Όλα έτοιμα για τις εκλογικές μάχες του Μαΐου

Στις 8 Μαΐου εκλέγεται η νέα τοπική κυβέρνηση στο Σλέσβιγκ-Χόλσταϊν, το πιο βόρειο κρατίδιο της Γερμανίας, στα σύνορα με τη Δανία, που έχει μακρά χριστιανοδημοκρατική παράδοση. Μία εβδομάδα αργότερα, στις 15 Μαΐου, καλούνται στις κάλπες περίπου 13 εκατομμύρια ψηφοφόροι στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, για να εκλέξουν νέα Βουλή και κυβέρνηση. Ιδιαίτερα αυτή η δεύτερη αναμέτρηση θεωρείται σημαντική και επιφυλάσσει μηνύματα για πολλούς αποδέκτες, ακόμη και τον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Πρόκειται για το πολυπληθέστερο κρατίδιο της Γερμανίας, όπου οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) στοχεύουν στη νίκη.

Από τη Βεστφαλία κατάγεται όμως ο Φρίντριχ Μερτς, νέος πρόεδρος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) της αντιπολίτευσης, ο οποίος ευλόγως προσδοκά ένα ενθαρρυντικό αποτέλεσμα. Η συντριβή του κόμματός του στις τοπικές εκλογές του Ζάαρ, τον Μάρτιο, αποδόθηκε αποκλειστικά στην τοπική πολιτική ατζέντα και δεν είχε ευρύτερες συνέπειες. Αλλά μία εκλογική αποτυχία στην ιδιαίτερη πατρίδα του θα μπορούσε να ερμηνευθεί διαφορετικά για τον Μερτς, ο οποίος είχε αναλάβει την προεδρία του κόμματος μετά την ήττα του Άρμιν Λάσετ στις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου.

Εκλογές-ρετρό στον Βορρά

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις η εικόνα στο βόρειο κρατίδιο του Σλέσβιγκ-Χόλσταϊν, λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, θυμίζει τις παλιές, καλές ημέρες της Χριστιανοδημοκρατίας. Η CDU προηγείται στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων με ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, 38% έναντι μόλις 20%. Οι ειδικοί εκτιμούν μάλιστα ότι το προβάδισμα μπορεί να διευρυνθεί μέχρι την ώρα της κάλπης. Δεν είναι τυχαίο ότι όπου εμφανίζονται ισχυροί οι Χριστιανοδημοκράτες, τείνουν να περιθωριοποιηθούν οι εθνολαϊκιστές του κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Αυτή τη στιγμή κυμαίνονται γύρω στο 6% και μπαίνουν οριακά στην τοπική Βουλή του Κιέλου. Τρίτο κόμμα αναδεικνύονται οι Πράσινοι με 16%, άλλωστε στο Σλέσβιγκ-Χόλσταιν κατοικοεδρεύει ο ιδιαίτερα δημοφιλής υπουργός Οικονομίας και αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ. 

Η επιτυχία των Χριστιανοδημοκρατών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον σημερινό πρωθυπουργό Ντάνιελ Γκύντερ, ο οποίος από το 2017 ηγείται της τοπικής κυβέρνησης συνασπισμού με τους Φιλελεύθερους (FDP) και τους Πράσινους. Θεωρείται μετριοπαθής, αλλά δεν διστάζει να επιδείξει πυγμή, όπου χρειάζεται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η απομάκρυνση, με συνοπτικές διαδικασίες, του υπουργού Εσωτερικών Χανς-Γιόαχιμ Γκρότε το 2020, μετά από διαρροή απορρήτων πληροφοριών στον τύπο. Στο πολιτικό βαρόμετρο του Σλέσβιγκ-Χόλσταϊν ο Γκύντερ θεωρείται ο δημοφιλέστερος πολιτικός, καθώς το 74% των ψηφοφόρων εκφράζεται θετικά για το έργο του, ενώ στη δεύτερη θέση ακολουθεί η «πράσινη» υπουργός Οικονομικών Μόνικα Χάινολντ, με ποσοστό αποδοχής μόλις …41%. Αξιοσημείωτο είναι και το ότι, σύμφωνα πάντα με τις δημοσκοπήσεις, η οικονομία, η πανδημία και η αύξηση των ενοικίων δεν θεωρούνται θέματα «πρώτης προτεραιότητας» στον Βορρά. Αν οι ψηφοφόροι τον τιμήσουν και πάλι με την εμπιστοσύνη τους, ο Γκύντερ θέλει να ανανεώσει τον σημερινό κυβερνητικό συνασπισμό με FDP και Πράσινους. «Συνεργαζόμαστε πολύ καλά και φαίνεται ότι ο κόσμος το αντιλαμβάνεται αυτό», λέει ο ίδιος. 

Επιστροφή των Σοσιαλδημοκρατών;

Πιο δύσκολα είναι τα προγνωστικά στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Στις προηγούμενες εκλογές, το 2017, o χριστιανοδημοκράτης Άρμιν Λάσετ είχε κάνει την έκπληξη, εκθρονίζοντας από την πρωθυπουργία τους Σοσιαλδημοκράτες για πρώτη φορά μετά από 39 ολόκληρα χρόνια. Ο Λάσετ τερμάτισε την σταδιοδρομία του μετά την ατυχή υποψηφιότητά του για την καγκελαρία στις εκλογές του 2021, αλλά προηγουμένως είχε φροντίσει να δώσει το «χρίσμα» για την Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία στον έμπιστο συνεργάτη του Χέντρικ Βυστ, που θεωρείται εκπρόσωπος της πιο συντηρητικής πτέρυγας στην CDU. Σήμερα οι Σοσιαλδημοκράτες προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, αλλά η διαφορά κυμαίνεται στα όρια του στατιστικού λάθους. Τρίτο κόμμα είναι οι Πράσινοι, ακολουθούν οι Φιλελεύθεροι, ενώ και η AfD φαίνεται να μπαίνει στη Βουλή, αλλά με μονοψήφιο ποσοστό.

Βασικό ερώτημα για την έκβαση των εκλογών είναι αν θα καταφέρει να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του SPD ο υποψήφιος του κόμματος Τόμας Κουτσάτι, ο οποίος εμφανίζει μία σοσιαλδημοκρατική σταδιοδρομία-υπόδειγμα: Γεννήθηκε το 1968 σε βιομηχανικό προάστειο του Έσεν, ο πατέρας του ήταν σιδηροδρομικός και η μητέρα του ιδιωτική υπάλληλος και ήταν ο πρώτος στην οικογένεια που κατάφερε να σπουδάσει. Αφού αποφοίτησε από τη νομική σχολή, εντάχθηκε στο SPD, ανήλθε στην κομματική ιεραρχία και στην περίοδο 2010-2017 ήταν υπουργός Δικαιοσύνης στην τοπική κυβέρνηση της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. «Σήμερα είναι πιο δύσκολο για ένα παιδί να ακολουθήσει μία παρόμοια σταδιοδρομία», λέει ο Κουτσάτι στην εφημερίδα Rheinische Post. «Οι κοινωνικές ανισότητες δεν έχουν περιοριστεί, αλλά αντίθετα έχουν μεγαλώσει…»

Γιάννης Παπαδημητρίου