Τουρκία: Πεδίο δράσης της διεθνούς μαφίας

Κατόπιν διεθνούς εντάλματος συνελήφθη πρόσφατα στην Κωνσταντινούπολη ο φερόμενος ως «βαρόνος των ναρκωτικών» Ζέλικο Μπόγιανιτς, Σέρβος με πλαστό διαβατήριο. Λίγο αργότερα ο ηγέτης της τουρκικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιντζάρογλου έγραψε στο twitter: «Όλα τα αποβράσματα της μαφίας έχουν έρθει στις πόλεις μας». Απευθυνόμενος στα καρτέλ ναρκωτικών συνέχισε λέγοντας: «Εγκαταλείψτε τις πόλεις μας. Θα σας καταστρέψουμε. Πάρτε μαζί σας το βρώμικο χρήμα και φύγετε».

Σύμφωνα με πληροφορίες, αρχηγοί και μέλη εγκληματικών οργανώσεων δραστηριοποιούνται ολοένα περισσότερο στην Τουρκία. Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση με πρωταγωνιστή τον Ιρανό έμπορο ναρκωτικών Ναζί Σαρίφι Ζιντάστι, ο οποίος είχε συλληφθεί στην ΚΠολη το 2007 μετά από κατάσχεση 75 κιλών ναρκωτικών ουσιών που μετέφερε. Το 2010 αφέθηκε ελεύθερος, όταν κατέθεσε ως «προστατευόμενος μάρτυρας» σε μια από τις σημαντικότερες πολιτικές δίκες στην τουρκική ιστορία. Το 2018 συνελήφθη εκ νέου για δολοφονία. Αφέθηκε ξανά ελεύθερος χάρη σε κενά που υπήρχαν στην κατηγορία. Έκτοτε καταζητείται έχοντας τραπεί σε φυγή. Δεν είναι όμως οι μόνες σχετικές υποθέσεις.

Πέρυσι ο αρχηγός αφγανικής συμμορίας, Σανγκέρ Αχμάντι, ο οποίος μάλιστα είχε απειλήσει να σκοτώσει Γερμανούς αστυνομικούς, συνελήφθη επίσης στην ΚΠολη. Πολλές δολοφονίες των τελευταίων χρόνων στην Τουρκία οδηγούν στο οργανωμένο έγκλημα και τη μαφία. Γιατί όμως η Τουρκία έχει μετατραπεί σε πεδίο δράσης εγκληματικών οργανώσεων;

Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην ΚΠολη… και για τη μαφία

Σε συνέντευξή του στη DW, ο πρώην αρχηγός της αστυνομίας Χανεφί Άβτζι εστιάζει στο μέγεθος της ΚΠολης. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία πάνω από 16 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στην πόλη. Επιπλέον καθημερινά φτάνουν στο Βόσπορο όχι μόνο τουρίστες αλλά και μεγάλος αριθμός μεταναστών από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράν. «Η κινητικότητα είναι έντονη. Εδώ έρχονται οι πάντες. Ανάμεσά τους και μέλη της μαφίας» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Τα τελευταία χρόνια η παρουσία της ξενόφερτης μαφίας στην Τουρκία έχει αυξηθεί. «Παράγοντες της μετασοβιετικής εποχής, από τα Βαλκάνια ή τον αραβικό κόσμο καταφθάνουν εδώ για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους». «Οι πιο δραστήριες εγκληματικές οργανώσεις στην Τουρκία προέρχονται από τα Βαλκάνια ή τον Καύκασο» αναφέρει στην DW o δημοσιογράφος Τιμούρ Σοϊκάν. Όπως παρατηρεί, η Τουρκία έχει γίνει «η πίσω αυλή της βαλκανικής μαφίας», δεδομένου ότι λειτουργεί ως κόμβος για τη διακίνηση ναρκωτικών. Πριν από δέκα χρόνια και ο Βρετανός ιστορικός Μαρκ Γκαλεότι είχε χαρακτηρίσει την Τουρκία ως «ιδανική γέφυρα από και προς την Ευρώπη» για το οργανωμένο έγκλημα.

Η αδύναμη δημοκρατία ευνοεί μαφιόζικα δίκτυα

Εκτός από τα ιδιαίτερα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της, η Τουρκία προσελκύει το ενδιαφέρον εγκληματικών οργανώσεων και εξαιτίας των πολιτικών συνθηκών. «Σε τι είδους περιβάλλον προτιμούν να δρουν οι εγκληματικές οργανώσεις;» διερωτάται σε συνέντευξή του στην DW o πρώην αναπληρωτής γραμματέας των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Τσεβάτ Ενές και απαντά:  «Όπου δεν υπάρχει κράτος δικαίου, δεν υπάρχει δικαιοσύνη. Εξαπλώνουν τις δραστηριότητές τους εκεί, όπου μπορούν να δημιουργήσουν δεσμούς με κρατικούς θεσμούς».

Ένας επιπλέον παράγοντας, σύμφωνα με τον Ενές, είναι η αποδυναμωμένη δημοκρατία. «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι στην Τουρκία με εγκληματικές δομές, οι οποίες δεν μπορούν να ελεγχθούν με νομοθετικά μέσα αλλά ούτε και να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη», αναφέρει. Μάλιστα εκτιμά ότι πολλές εγκληματικές οργανώσεις δεν βλέπουν πλέον την Τουρκία απλά ως γέφυρα ή κόμβο αλλά ως «τόπο εγκατάστασης». Ο δημοσιογράφος Τιμούρ Σοϊκάν τονίζει ότι οι εγκληματικές οργανώσεις γνωρίζουν καλά ότι στην Τουρκία επικρατεί ατιμωρησία.

O Eνές από την πλευρά του επιβεβαιώνει στην DW εικασίες που θέλουν τη μαφία να διατηρεί σχέσεις με τουρκικούς κρατικούς φορείς, γεγονός που διευκολύνει τις δραστηριότητές της στην Τουρκία. Μάλιστα ένα από τα «αφεντικά της μαφίας», ο Σεντάτ Πεκέρ, πρώην υποστηρικτής του ΑKP ανήρτησε πρόσφατα βίντεο και tweets που ενοχοποιούν ανώτερα κυβερνητικά στελέχη.  

«Οι μυστικές υπηρεσίες πρέπει να δράσουν»

Για τον Άβτζι πάντως η ευκολία εισόδου στην Τουρκία και η τουρκική πολιτική παροχής βίζας ευνοούν επίσης τις κινήσεις της μαφίας. «Το κράτος από την πλευρά του οφείλει να παρακολουθεί αυτούς τους ανθρώπους με μεγάλη προσοχή και να λάβει προληπτικά μέτρα», πιστεύει. Σύμφωνα με τον ίδιο το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες δεν έχουν πλέον το χρόνο να ασχοληθούν επισταμένως με την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος διότι καταπιάνονται με ζητήματα τρέχουσας πολιτικής. «Οι μυστικές υπηρεσίες λειτουργούν σε συνεννόηση με την κυβέρνηση. Θα έπρεπε όμως να επικεντρωθούν μόνο στην ασφάλεια της χώρας» αναφέρει στην DW.

Μπουράκ Ουνβερέν, Αλιτζάν Ουλουντάγκ

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη