Φαχίμ Ντάσντι – Υπέρμαχος της ελευθερίας του τύπου στο Αφγανιστάν

Τα εκρηκτικά που ήταν κρυμμένα μέσα σε φωτογραφική μηχανή σκοτώνουν τον χαρισματικό αρχηγό στις μάχες κατά των Ταλιμπάν και των Σοβιετικών, καθώς και άλλους παρευρισκόμενους. Ο Φαχίμ Ντάσντι επιζεί με βαριά τραύματα. Το σώμα του είναι γεμάτο από εγκαύματα. Τα μαλλιά του έχουν καεί. Ο χρόνος επουλώνει τα τραύματα. Όμως ο θάνατος του Αχμάντ Σαχ Μασούντ αφήνει ένα μεγάλο κενό στη ζωή του.

Είναι πολλά εκείνα που συνδέουν τον Μασούντ και τον Ντάσντι. Κατάγονται από την ίδια περιοχή. Την κοιλάδα Παντσίρ, στην οποία οι Αφγανοί αντάρτες είχαν πετύχει σημαντικές νίκες κατά των σοβιετικών κατακτητών. Ακόμα και σήμερα η περιοχή είναι σπαρμένη με απομεινάρια από ρωσικά τανκς. «Επτά φορές ο Κόκκινος Στρατός επιτέθηκε από αέρα και ξηρά. Ποτέ όμως δεν κατάφερε να καταλάβει την κοιλάδα. «Η επιτυχία αυτή οφείλεται εν πολλοίς στον Μασούντ», λέει ο Φαχίμ Ντάσντι.

Ήταν ακόμα στο σχολείο, όταν προσπάθησε να μπει στην αντιστασιακή ομάδα του Αχμάντ Σαχ Μασούντ. Εκείνος όμως τον στέλνει πίσω στην Καμπούλ για να τελειώσει πρώτα το σχολείο. Με το απολυτήριο στην τσέπη ο Φαχίμ Ντάσντι συνοδεύει τους Μουτζαχεντίν ως δημοσιογράφος με ένα μικρό τηλεοπτικό συνεργείο, το οποίο κινηματογραφεί τη δράση της αφγανικής αντίστασης. Τότε, είναι 1993, ιδρύεται η εβδομαδιαία εφημερίδα του κόμματος του Μασούντ «Kabul Weekly». Ο Ντάσντι αναπολεί το ξεκίνημά του στη δημοσιογραφία: «Συνέχεια πόλεμος, εκρήξεις, άνθρωποι να πεθαίνουν μπροστά στα μάτια μου. Ήμουν όμως νέος. Ήταν η δουλειά μου να ενημερώνω για ό, τι έβλεπα».

To 2002 η εφημερίδα επανιδρύεται, έπειτα από τη διακοπή της κυκλοφορίας της την εποχή των Ταλιμπάν. Στην αρχή το έντυπο λαμβάνει οικονομική βοήθεια από το εξωτερικό. Ο Ντάσντι ανήκει από την αρχή στους επικριτές της κυβέρνησης του Χαμίντ Καρζάι. Κατά την άποψή του ο Καρζάι δρα περισσότερο με βάση τους κανόνες των αφγανικών φυλών και λιγότερο με βάση δημοκρατικές αρχές. Η κριτική δεν μένει χωρίς συνέπειες. «Μια μέρα παίρνω μια πληροφορία από έναν αξιωματούχο της κυβέρνησης: «Ίσως να έχεις τον επόμενο καιρό ατύχημα με αυτοκίνητο». Όμως ο Ντάσντι αντιδρά με ειρωνεία στα δολοφονικά σχέδια.

Το 2009, τη χρονιά των εκλογών, διαπιστώνεται εκτεταμένη νοθεία. Στις κριτικές φωνές ανήκει και η «Kabul Weekly». Μια στάση με συνέπειες. «Εταιρίες που στήριξαν τον προεκλογικό αγώνα του Καρζάι σταμάτησαν να βάζουν αγγελίες στην εφημερίδα». Παρά την σημαντική οικονομική ζημιά ο Ντάσντι αποτρέπει το κλείσιμο της εφημερίδας μέχρι το Μάρτιο του 2011. Μετά όμως, το τέλος του εντύπου είναι αναπόφευκτο. Το νέο τοπίο των μέσων ενημέρωσης είναι γεμάτο παγίδες. Ο Αφγανός δημοσιογράφος αισθάνεται θύμα της νεοφιλελεύθερης οικονομίας που κυριαρχεί πλέον στη χώρα.

Ο Φαχίμ Ντάσντι θεωρεί ότι το Αφγανιστάν έχει κερδίσει πολλά από την παρουσία των συμμαχικών δυνάμεων στη χώρα. «Για πρώτη φορά στα 5.000 χρόνια της ιστορίας μας οι Αφγανοί αποδέχονται μια δύναμη κατοχής στο έδαφός τους».

Ο Ντάσντι ζει με τη γυναίκα και τα τρία του παιδιά στην συνοικία Μικοραγιόν. Μένουν σε μια πολυκατοικία από την εποχή των Σοβιετικών. Στον τοίχο του σαλονιού η φωτογραφία του ηγέτη Μασούντ, του ήρωά του. Για πολλούς Αφγανούς στην Καμπούλ ο Μασούντ φέρει ευθύνη για τους βομβαρδισμούς και τις πολύνεκρες μάχες στις αρχές του ΄90, όταν μέσα στην πρωτεύουσα μαίνονταν ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ διαφόρων ομάδων των Μουτζαχεντίν.

Ο Φαχίμ Ντάσντι είναι σκεπτικός όταν μιλά για την σημερινή κατάσταση στο Αφγανιστάν. Δεν βλέπει κανένα νόημα σε διαπραγματεύσεις με τους Ταλιμπάν. Την ίδια στιγμή ασκεί κριτική στα σχέδια αποχώρησης του ΝΑΤΟ μέχρι το 2014: «Αν μείνουμε προσκολλημένοι στο χρονοδιάγραμμα τότε διαπράττουμε ένα λάθος». Η προειδοποίησή του για μια πρόωρη αποχώρηση των συμμάχων είναι κυνική: «Εμείς οι Αφγανοί δεν πληρώνουμε ένα υψηλό τίμημα. Δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα εκτός από μερικά σχολεία, νοσοκομεία και μερικές ζωές». Περίπου 2 εκ. άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους τα τελευταία 30 χρόνια. «Αν όμως αυτός ο πόλεμος στο Αφγανιστάν δεν στεφθεί με επιτυχία, τότε θα πρέπει να τον συνεχίσετε εσείς αύριο στο Βερολίνο, το Παρίσι, τη Μαδρίτη και τις ΗΠΑ».