Το τραύμα των πλημμυροπαθών σε προεκλογική περίοδο

Οι καταστροφές από τις πρόσφατες πλημμύρες στη μικρή πόλη Άλτεμπουργκ κοντά στον ποταμό Αρ είναι ακόμη ορατές. Πολλά σπίτια έχουν ήδη ισοπεδωθεί από την ορμή του νερού, άλλα στέκονται κάπως ωστόσο θα πρέπει να κατεδαφιστούν γιατί δεν πληρούν τις προδιαγραφές ασφαλείας. Για ένα μικρό χωριό με 500 ψυχές είναι πολύ. Ορισμένοι κάτοικοι προσπαθούν να καθυστερήσουν τις μπουλντόζες. "Ποιος ξέρει αν θα μπορέσουμε να πάρουμε νέα οικοδομική άδεια" μονολογεί κάποιος κάτοικος. Λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι πολύ πιθανόν να μην επιτραπεί χτίσιμο σπιτιών τόσο κοντά στο ποτάμι. Όχι ότι δεν συνέβαιναν πλημμύρες στο παρελθόν, αλλά ποτέ η στάθμη του νερού δεν είχε φτάσει στις σκεπές των σπιτιών.

Το 95% της περιοχής έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές, όπως ο οίκος ευγηρίας, το δημοτικό και το κλειστό γυμναστήριο. Λάσπες και πέτρες έχουν μαζευτεί, αλλά οι σωλήνες υδροδότησης, οι υποδομές τηλεπικοινωνίας και ηλεκτροδότησης έχουν καταστραφεί. Πόσιμο νερό υπάρχει μόνο από πλαστικές δεξαμενές. Σε μερικούς δρόμους έχει έρθει το ηλεκτρικό για τη λειτουργία αφυγραντήρων. Υπό αυτές τις συνθήκες είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς με τους ανθρώπους. Πολλοί έχουν υποστεί ψυχικά τραύματα, από όσα βίωσαν. "Οι γείτονές μας έχασαν τη ζωή τους" λέει μια γυναίκα με το άδειο βλέμμα της να καρφώνεται στα διπλανά ερείπια Δεν θέλει να μιλήσει αλλά κουνά το κατεβασμένο κεφάλι της. "Εδώ μπροστά από το σπίτι έπαιζα με το γιό μου ξαπλωμένοι στο χορτάρι κοιτάζοντας τον ουρανό" λέει ένας άνδρας δίπλα της και κοιτάζει το καφετί χώμα. "Όλα ήταν κατάφυτα, πραγματικά ειδυλλιακή περιοχή" λέει δείχνοντας τους λόφους με δένδρα και αμπέλια που ξερίζωσε η ορμή του νερού. Το ζευγάρι σταματά και χωρίς αποχαιρετισμό απομακρύνεται.

Τραυματική εμπειρία

Πριν λίγο καιρό η καγκελάριος Μέρκελ επισκέφθηκε για άλλη μια φορά την περιοχή μαζί με την πρωθυπουργό της Ρηνανίας-Παλατινάτου Μαλού Ντράιερ. "Η επίσκεψη στρέφει την προσοχή σε μας, δεν πρέπει να ξεχαστούμε" λέει η Άνικα Γκεμάιν. Η 40χρονη μαζί με την αδελφή της Γιούλια βρίσκονται μπροστά από αυτό που άφησε το νερό από το σπίτι της 64χρονης μητέρας τους. Από ένα μισοσπασμένο τοίχο μπορεί κανείς να δει την μπανιέρα γεμάτη λάσπη. Η οικογένεια μαζί με 5 μικρά παιδιά σώθηκε καταφεύγοντας σε μια πλαγιά. Πέρασε όλη τη νύχτα εκεί πριν έρθει ένα ελικόπτερο για να τους μεταφέρει σε ασφαλή περιοχή. Όπως όλοι οι κάτοικοι του Άλτενμπουργκ έτσι και η Άνικα και η Γιούλια θέλουν να επιστρέψουν στο χωριό τους. "Η οικογένειά μας ζει εδώ και γενεές στην περιοχή, έχουμε αδέλφια, θείες και θείους, ξαδέλφια, το σπίτι μας και θα χάσουμε πολλά εάν δεν επιστρέψουμε εδώ" λέει η Γιούλια. Αλλά δεν είναι εύκολο γα τις δύο αδελφές να πιστέψουν σε ένα καλύτερο μέλλον. "Οι επιστήμονες λένε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να ξανασυμβεί". Υπάρχουν και τα παιδιά που φοβούνται τη βροχή, τους ποταμούς, το νερό και ρωτούν τα βράδια τους γονείς τους τι θα γίνει εάν ξαναμπεί το νερό στο σπίτι τους την ώρα που κοιμούνται.Παιδικές αγωνίες, αλλά μαζί και των ενήλικων. 

