Το σκωτσέζικο ουίσκι «φοβάται» το Brexit

Στα διυλιστήρια στο Κίνγσμπαρνς της Σκωτίας, κοντά στο Πανεπιστήμιο St. Andrews, από μια χάλκινη βρύση τρέχει ένα άχρωμο υγρό. Για να πάρει το κεχριμπαρένιο χρώμα και τη γεύση που έχει το ουίσκι (που στην κέλτικη γλώσσα σημαίνει «νερό της ζωής»), πρέπει να παραμείνει αυτό το υγρό για χρόνια μέσα σε δρύινα βαρέλια. Την ίδια διάρκεια θα έχει και το Brexit. Μετά από χρόνια θα γνωρίζει κανείς τις συνέπειες από την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. Οι ανασφάλειες ακολουθούν φυσικά και τη βιομηχανία του ουίσκι. 

Θα υλοποιηθούν οι υποσχέσεις Μέι;

Το 90% της παραγωγής του σκωτσέζικου ουίσκι προορίζεται για εξαγωγή, το 1/3 προς την ΕΕ. Η δεύτερη σε μέγεθος αγορά είναι οι ΗΠΑ, ακολουθούμενες από την Ασία και τη Ν. Αμερική. Το πρόβλημα με το ουίσκι δεν είναι τόσο οι εξαγωγές στην γηραιά ήπειρο, που χάρη σε μια ειδική πρόβλεψη στις συμφωνίες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εμπορίου, θα συνεχίζεται να πωλείται χωρίς δασμούς. Το πρόβλημα αφορά τις εξαγωγές της Βρετανίας σε μια σειρά από γοργά αναπτυσσόμενες αγορές, όπως η Ν. Αφρική, η Ν. Κορέα, το Περού και η Κολομβία. Με αυτές τις χώρες η ΕΕ έχει συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, οι οποίες όμως με την έξοδο της Βρετανίας δεν θα ισχύουν πλέον για εκείνη. Ο Ντέιβιντ Φροστ, πρώην πρόεδρος της Ένωσης του κλάδου Scotch Whiskey και νυν σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών, φοβάται ότι οι δασμοί που θα επιβληθούν μπορεί να είναι μέχρι και 20% .

Ο Γουίλιαμ Γουίμις, ιδρυτής του διυλιστηρίου στο Κίνγσμπαρνς, κάθεται στα κεντρικά γραφεία, σε ένα ιστορικό κτήριο με πρόσοψη από φυσικούς λίθους, στο Εδιμβούργο. «Δεν ψήφισα υπέρ του Brexit, αλλά η κατάσταση είναι αυτή που είναι», λέει. Όπως πολλοί στον κλάδο προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση με αισιοδοξία. Οι ελπίδες του στηρίζονται στις μεγαλόστομες υποσχέσεις της πρωθυπουργού Μέι, ότι θα κάνει τη χώρα πρωτοπόρα στο ελεύθερο εμπόριο με επίκεντρο τις αγορές της Ινδίας και της Κίνας. Με τις Ινδίες διαπραγματεύεται η ΕΕ για χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Στις εισαγωγές ουίσκι επιβάλει δασμό ύψους 150%. «Μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις Ινδίες θα τα άλλαζε όλα» υποστηρίζει ο Γουίμις. Η Ασία γενικότερα γίνεται όλο και πιο σημαντική αγορά διάθεσης προϊόντων. 

Σε τι νόμισμα οι εξαγωγές;

Την ίδια δυσαρέσκεια στον κλάδο του ουίσκι, όπως για το Brexit, προκάλεσε και η εξαγγελία της πρωθυπουργού της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον για διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος. Όχι τόσο για τις εξαγωγές, αλλά περισσότερο για το νόμισμα.  Κανείς δεν ξέρει ποιο θα είναι σε περίπτωση ανεξαρτησίας της Σκωτίας. Οι κίνδυνοι δεν πρέπει να υποτιμώνται. Οι επιπτώσεις από την υποτίμηση της αγγλικής λίρας μετά το δημοψήφισμα έγιναν πολύ αισθητές στη βιομηχανία του ουίσκι. Ναι μεν οι ανάγκες για κριθάρι, νερό και ενέργεια καλύπτονται στην Σκωτία, όμως τα μπουκάλια, οι ετικέτες, οι φελλοί και τα δρύινα βαρέλια εισάγονται από το εξωτερικό. Η διακοπή της συζήτησης για δημοψήφισμα από τη Στέρτζον ως αποτέλεσμα της ήττας του κόμματός της, φαίνεται να ανακούφισε τον κλάδο.

Από την άλλη πλευρά η υποτίμηση της στερλίνας είχε και θετικές πλευρές. Σε πολλές χώρες η τιμή του σκωτσέζικο ουίσκι μειώθηκε. Το 2016 ξεπέρασαν οι εξαγωγές τα 4,7 δις ευρώ. Ακόμη και για τους τουρίστες η διαμονή στη Βρετανία έγινε πιο προσιτή, για τον Γουίλιαμ Γουίμις μια θετική τάση. Γι' αυτόν το Brexit είχε θετικές επιπτώσεις, αλλά δεν ζητωκραυγάζει κιόλας.

Κρίστοφ Μάιερ, dpa/Ειρήνη Αναστασοπούλου