Όταν η Γερμανία έχασε την αθωότητά της στο Κουντούζ

Τι ακριβώς έγινε πριν από δέκα χρόνια, το βράδυ της 3ης προς την 4η Σεπτεμβρίου του 2009 στο Κουντούζ του βόρειου Αφγανιστάν είναι δύσκολο να περιγραφεί. Το βέβαιο είναι ότι επρόκειτο για το πιο αιματηρό κεφάλαιο γερμανικής επιχείρησης στο πλαίσιο των ενόπλων δυνάμεων της Γερμανίας. Ο τότε γερμανός συνταγματάρχης της Μπούντεσβερ Γκέοργκ Κλάιν, έδωσε διαταγή σε αμερικανικά πολεμικά να βομβαρδίσουν δύο αφγανικά βυτιοφόρα γεμάτα πετρέλαιο, φοβούμενος ότι θα μπορούσαν να γίνουν κινούμενη βόμβα, αν και βρίσκονταν στις ακτές ενός ποταμού.

Πύρινη κόλαση με νεκρούς άμαχους

Τα βυτιοφόρα βρίσκονταν στα χέρια των Ταλιμπάν. Λίγο πριν τους βομβαρδισμούς είχαν παρακαλέσει τους κατοίκους της πόλης να βοηθήσουν με τρακτέρ να τα μεταφέρουν στην άλλη όχθη του ποταμού. Όταν αυτό δεν κατέστη δυνατό, έδωσαν την άδεια στους κατοίκους να πάρουν το πετρέλαιο για τις δικές τους ανάγκες. Εκείνη την ώρα έπεσαν οι βόμβες. Πάνω από 100 άνθρωποι, οι περισσότεροι άμαχοι, έχασαν τη ζωή τους σε μια πύρινη κόλαση. Το τραγικό γεγονός αλλά και η πολιτική ενημέρωσης που ακολούθησε το γερμανικό υπουργείο Άμυνας,  κόστισε την καρέκλα στον ίδιο τον υπουργό Γιόζεφ Γιουνγκ, τον υφυπουργό Πέτερ Βίχερτ και τον Γενικό Επιθεωρητή της Μπούντεσβερ Βόλφγκανγκ Σναϊντερχάν. 

Ο Ράινερ Γκλατς, που ήταν τότε διοικητής της επιχείρησης λέει σήμερα: «Στην αντίληψη της γερμανικής πολιτικής η Γερμανία εκείνη την ημέρα έχασε την αθωότητά της». Ο Αμπντέλ Ραχίμ βρισκόταν σε γάμο όταν συνέβη το κακό. Η δυνατή μουσική σκέπασε τον ήχο των βομβαρδισμών και της έκρηξης. Την επόμενη κάποιος τον οδήγησε στο τζαμί της πόλης, όπου βρίσκονταν δεκάδες σωροί. Σε ένα σακουλάκι του έδωσαν ότι είχε απομείνει από το γιο του Φαζέλ. Ο Καρίμ Γκουλ έχασε στους βομβαρδισμούς τα δυο μικρότερα αδέλφια του. Δεν έχει περάσει από τότε ημέρα, που η οικογένεια να μην στρέψει τη σκέψη της στα δύο χαμένα μέλη της.

Η επιχείρηση σταθεροποίησης έγινε πόλεμος

Δέκα χρόνια μετά ο Καρίμ Ποπάλ, δικηγόρος των θυμάτων, συνεχίζει τις προσπάθειες ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΣΔΑ) για καταβολή αποζημιώσεων από τη Γερμανία. Οι δικαστές εξετάζουν εάν οι βομβαρδισμοί που διέταξε ο τότε γερμανός συνταγματάρχης στο Κουντούζ παραβιάζουν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και εάν αυτή ελήφθη υπόψη από τη Μπούντεσβερ. Λίγους μήνες αργότερα, την Μ. Παρασκευή του 2010, οι Ταλιμπάν άνοιξαν πυρ κατά ομάδας γερμανών αλεξιπτωτιστών κοντά στο Κουντούζ σκοτώνοντας 3 στρατιώτες και τραυματίζοντας άλλους 8. Στη νεκρώσιμη ακολουθία ο τότε υπουργός Άμυνας Κάρλ Τέοντορ τσου Γκούτενμπεργκ έκανε για πρώτη φορά λόγο για πόλεμο. Μέχρι τότε γινόταν λόγος για μια στρατιωτική επιχείρηση «σταθεροποίησης». Επρόκειτο για σημαντική μετατόπιση θεώρησης όχι μόνο σε λεκτικό επίπεδο.

Σε κάθε περίπτωση ζητούμενο μεταξύ άλλων είναι σήμερα αναγνώριση της αποστολής των γερμανών στρατιωτών. «Τα τελευταία χρόνια» είπε η πρώην υπουργός Άμυνας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, «έχει αυξηθεί η κατανόηση στη Γερμανία για τις εντολές της Μπούντεσβερ. Πρόκειται για εντολές που δίνει το κοινοβούλιο».       

Κάι Κίστνερ, Κριστ Χάιντσλε / DW

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου