هشتمین جشنواره ملی تیاتر افغانستان در کابل برگزار شد

این جشنواره سه روزه از شنبه آغاز و شام روز دوشنبه (28 میزان 1393) به پایان رسید. نمایشنامه ها در سالون نندارتون کابل به نمایش گذاشته شدند و شرکت مردم در آن آزاد و رایگان بود.

انستیتوت گویته، بنیاد فرهنگی آغاخان، انستیتوت فرهنگی فرانسه، بریتیش کونسل ریاست تیاتر ملی و دانشگاه کابل و وزارت اطلاعات و فرهنگ از برگزار کنندگان جشنواره امسال اند.

کارهای ابتدایی جشنواره سه ماه پیش آغاز شد و هنرمندان افغان از 16 ولایت نمایشنامه های شان را به کابل آوردند که از میان آن ها 8 نمایشنامه انتخاب و در این سه روز به نمایش گذاشته شد. به نمایشنامه هایی که جایگاه اول، دوم و سوم را از آن خود کردند نیز جوایزی داده شد.

بازتاب واقعیت‌های تلخ

زنان خانواده با دیدن سربازان اردوی ملی و تابوتی که آن ها حمل می کنند، متعجب می شوند و از سربازان می پرسند که این جنازه کیست. سربازان ضمن تسلیت به زنان می گویند یکی از همسنگران شان را در جنگ با تروریزم از دست داده اند. سرباز کشته شده، متعلق به یکی از خانواده های فقیر ولایت قندهار است.

صدای ناله و فریاد مادر و خواهران خانواده ای که فرزندشان را از دست داده اند در سالون نیمه تاریک تیاتر ملی افغانستان بلند می شود. زنان در اطراف این جنازه جمع می شوند بر سر و صورت شان می زنند و فریاد و آه و ناله سر می دهند.

هنوز اشک های زنان این خانواده ی داغدار خشک نشده که مصیبت دیگری به سراغ زنان داغدیده می آید. چند تن از جنگجویان طالبان جنازه دومی را به این خانواده می سپارند و با خواندن آیه هایی از قرآن، ارزش شهادت و جهاد را بیان می کنند. زنان می پرسند که جنازه از کی است، طالبان نام پسر دیگر این خانواده را می گیرند که خودرا انتحار کرده است.

وقتی زنان واویلا سر می دهند و بر سر و صورت شان می زنند، طالبان به آن ها می گویند که صبر داشته باشند زیرا فرزند شان با کشتن سربازان اردوی ملی اجر عظیمی را کمایی کرده و به بهشت رفته است.

این داستان هنرمندان ولایت قندهار است که در قالب تیاتر ارایه گردید و در سالون تیاتر ملی افغانستان نمایش گذاشته شد. حسینه هنرمندی که از ولایت قندهار به کابل آمده و در این نمایش نقش بازی کرده می گوید: «بسیار خرسندم که این جا هستم و هنرم را به نمایش می گذارم تا مردم از آن پند بگیرند.»

این نمایش هنرمندان ولایت قندهار با آن که در قالب تیاتر اجرا شد، ولی به دلیل این که واقعیت جامعه افغانستان را بازگو می کرد، اشک بسیاری بینندگان حاضر در سالون تیاتر را در آورد.

از میان خاک و خاکستر

ساختمان تیاتر ملی افغانستان در زمان جنگ های داخلی به ویرانه تبدیل شد. هنرمندان تیاتر کابل را به قصد کشورهای همسایه ترک کردند و برخی هم به کشورهای اروپایی و سایر کشورها آواره شدند.

با آن که ساختمان تیاتر از نو بازسازی شده ولی مسئولان آن می گویند توجه درخوری که باید به این هنر می شد، نشده است. شمس الدین یوسفزی مسئول نمایش های تیاتر ملی به دویچه وله گفت: «اگر در آن زمان شما به این جا می آمدید، کابل ننداری یک ویرانه محض یک جای وحشت ناک بود، موی بر جان آدم راست می شد. زمانی که شما می دیدید که تیاتر ما به خاکستر تبدیل شده بود.»

آقای یوسفزی می گوید تمام امکانات و وسایل تیاتر ملی به یغما رفت و چپاول شد ولی پس از سیزده سال، حالا مسئولان هنر تیاتر خرسند هستند که توانسته اند بار دیگر هنرمندان را گردهم آورند و تیاتر افغانستان را احیا کنند. هنرمندانی که از ولایات به کابل آمده اند، از نبود جای مناسب و امکاناتی سخن می گویند که برای اجرا و تمرینات تیاتر لازم است.

هنر تیاتر در افغانستان علاقمندان اندکی دارد. بسیاری ها به خصوص نوجوانان تنها با نام این هنر آشنا هستند. در سیزده سال گذشته توجهی اندکی به این هنر صورت گرفته است. مسئولان تیاتر ملی امیدوارند با گذشت هرسال وضعیت تیاتر بهبود یابد و جوانان بیشتری به این هنر علاقمند شوند.