Χριστουγεννιάτικες αγορές: Ποιος φοβάται τον κορωνοϊό;

Την αρχή έκανε χθες η Βόννη, η πάλαι ποτέ πρωτεύουσα της Γερμανίας πριν μεταφερθεί στο Βερολίνο και μάλιστα δύο ημέρες νωρίτερα από ό,τι συνήθως. Στις 11.00 το πρωί, οι πρώτοι επισκέπτες μπήκαν δειλά στην Münsterplatz, την κεντρική πλατεία, όπου είναι στημένα τα περισσότερα περίπτερα, τα ξύλινα σπιτάκια, οι τέντες και πολλά φυσικά έλατα. Η παρουσία της αγοράς έπειτα από δύο χρόνια, εκλαμβάνεται ως ένα βήμα πίσω στην κανονικότητα.Όμως τίποτα δεν είναι και φέτος κανονικό. Με πάνω από 65.000 κρούσματα (18.11), σχεδόν 300 νεκρούς σε 24 ώρες και δείκτη θετικότητας να σκαρφαλώνει συνεχώς στα ύψη, οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές προβληματίστηκαν, για το εάν θα έπρεπε να απαγορεύσουν και φέτος τις χριστουγεννιάτικες αγορές για να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία. 

Εμβόλιο και μετά… Glühwein

Ο μεσαίος δρόμος που επέλεξε η πόλη της Βόννης αντικατοπτρίζει και όσα ισχύουν και σε χριστουγεννιάτικες αγορές άλλων πόλεων. Όποιος για παράδειγμα θέλει να πιει Glühwein (ζεστό κόκκινο κρασί με κανέλα), να φάει ζεστά κάστανα ή να διασχίσει μόνο την αγορά, θα πρέπει να διαθέτει πιστοποιητικό εμβολιασμού ή ανάρρωσης. Υποχρεωτική είναι και η μάσκα σε όλους τους χώρους του κέντρου, ακόμη κι αν δεν υπάρχουν χριστουγεννιάτικα περίπτερα. Παιδιά ηλικίας από 12 έως 18 χρόνων, που δεν έχουν εμβολιαστεί ή δεν έχουν νοσήσει, πρέπει να έχουν αρνητικό τεστ 24 ωρών. Με αυτά τα μέτρα η Βόννη ευελπιστεί να ανταποκριθεί στον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων. Το ερώτημα παραμένει: Πώς θα γίνεται ο έλεγχος; Η πόλη της Βόννης, ως φορέας διοργάνωσης της χριστουγεννιάτικης αγοράς, θα διενεργεί τακτικούς και εντατικούς δειγματοληπτικούς ελέγχους. Οι παραβάτες θα καλούνται να εγκαταλείπουν την χριστουγεννιάτικη αγορά, κι αν δεν το κάνουν, θα τους επιβάλλεται πρόστιμο από 150 ευρώ. Στο Μπόχουμ οι δημοτικές αρχές είναι πιο εφευρετικές. H χριστουγεννιάτικη αγορά ανοίγει για το κοινό σήμερα.

Όποιος θέλει να εμβολιαστεί, θα υπάρχει κινητή μονάδα με τα εμβόλια Pfizer και Moderna. Μετά το κλείσιμο του μεγάλου εμβολιαστικού κέντρου λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, η πόλη ευελπιστεί ότι η χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα θα επιδράσει θετικά και θα κάμψει αντιστάσεις. Το ίδιο θα γίνει και στην Έσση. Το εμβολιαστικό λεωφορείο θα βρίσκεται σε περίοπτη θέση. Η πόλη της Φρανκφούρτης δεν θέλει να βάλει περιορισμούς και έτσι μόνο σε δύο συγκεκριμένα σημεία θα επιτρέπεται να βρίσκονται όσοι δεν έχουν πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης. «Θέλουμε μια χριστουγεννιάτικη αγορά για όλους» είπε πρόσφατα ο Πέτερ Φέλντμαν, δήμαρχος της πόλης. Βέβαια, για να αποφευχθεί το αδιαχώρητο, επεκτάθηκε εμφανώς ο χώρος της αγοράς στο κέντρο της πόλης.

 Η οικονομική πτυχή

Βέβαια η τόλμη των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης σε καιρούς κρουσμάτων ρεκόρ έχει την εξήγησή της. Η χριστουγεννιάτικη αγορά αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων όχι μόνο για τους πωλητές αλλά και όλον τον περίγυρο. Ας πάρουμε το παράδειγμα του Ντόρτμουντ. Η πόλη δεν είναι τουριστικός πόλος, όμως αυτήν την περίοδο "μαγνητίζει" πολλούς επισκέπτες. Κάθε χρόνο έρχονται γύρω στα 600 πούλμαν στην καρδιά της περιοχής του Ρουρ για να πιουν Glühwein κάτω από το υψηλότερο χριστουγεννιάτικο δέντρο της Γερμανίας ύψους 45 μέτρων -  από πλαστικό εννοείται. Όχι μόνο Γερμανοί, αλλά πολίτες από άλλες χώρες, τη Βρετανία ή την Ελβετία, οι οποίοι βεβαίως διανυκτερεύουν στην πόλη, πηγαίνουν στο εστιατόριο, πίνουν στις μπιραρίες και στα μπαρ και αγοράζουν σουβενίρ για γνωστούς και φίλους.

