Χριστιανοκοινωνιστές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Πρόκειται για εκλογική καταστροφή. Του χρόνου γίνονται εκλογές στη Βαυαρία και το Χριστιανοκοινωνικό Κόμμα CSU καταποντίστηκε στο 38%, καταγράφοντας δραματικές απώλειες που αγγίζουν το 10% σε σχέση με τις εκλογές του 2013. Το αποτέλεσμα πονά περισσότερο από την ταπεινωτική ήττα του αδελφού κόμματος της Μέρκελ (CDU) στη Σαξονία, όπου κατέλαβε τη δεύτερη θέση μετά το ακροδεξιό AfD. Το CSU είναι κάτι σαν κρατικό κόμμα, εξαιρετικά συντηρητικό, κοντά στην εκκλησία και με ένα ισχυρό κοινωνικό προφίλ. Κανονικά δεξιότερα από τον χώρο του δεν θα πρέπει να υπάρχει κανένα δημοκρατικά νομιμοποιημένο κόμμα, είχε πει παλαιότερα ο «πατριάρχης» του κόμματος Φραντς Γιόζεφ Στράους. Από την περασμένη Δευτέρα υπάρχει το AfD.

Η Μέρκελ χρειάζεται CSU

Απαράδεκτο για τους Χριστιανοκοινωνιστές. Γι αυτό ο πρόεδρός τους Χορστ Ζεεχόφερ έκανε λόγο για μετάθεση του προγράμματος της παράταξης προς τα δεξιά για να προσφέρει χώρο «στους πατριώτες», χωρίς να πει όμως την κακιά λέξη, τη στροφή στην άκρα δεξιά. Ναι μεν η CSU κατάφερε να κερδίσει όλες τις έδρες από την πρώτη λίστα υποψηφίων με σταυρό προτίμησης, αλλά κυρίως σε εκλογικές περιφέρειες όπου το 2015 μπήκαν μαζικά πρόσφυγες οι ψηφοφόροι τιμώρησαν το κόμμα ρίχνοντας την ψήφο τους στο AfD. Η Μέρκελ χρειάζεται το CSU. Το χρειάζεται για να επιβάλει τη μοναδική κυβερνητική επιλογή που διαθέτει, τον λεγόμενο συνασπισμό Τζαμάικα. Παράγων κινδύνου δεν είναι μόνο οι Πράσινοι, αλλά όλως περιέργως το αδελφό CSU. Πριν καν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τους Φιλελευθέρους, τους Πράσινους και  το CSU, η συντηρητική κοινοβουλευτική ομάδα του τελευταίου βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.

Σε κάθε νέα κοινοβουλευτική περίοδο ανανεώνεται τυπικά η συμφωνία συνεργασίας μεταξύ CDU και CSU. Εκτός από μια φορά το 1976, όταν είχε απειλήσει τότε ο πανίσχυρος Φραντς Γιόζεφ Στράους τον Χέλμουτ Κολ ότι θα καταγγείλει τη συνεργασία τους. Όμως ο Κόλ δεν πτοήθηκε. Διαμήνυσε ότι σε περίπτωση πολιτικού διαζυγίου η CDU θα κατέβαινε ως κόμμα και στη Βαυαρία. Αυτό βοήθησε. Αλλά η απειλή για μια ρήξη παρέμεινε ως όπλο και με αυτό φαίνεται να παίζει σήμερα η CSU. Αλλά δεν θα μπορέσει να το χρησιμοποιήσει. Γιατί σε αντίθεση με τους άλλους δύο δυνητικούς εταίρους, Φιλελεύθερους και Πράσινους, έχουν υποστεί καθίζηση τα ποσοστά της. Οι δημοσκόποι έδιναν στο κόμμα 47%, αλλά η κάλπη έδωσε 38%.

Άγνωστη η τύχη του Ζεεχόφερ

Έτσι ο ρόλος της CSU ως παράγων αναταραχής μέσα στον συνασπισμό Τζαμάικα φαίνεται από τώρα προδιαγεγραμμένος. Φαντάζει δύσκολο για τον πρόεδρό του κόμματος Ζεεχόφερ να επιβάλει τις 200.000 ως ανώτατο ετήσιο όριο εισόδου για τους πρόσφυγες στη χώρα. Το ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας με την CSU είναι ήδη εξαιρετικά δύσκολο για τους Πράσινους. Ανοιχτό παραμένει και το εάν ο Ζεέχοφερ παραμείνει πρόεδρος του κόμματος. Υπάρχει μεγάλη οργή εναντίον του. Φαίνεται ότι τώρα πληρώνει το τίμημα για τον επίμονο θυμό του εναντίον της προσφυγικής πολιτικής Μέρκελ, ο οποίος εντάθηκε κι αφότου η καγκελάριος αναγκάστηκε να κάνει πίσω.

Αξέχαστος θα μείνει και ο απαράδεκτος τρόπος που υποβάθμισε την καγκελάριο στο κομματικό συνέδριο του CSU το 2015 λόγω του προσφυγικού. Μετά από όλα αυτά ο πρόεδρος των Χριστιανοκοινωνιστών, που έχει ήδη ανακοινώσει μια φορά την παραίτησή του, αλλά την πήρε πίσω, πρέπει να περιμένει τα πάντα. Οι εχθροί του καιροφυλακτούν. Πιο επικίνδυνοι είναι αυτοί που σιωπούν.

Φόλκερ Βάγκενερ/Ειρήνη Αναστασοπούλου