ابو محمد جولانی رهبر هیئت تحریر شام کیست؟
۱۴۰۳ آذر ۱۸, یکشنبه
جولانی رهبری هیئت تحریر شام را در سوریه بر عهده دارد و این گروه در گذشته به شاخه القاعده در سوریه پیوند داشت. رهبر هیئت تحریر شام یک افراطی است که برای رسیدن به اهدافش، موضع معتدل‌تری را اتخاذ کرده است.
زمانی که شورشیان روز یکشنبه وارد دمشق شدند، جولانی به تمام نیروهای نظامی در پایتخت دستور داد که به موسسات دولتی نزدیک نشوند.
او در اوایل این هفته گفته بود که هدف حملات علیه ارتش سوریه که سبب سقوط چند شهر یکی پی دیگر شد، سرنگونی اسد بود.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
سیزده سال پیش، بشار اسد جنبش نوپای دموکراسی‌خواهی را سرکوب کرد و در واقع این برای جنگ داخلی در سوریه یک جرقه شد. جولانی در ۱۳ سال گذشته، در سایه عمل کرد.
سرانجام صبح امروز یکشنبه شورشیان گفتند که رئیس جمهور اسد از این کشور فرار کرده و دمشق «از شر ظالم» آزاد شده است.
ظهور قدرتمند
او اکنون در محراق توجه قرار دارد و با رسانه‌های بین‌المللی مصاحبه می‌کند و بیانیه‌هایی را نشر می‌کند که سوریایی‌ها در سراسر جهان به آن گوش می‌دهند تا در باره آینده شان بدانند.
او برای اولین بار، با آغاز حملات در ۲۷ نوامبر امسال و تصرف شهر حلب، در محضر عام ظاهر شد.
جولانی در سال‌های گذشته از پوشیدن لنگی جهادی‌ها دست کشید و اغلب به جای آن از لباس نظامیان استفاده می‌کرد.
جولانی روز چهارشنبه برای بازدید از ارگ حلب، پیراهن و پتلون خاکی رنگ پوشید و در حالی که دست تکان می‌داد و در میان جمعیت حرکت می‌کرد، پیشروی موتر سفید خود ایستاد.
او از زمان قطع رابطه با القاعده در سال ۲۰۱۶، تلاش کرده خود را به عنوان یک رهبر معتدل‌تر معرفی کند.
اما او هنوز نتوانسته است سوء ظن‌هایی را که در میان تحلیلگران و حکومت‌های غربی در باره این که هیئت تحریر شام را هنوز یک سازمان تروریستی طبقه‌بندی می‌کنند، برطرف کند.
توماس پیرت، متخصص اسلام سیاسی به خبرگزاری فرانسه گفت: «او یک رادیکال عمل گرا است.»
جهادیست رادیکال
پیرت با اشاره به دوران جنگ که جولانی در پی رقابت با گروه جهادی «دولت اسلامی» بود، گفت: «در سال ۲۰۱۴، او در اوج رادیکالیسم قرار داشت. اما از آن زمان به بعد، او سخنانش را تعدیل کرده است.»
جولانی در سال ۱۹۸۲ در شهر المزه که یک منطقه زیبای دمشق است، در یک خانواده مرفه متولد شد و دانش‌آموز خوبی بود.
در جریان حملات، او با نام واقعی خود احمد شرع امضا می‌کرد.
در سال ۲۰۲۱، او به شبکه تلویزیونی «پی‌بی‌اس» امریکا گفت که نام جنگ او اشاره‌ای به ریشه‌های خانوادگی او در بلندی‌های جولان دارد و مدعی شد که پدر کلانش پس از الحاق این منطقه به اسرائیل، در سال ۱۹۶۷ مجبور به فرار شده است.
به گزارش وبسایت خبری «میدل ایست آی» پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، برای اولین بار جولانی به فکر جهاد افتاد.