Άρα οι χριστουγεννιάτικες αγορές στη Γερμανία αποτελούν όχι μόνο το σήμα κατατεθέν της εποχής αλλά από οικονομική άποψη συμβάλλουν καθοριστικά στον προϋπολογισμό της τοπικής αυτοδιοίκησης. Κι αν αναλογιστεί κανείς ότι κάθε επισκέπτης αφήνει κατά μέσον όρο από 15 μέχρι 30 ευρώ στη διάρκεια των 15 με 20 ημερών, προκύπτει ότι οι μικροεπιχειρηματίες, συνήθως οικογενειακές επιχειρήσεις, κερδίζουν πάνω από το 50% του ετήσιου τζίρου τους μέσα σε αυτό το διάστημα. Το 2019, στη χριστουγεννιάτικη αγορά της Λειψίας τα 2,5 εκ. επισκεπτών άφησαν 45 εκ. ευρώ. Στην Ερφούρτη οι επισκέπτες ήταν 2,2 εκ., ο τζίρος γύρω στα 39 εκ.

Στην Striezelmarkt της Δρέσδης, μια από τις παλαιότερες και ιστορικότητες χριστουγεννιάτικες αγορές στον κόσμο, επισκέφθηκαν πάνω από 2 εκ. και «ακούμπησαν» στους μικροπωλητές γύρω στα 36 εκ. ευρώ. Μεγάλη περίοδο αγωνίας για την παραδοσιακή χριστουγεννιάτικη αγορά της Νυρεμβέργης, που ξεκινά φέτος στις 26 Νοεμβρίου. Η Βαυαρία θεωρείται hotspot της πανδημίας και οι εντατικές έχουν «φρακάρει». Όμως η χριστουγεννιάτικη αγορά θα γίνει φέτος με σύνθημα «ελεγχόμενες εκδηλώσεις κάτω από ανοιχτό ουρανό». Τα περιοριστικά μέτρα θα είναι τα ίδια που λαμβάνονται και σε άλλες πόλεις, μόνο που τα περίπτερα θα είναι εμφανώς λιγότερα και θα μοιραστούν στην παλαιά πόλη της Νυρεμβέργης. Όμως και εκεί χιλιάδες επισκέπτες θα συνωστιστούν στα στενοσόκακα και ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού θα είναι μεγάλος.

Παρηγοριά στον άρρωστο

Εν μέσω του 4ου και σφοδρότερου κύματος πανδημίας οι επιδημιολόγοι κρούουν τον κώδωνα κινδύνου. Ο Μάρτιν Στίρμερ, επιδημιολόγος από τη Φρανκφούρτη δήλωσε ότι τέτοιες αγορές απευθύνονται σε τόσο πολύ κόσμο, που είναι πολύ επικίνδυνες και εκτός τόπου και χρόνου. Στην πόλη του Μονάχου εισακούστηκε με «θύμα»  τη χριστουγεννιάτικη αγορά στην Marienplatz του Μονάχου, την παλαιότερη της Βαυαρίας. Οι πωλητές είχαν ξεκινήσει να στήνουν τα ξύλινα σπιτάκια τους και να τοποθετούν τον χριστουγεννιάτικο διάκοσμο, αλλά δεν πρόλαβαν. Μετά από συσκέψεις της ομάδας αντιμετώπισης της πανδημικής κρίσης ο δήμαρχος της πόλης Ντίτερ Ράιτερ, από το SPD, ανακοίνωσε προχθές Τρίτη, ότι και φέτος αναβάλλεται η αγορά. «Είναι μια πικρή είδηση, για τους κατοίκους του Μονάχου και τους πωλητές, αλλά η κατάσταση στα νοσοκομεία και ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των μολύνσεων δεν μας αφήνουν άλλη επιλογή. Οτιδήποτε άλλο θα ισοδυναμούσε με μια ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του κινδύνου, για την οποία δεν θα μπορούσαμε να αναλάβουμε την ευθύνη, αλλά θα ήταν και ένα λάθος μήνυμα».

Το σοκ ήταν μεγάλο. Η διοίκηση του δήμου εξετάζει τώρα το ενδεχόμενο οικονομικών αποζημιώσεων. Το Χριστιανοκοινωνικό Κόμμα CSU προτείνει επιπλέον να αγοράσει ο δήμος εμπορεύματα που έχουν ήδη προμηθευτεί οι έμποροι και να τα δώσει σε κοινωνικά ιδρύματα ή σε απόρους. Αν παρόλα αυτά το Glühwein έχει άλλη γεύση στη χριστουγεννιάτικη αγορά από ότι στο σπίτι, υπάρχει και η δυνατότητα των ιδιωτικών χριστουγεννιάτικων αγορών, που θα γίνουν με πιστοποιητικό εμβολίου, ανάρρωσης ή αρνητικό τεστ, αν και με περιορισμένο αριθμό επισκεπτών.

Ειρήνη Αναστασοπούλου/ SZ/ Stadt Bonn, München/ Handelsblatt