Ψήφους εκτός συνόρων αλιεύει ο Ερντογάν

Ήρθαν με ιδιωτικά αυτοκίνητα και λεωφορεία, κάποιοι από αυτούς διήνυσαν περισσότερα από 1.000 χιλιόμετρα. Ήρθαν από τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Αυστρία ή τη Νορβηγία για να δουν από κοντά το ίνδαλμά τους, έστω και για 40 λεπτά. Δεν κράτησε περισσότερο η ομιλία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Σεράγεβο το μεσημέρι της Κυριακής. Αλλά ήταν αρκετά τα 40 λεπτά για να απευθυνθεί στους οπαδούς του ο πρόεδρος της Τουρκίας και να τους ζητήσει "ρεκόρ ψήφων" στις προεδρικές εκλογές της 24ης Ιουνίου. Περισσότεροι από 10.000 Τούρκοι είχαν έρθει από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη για να τον χειροκροτήσουν.

Οι Τούρκοι του εξωτερικού αποτελούν το 5% του εκλογικού σώματος. Σύμφωνα με τελευταία δημοσκόπηση του ινστιτούτου Sonar, το οποίο είχε προβλέψει με σχετική ακρίβεια το αποτέλεσμα των τελευταίων εκλογών το 2014, ο Ερντογάν λαμβάνει το 42% στον πρώτο γύρο. Αυτό σημαίνει ότι αν συνασπίζονταν οι πέντε υποψήφιοι της αντιπολίτευσης, δεν θα διέθετε πλειοψηφία. Ακόμη και στελέχη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) παραδέχονται πλέον σε στενό κύκλο ότι ο Ερντογάν θα μπορούσε να χάσει την πλειοψηφία στον πρώτο γύρο, όταν μάλιστα υπάρχουν ψηφοφόροι που φοβούνται μία "ενός ανδρός αρχή" σε περίπτωση επανεκλογής του και βλέπουν τις εκλογές της 24ης Ιουνίου ως τελευταία ευκαιρία για να τον απομακρύνουν από την εξουσία.

Φανατικό κοινό στη Γερμανία

Υπό αυτές τις συνθήκες τα τρία εκατομμύρια τούρκων ψηφοφόρων στο εξωτερικό δεν είναι αμελητέα ποσότητα. Οι μισοί από αυτούς ζουν στη Γερμανία, όπου μάλιστα ο Ερντογάν έχει πολλούς θαυμαστές. Εξυπακούεται ότι εκεί θα προτιμούσε να μιλήσει και όχι στη Βοσνία. Όμως η γερμανική κυβέρνηση δεν επιτρέπει πλέον προεκλογικές εκδηλώσεις τούρκων πολιτικών, καθώς αντίστοιχες επισκέψεις πριν το συνταγματικό δημοψήφισμα του 2017 στην Τουρκία είχαν προκαλέσει σοβαρή ένταση στις διμερείς σχέσεις. Τελικά η Γερμανία απαγόρευσε τις προεκλογικές εμφανίσεις αξιωματούχων "από χώρες εκτός ΕΕ", μία απόφαση που διατυπώνεται μεν γενικόλογα, αλλά είναι σαφές ότι αφορά τον Ερντογάν που υπολόγιζε να μιλήσει σε οπαδούς του στο Αμβούργο, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του G20. Το ίδιο ισχύει πλέον στην Αυστρία και στην Ολλανδία.

Ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας θεωρεί άδικη την απαγόρευση. Από την πλευρά της η αντιπολίτευση εστιάζει περισσότερο στους περιορισμούς του προεκλογικού αγώνα στην ίδια την Τουρκία. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία στο χρονικό διάστημα μεταξύ 17 Απριλίου και 6 Μαίου η κρατική τηλεόραση (TRT) έδειχνε τα στελέχη του AKP και τους πολιτικούς εταίρους του Ερντογάν από το ακραίο εθνικιστικό κόμμα MHP επί συνολικά 37 ώρες και 40 λεπτά, ενώ σύσσωμη η αντιπολίτευση δεν κατάφερε να εξασφαλίσει παρά μόνο 3 ώρες και 14 δευτερόλεπτα προβολής. Μάλιστα το φιλοκουρδικό κόμμα HDP και το ισλαμιστικό "Σααντέτ" δεν εμφανίστηκαν καθόλου στην κρατική τηλεόραση.

Εγκώμια Ερντογάν για Βοσνία

Προφανώς ο Ερντογάν δεν θέλει να οδηγηθεί σε σύγκρουση με τη Γερμανία. Άλλωστε έχει και άλλα προβλήματα: η οικονομία της χώρας κλονίζεται, ο πληθωρισμός κυμαίνεται πλέον σε διψήφια ποσοστά, η τουρκική λίρα έχει χάσει το 15% της αξίας της απέναντι στο δολάριο από τις αρχές της χρονιάς. Τελικά η μεγάλη προεκλογική συγκέντρωση για τους Τούρκους του εξωτερικού δεν έγινε στη Γερμανία, αλλά στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Και βέβαια ο Ερντογάν δεν παρέλειψε να αποδώσει εύσημα, κάνοντας αμφιλεγόμενες συγκρίσεις: "Σε μία εποχή που ένδοξες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες μάλιστα ισχυρίζονται ότι είναι κοιτίδες της δημοκρατίας, αποτυγχάνουν", υποστηρίζει, "η Βοσνία-Ερζεγοβίνη δείχνει ότι είναι πράγματι δημοκρατική, καθώς μας δίνει την ευκαιρία να συναντηθούμε εδώ".

Τσαν Μερέι, Τόμας Μπρέι (DPA), Γιάννης Παπαδημητρίου