Πώς διαχειρίζονται οι άνθρωποι μια τέτοια τραυματική εμπειρία; Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι τις πρώτες 4 εβδομάδες μετά από μια καταστροφή πολλά απωθούνται. Προτεραιότητα έχουν εργασίες καθαρισμού, η επιθυμία όσο πιο γρήγορα γίνεται επιστροφής στην προηγούμενη κατάσταση. Αλλά μετά έρχεται η φάση αυτού που οι ψυχολόγοι ονομάζουν "κοιλάδα των δακρύων". Όταν οι άνθρωποι διαπιστώνουν τις ακριβείς απώλειες. Όταν ζητούν να επιστρέψουν στην ομαλότητα. "Παλεύω με τον εαυτό μου, εάν πρέπει να πω στα παιδιά μου ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να ξαναγίνει" λέει η Άνικα. Εδώ κι εβδομάδες έχει ζητήσει ραντεβού με παιδοψυχολόγο. "Για την οικογένειά μας είναι σαφές ότι στις επόμενες πλημμύρες θα φύγουμε έγκαιρα. Δεν θα περιμένω μέχρις ότου μπει νερό στο σπίτι μου". 

 Πολλές έρωτήσεις - λίγες απαντήσεις

Την ώρα της συνομιλίας, η Άνικα ενημερώνεται από τον σύζυγό της ότι η καγκελάριος με την πρωθυπουργό της Ρηνανίας Παλατινάτου έφτασαν στην περιοχή. Κάποια στιγμή βλέπει πλήθος δημοσιογράφων και σωματοφυλάκων να στρίβουν στη γωνία. Αλλά εκεί φτάνουν αυτοκίνητα, οι δύο πολιτικοί επιβιβάζονται και φεύγουν περνώντας μπροστά από την Άνικα, την αδελφή της κι άλλους κατοίκους του Άλτενμπουργκ που περιμένουν δίπλα από τα ερειπωμένα σπίτια που η Μέρκελ και η Μαλού Ντράιερ ήθελαν να περπατήσουν. Απογοήτευση δεν θα έλεγε κανείς ότι επικρατεί, περισσότερο στωικότητα. Μερικοί γυρίζουν την πλάτη και επιστρέφουν στα σπίτια τους. Πρέπει να συνεχίσουν με την καθαριότητα, σκούπισμα, γραφειοκρατία, συμπλήρωμα αιτήσεων για οικονομική βοήθεια. Και σκέψεις πώς να συνεχίσουν. Οι δύο αδελφές διηγούνται ότι ο κόσμος καθημερινά παλεύει ανάμεσα στα συναισθήματά του και τη λογική. Θα μπορέσουν να μείνουν στο Άλτενμπουργκ ή θα είναι επικίνδυνο; Οριστική απάντηση δεν υπάρχει για τους περισσότερους. "Οι νέες οικογένειες πήραν δάνειο για να χτίσουν σπίτι, εμείς σε ποιον να πουλήσουμε το οικόπεδο, όταν κανείς δεν ξέρει εάν μπορεί να κατοικήσει με ασφάλεια"; αναρωτιέται η ΄Ανικα.

Η πρωθυπουργός Μαλού Ντράιερ έχει επίγνωση των ανησυχιών. "Πλημμυροπαθής περιοχή δεν σημαίνει, ότι δεν μπορεί να την κατοικήσει κανείς" λέει μετά την επίσκεψη. "Χρειαζόμαστε άλλου είδους προστασία, πρέπει να εξοπλίσουμε διαφορετικά τα σπίτια, να τα προστατεύσουμε καλύτερα", λέει. Αλλά τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Είναι υπόθεση πραγματογνωμόνων και εμπειρογνωμόνων και όσων στη συνέχεια θα κληθούν να εφαρμόσουν τις οδηγίες τους. Το σπίτι που μένει η αδελφή της Άνικα, η Γιούλια, παρασύρθηκε μαζί με το δάπεδο από το νερό. Οι βάσεις του ήταν ξύλινες. Το νέο σπίτι της θέλει να έχει πιο σταθερά θεμέλια που να αντέχουν. Αλλά η ασφάλεια αρνείται να πληρώσει, θέλει να αντικαταστήσει ότι έχει καταστραφεί και αυτό είναι μόνο η βάση από ξύλο. Συνεχίζει να περιγράφει την κατάσταση και κάποια στιγμή της έρχονται δάκρυα στα μάτια, όπως πολλές φορές τις τελευταίες εβδομάδες.

Ζαμπίνε Κίνκαρτς

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου