زمانی به این طرف برای رسیدگی به ۳،۷ میلیون پناهجوی سوریایی در این کشور، پول بیشتری از اتحادیه اروپا می خواهد. در توافقنامه پناهندگی سال ۲۰۱۶ به اردوغان شش میلیارد یورو وعده داده شد. طبق گزارش کمیسیون اتحادیه اروپا، تاکنون ۴،۱ میلیارد یورو پرداخت شده است. اما پرداخت پول باقیمانده نیز از قبل کاملاً برنامه ریزی شده است. رهبران اتحادیه اروپا آماده اند تا به کمک های مالی شان به ترکیه ادامه بدهند. اما کمیسیون اتحادیه اروپا اکنون باید یک طرح پیشنهادی را تهیه کند. هنوز هیچ رقم مشخصی برای بسته چندین میلیارد یورویی وجود ندارد. با این حال سال گذشته اتحادیه اروپا ۵۳۵ میلیون یورو بیشتر به ترکیه تعهد کرد تا برنامه های خاصی در سال ۲۰۲۱ ادامه یابند.

تسهیلات سفر

همچنین در سال ۲۰۱۶ اتحادیه اروپا اعلام کرد که در نظر دارد برای اتباع ترکیه که می خواهند به کشور های عضو این اتحادیه سفر کنند، دیگر ویزا شرط نباشد. اما مذاکرات خیلی زود متوقف شد، زیرا ترکیه از تغییر قوانین گسترده ضد تروریزم خودداری کرد. اکنون اتحادیه اروپا مجددا می خواهد با ارائه پیشنهاد تسهیلات سفر، ترکیه را راضی بسازد. با این حال سران حکومات و دول کشور های عضو این اتحادیه نخست می خواهند بررسی  کنند که "چگونه همکاری (...) در ارتباطات و تحرکات بین فردی تقویت شود".

مرکل خواهان تداوم توافقنامه مهاجرت اتحادیه اروپا با ترکیه است

معامله با پیش شرط؟

انگلا مرکل، صدراعظم آلمان بعد از ختم اجلاس سران اشاره کرد که هنوز هیچ چیز فیصله نشده است. او از یک "رویکرد دو مرحله ای" صحبت کرد. مرکل گفت اتحادیه اروپا اکنون "اولین قدم" را برمی دارد و تصمیم های مشخصی را در ماه جون اتخاذ خواهد کرد. او گفت که در این امر"انکشاف وضعیت مناقشه برانگیز در شرق مدیترانه" نقش باز می کند. در واقع اتحادیه اروپا تهدید خود را برای تحریم های جدید در مناقشه روی مساله گاز حفظ کرده است. در اعلامیه نهایی، سران حکومات و دول عضو اتحادیه اروپا، همچنین از تقاضای ممنوعیت حزب دموکراتیک خلق ها و خروج از کنوانسیون حمایت از زنان در برابر خشونت در استانبول انتقاد کرده اند.

خواست اتحادیه اروپا برای پذیرش پناهجویان رد شده

در توافقنامه پناهندگی ۲۰۱۶، ترکیه متعهد شد که در صورت رد درخواست پناهندگی پناهجویان، آنها را دوباره می پذیرد. این توافق منجر به کاهش قابل توجهی رقم پناهجویان تازه وارد گردید. اما ترکیه در تابستان سال گذشته پذیرش پناهجویان رد شده از یونان را به حالت تعلیق درآورد. پس از اجلاس سران، بروکسل از ترکیه خواست تا "فوراً" اجرای این توافق را از سر بگیرد.

nk, si (afp)