این وبسایت می‌گوید: «در نتیجه تحسین حمله کنندگان ۱۱ سپتمبر، اولین نشانه‌های جهادی در زندگی جولانی ظاهر شد، زیرا او شرکت در خطبه‌ها و بحث‌های مخفیانه در حاشیه دمشق را آغاز کرد.»
پس از حمله امریکا به عراق، او سوریه را ترک کرد تا در نبرد شرکت کند.
سپس او به القاعده در عراق به رهبری ابو مصعب الزرقاوی پیوست و به دنبال آن بازداشت شد و مدت پنج سال زندانی بود. این بازداشت سبب شد تا او در حلقه‌های سازمانی‌های جهادی رشد نکند.
در ماه مارچ ۲۰۱۱، زمانی که شورش علیه حکومت اسد در سوریه آغاز شد، او به خانه بازگشت و جبهه النصره، را تاسیس کرد که شاخه القاعده در سوریه بود.
در سال ۲۰۱۳، او از بیعت به ابوبکر البغدادی که امیر گروه «دولت اسلامی» شد، خودداری کرد و در عوض به ایمن الظواهری، رهبر القاعده ابراز وفاداری کرد.
واقع گرا یا فرصت طلب؟
جولانی از نظر طرفدارانش یک «واقع‌گرا» و از نظر دشمنانش یک «فرصت‌طلب» است. او در ماه می ۲۰۱۵ گفت که برخلاف داعش، قصد حمله به غرب را ندارد.
او همچنین اعلام کرد که در صورت شکست اسد، هیچ اقدام انتقام جویانه علیه اقلیت علوی که طایفه بشار اسد است، نخواهد داشت.
این رهبر تحریر هیئت شام روابط خود را با القاعده قطع کرد و مدعی شد که این کار را می‌کند تا غرب دلیلی برای حمله علیه سازمان او نداشته باشد.
به گفته پیرت، جولانی از آن زمان به بعد در تلاش تبدیل شدن به یک «دولت مرد» معتبر بوده است.
در جنوری ۲۰۱۷، جولانی گروه‌های اسلامگرای رقیب در شمال غربی سوریه را مجبور به ادغام شدن به هیئت تحریر شام کرد و بدین ترتیب مدعی کنترل بخش‌هایی از ایالت ادلب شد که خارج از کنترول حکومت قرار داشت.
متهم به ارتکاب «جنایات جنگی»
هیئت تحریر شام در مناطق تحت کنترل خود یک اداره غیرنظامی ایجاد کرد و رقبایش را سرکوب کرد.
در جریان این سال‌ها هیئت تحریر شام از سوی ساکنان و گروه‌های حقوق بشر به سوء استفاده وحشیانه از قدرت علیه مخالفان متهم شد و سازمان ملل متحد این سرکوب‌ها را جنایات جنگی طبقه بندی کرد.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
جولانی احتمالاً از ترس و نفرتی که گروهش برانگیخته است، آگاه است. او به ساکنان حلب که محل زندگی اقلیت مسیحی است، خطاب کرده است تا به آنها اطمینان دهد که تحت رژیم جدید او، با هیچ آسیبی مواجه نخواهند شد.
او همچنین از جنگجویان خود خواست تا امنیت مناطقی را که از دست حکومت اسد «آزاد» کرده اند، حفظ کنند.
آرون لوند، یک عضو اندیشکده بین المللی قرن می‌گوید: «من فکر می کنم در مرحله ابتدایی این یک سیاست خوب است.»
او گفت: «به هر اندازه ترس و هراس داخلی و بین‌المللی کمتر باشد و جولانی به جای یک افراطی جهادی سمی، یک بازیگر مسئول به نظر برسد، کار او آسان‌تر می‌شود. آیا این کاملاً صادقانه است؟ مطمئناً نه.»
آرون لوند تاکید کرد: «اما این کار هوشمندانه‌ای است که در حال حاضر باید گفت و انجام داد.»