پنج ميليون افغان از مکتب محروم اند

حامد کرزي، رييس جمهور افغانستان در نخستين روزهاي سال روان از طالبان خواست تا دروازه هاي مکتبها را بر روي کودکان افغان مسدود نکنند. حکومت افغانستان کوشش کرده است با حمايت مردم محلي، دروازههاي مکتب را باز نگه دارد، اما با وجود اين تلاشها، هنوز در برخي مناطق دروازه مکتبها بسته است.

عبدالصبور غفراني، معاون رياست نشرات وزارت معارف افغانستان مي گويد ناامني دليل اصلي اين مشکل است: «چالش بسيار عمده اي که وزارت معارف از آن نگران است، بازماندن پنج ميليون کودک از رفتن به مکتب است». در مجموع حدود سيزده ميليون تن در افغانستان در سن مکتب قرار دارند و از اين رقم، هشت ميليون آنها به مکتب ميروند. وزارت معارف ميگويد براي بسياري مکتبها توانسته در سال 2010 ساختمان بسازد.

200 ولسوالي بدون معلم زن

در بسياري مناطق افغانستان به دليل سنتهاي اجتماعي حاکم، دانش آموزان دختر بايد توسط آموزگاران زن آموزش ببينند. اما تعداد آموزگاران زن در برخي ولايتها کم است که اين مساله نيز نگراني وزارت معارف را برانگيخته است.

غفراني مي گويد از جمله 364 ولسوالي در افغانستان در 200 ولسوالي اين کشور آموزگار زن وجود ندارد.

به گفته غفراني اين مساله سبب شده تا ساکنان اين ولسواليها دختران شان را به مکتب نفرستند: «مشکل ديگري که محسوس است مشکل فرهنگي است. تعدادي از خانوادههاي ما، مانع رفتن دختران به مکاتب ميشوند. هم اکنون در 200 ولسوالي معلمين مسلکي زن نداريم و در 245 ولسوالي ما دختر صنف دهم نداريم».

نسل با آینده تاریک

بيسوادی ريشه بسياري از مشکلات در افغانستان عنوان ميشود. تحليلگران ميگويند در صورتي که اين رقم درشت کودکان نتوانند به مکتب بروند، افغانستان آينده تاريکي خواهد داشت.

داوود سلطان زوي، نماينده ولايت غزني در پارلمان افغانستان مي گويد محروميت کودکان از رفتن به مکاتب پيامد خطرناکي براي افغانستان دارد: «نسلهايي که در مناطق معين افغانستان از تعليم و تربيه به دور مي مانند، به چه چيزي تبديل خواهند شد؟».

سلطان زوي مي گويد در صورتي که زمينه تعليم و تربيه براي کودکان مناطق ناامن مهيا نشود، طالبان مي توانند به سادگي از جوانان بيسواد اين مناطق سرباز گيري کنند و در نتيجه به گسترش افراطگرايي خواهد انجاميد.

سلطان زوي مي افزايد: «معلوم دار که به طرف افراط خواهند رفت، معلوم دار است که به طرف تاريکي خواهند رفت و در آغوش تاريکي ها اينها جذب خواهند شد و خود نيز تاريکي آفرين خواهند شد».

مکتب سازي از مکتب سوزي بيشتر است

وزارت معارف مي گويد تعداد مکتبهايي که در سال 2010 ساخته شده اند به مراتب بيشتر از تعداد مکتبهايي است که از سوي طالبان سوختانده شده اند.

غفراني ميگويد 20 تا 25 مکتب در مناطق جنگي توسط انفجارها تخريب شده اند اما سوزاندن مکاتب به شکل عمدي آن در سال 2010 چشمگير نبوده است.

بازگشايي مکاتب مسدود شده

وزارت معارف از بهار سال روان تلاش کرد تا از طريق متنفذين محلي و ملا امامان مساجد مکاتب مناطق ناآرام افغانستان را بازگشايي نمايد.

غفراني مي گويد همکاري ساکنان محلي سبب شده تا حدود نصف مکاتبي که در سال هاي گذشته مسدود بودند دوباره بازگشايي شوند.

به گفته او، در سالهاي گذشته 673 باب مکتب در سراسر افغانستان مسدود بودند که در اثر تلاش هاي وزارت معارف و همکاري متنفذين محلي 337 باب مکتب دوباره بازگشايي شده اند.

تحليلگران ميگويند به بخش معارف بايد به عنوان زيرساخت اساسي نگريسته شود. سلطانزوي مي گويد سياسي شدن معارف افغانستان دليل ديگري است که سبب ضعف آن شده و هر وزيري که تبديل مي شود کوشش مي کند تا نظام معارف را به سليقه شخصي خود عيار سازد.

حسين سيرت، کابل

ویراستار: عارف فرهمند