مارشال فهیم که بود؟

نام محمد قسیم فهیم هنگامی به رسانه های جهان راه یافت که او روز هفتم ماه اکتوبر سال 2001 اعلام کرد که منتظر حمله نیروهای امریکایی بر طالبان نمی ماند و به عنوان جانشین احمد شاه مسعود، یکی از فرماندهان "اتحاد شمال" به کابل حمله می کند.

هرچند جورج دبلیو بوش، رییس جمهور وقت امریکا از نیروهای اتحاد شمال خواسته بود تا پیش از ایجاد یک حکومت چند قومی به کابل وارد نشوند، روزنامه "تایمز یونیون" خبر داد که فهیم با یک گروه نظامی آموزش دیده وارد کابل شد اما بیشتر نیروهای خود را خارج از کابل نگهداشت.

کیت کلارک از "شبکه تحلیلگران افغانستان" در کابل می گوید که فهیم بسیار کم با رسانه ها سخن می گفت؛ اما او تاثیرگذاری زیادی در دیدارهای پشت درهای بسته داشت. کلارک در مورد تاثیر فهیم در معادلات سیاسی به خبرگزاری رویترز گفت: «کرزی، فهیم و امریکایی ها، سه قدرت کلیدی در افغانستان از سال 2001 در افغانستان بودند».

محمد قسیم فهیم، پس از سقوط طالبان، در سال 2002 در دولت انتقالی وزیر دفاع و معاون رییس جمهور شد. فهیم پس از پیروزی حامد کرزی در دور اول انتخابات ریاست جمهوری در سال 2004 مقام خود را از دست داد. روزنامه "دیلی تایمز" در شماره 4 جون 2007 نوشت که فهیم پس از انتخابات 2004، کرزی را متهم به ایجاد کابینه "یک طرفه" کرد. اما چهار سال بعد، فهیم دوباره کنار حامد کرزی ایستاد و از نوامبر سال 2009 تا هنگام مرگ معاون اول رییس جمهور افغانستان بود.

مارشال محمد قسیم فهیم، در سال 1957 در ولایت پنجشیر چشم به جهان گشود. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش به پایان رساند و در سال 1977 از فاکولته شرعیات دانشگاه کابل فارغ التحصیل شد.

گفته می شود که او پس از کودتای کمونیستی در سال 1978 به پاکستان رفت؛ اما یک سال بعد به زادگاهش برگشت و زیر فرماندهی احمد شاه مسعود علیه رژیم کمونیستی کابل جنگید. پس از سقوط رژیم کمونیستی در سال 1992، فهیم در دولت موقت صبغت الله مجددی و برهان الدین ربانی ریاست سازمان استخبارات را بر عهده داشت.

فهیم از چندین سوء قصد جان سالم به در برده بود. در سال 2002، هنگامی که او برای «گفتگو درباره حکومت جدید با فرماندهان محلی و سران قبایل" به جلال آباد می رفت، کاروانش هدف حمله قرار گرفت. در سال 2003 یک بمب جاسازی شده روبروی خانه اش کشف شد و اواخر همان سال رییس محافظانش به دست یک مهاجم انتحاری کشته شد. در سال 2009 هنگام کمپاین انتخاباتی برای حامد کرزی در کندز، با کمین طالبان مواجه گردید.

در ماه سپتمبر 2010، "پرس تی وی" یک رسانه داخلی افغانستان خبر داد که مارشال فهیم بر اثر سرطان در پاریس در گذشت، اما او با تکذیب این خبر گفت که در صحت کامل به سر می برد.

به گفته مقامات افغانستان، مارشال فهیم روز یکشنبه، 18 حوت 1392 در سن 57 سالگی در اثر بیماری قند (دیابت) درگذشت. حکومت افغانستان سه روز عزای عمومی اعلام کرده است.