Το Παρίσι παρουσιάζει την «Γκερνίκα» του Πικάσο

Ακρωτηριασμένοι άνθρωποι, μια γυναίκα που κρατά στην αγκαλιά της το νεκρό παιδί της, ένα φοβισμένο άλογο και στο έδαφος πεσμένος ένας στρατιώτης με ένα μαχαίρι στο χέρι. Στο μουσείο Πικάσο στο Παρίσι, ήδη στην είσοδο, οι επισκέπτες έρχονται αντιμέτωποι με την αποτύπωση του τρόμου. Πρόκειται για μια αναπαραγωγή του έργου «Γκερνίκα» του διασημότερου έργου του Πικάσο. Το αυθεντικό βρίσκεται από το 1992 στο Μουσείο Reina Sofia στη Μαδρίτη. Η «Γκερνίκα», ένα συγκλονιστικό αντιπολεμικό μανιφέστο, φιλοτεχνήθηκε στο Παρίσι, όπου από τις 26 Απριλίου παρουσιάζεται μια έκθεση αφιερωμένη στο μοναδικό αυτό πίνακα.

Στην έκθεση με τον ομώνυμο τίτλο, παρουσιάζονται περισσότερα από 150 έργα, τα οποία αποτυπώνουν τη διαδικασία δημιουργίας και ολοκλήρωσης της «Γκερνίκα». Υπενθυμίζουν ότι ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε πριν από 80 χρόνια στο ατελιέ του Πικάσο, στην οδό Γκραν Ογκυστίν.

Ένα έργο διαμαρτυρία

Η «Γκερνίκα» ήταν η αφορμή για τον  Πικάσο (1881-1971) να διαμαρτυρηθεί για τον βομβαρδισμό και την καταστροφή της ομώνυμης βασκικής πόλης από την γερμανική αεροπορία τον Απρίλιο του 1937. Ο Ισπανός καλλιτέχνης ζωγράφισε το μνημειώδες αυτό έργο μεταξύ 1ης Μαϊου και 4 Ιουνίου 1937, σε χρόνο ρεκόρ, όπως λέει η επιμελήτρια Εμιλί Μπουβάρ.

Η σύντροφός του και μούσα του Ντόρα Μάαρ φωτογράφησε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Οι φωτογραφίες αυτές παρουσιάζονται τώρα στο μουσείο Πικάσο στο Παρίσι.

Και είναι πραγματικά εντυπωσιακές οι μεταμορφώσεις του έργου μέσα στις τέσσερις εβδομάδες της δημιουργίας του. Ο στρατιώτης που κείτεται στο έδαφος, είχε στην αρχή τον βραχίονα προτεταμένο. Στην τελική αποτύπωση όμως ο στρατιώτης βρίσκεται στο έδαφος. «Με τον τρόπο αυτό ο Πικάσο μετέβαλε τον στρατιώτη σε θύμα» λέει η επιμελήτρια Εμιλί Μπουβάρ.

Αλλαγή σχεδίου

Το τεράστιο τελάρο είχε αγοραστεί αρχικά για να ζωγραφιστεί το έργο με τον τίτλο «Ο ζωγράφος και το μοντέλο» για το ισπανικό περίπτερο στην Παγκόσμια Έκθεση στο Παρίσι το 1937. Επρόκειτο για παραγγελία της κυβέρνησης. Στη συνέχεια όμως όταν έγινε ο βομβαρδισμός της Γκερνίκα από τα γερμανικά πολεμικά αεροσκάφη ο Πικάσο άλλαξε το αρχικό θέμα.

Έτσι προέκυψε ένα έργο διαμαρτυρία απέναντι στον πόλεμο και τον φασισμό. Οι Γερμανοί στον ισπανικό εμφύλιο (1936 έως 1939) είχαν ταχθεί στο πλευρό του Στρατηγού Φράνκο.

Τον Απρίλιο του 2017 με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 80 χρόνων από τη δημιουργία του πίνακα, οργανώθηκε ειδική έκθεση στο Μουσείο Reina Sofia. Η έκθεση τώρα στο Παρίσι δεν έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με αυτήν της Μαδρίτης, ωστόσο η ενασχόληση με αυτό το μνημειώδες έργο είναι πάντα μια πρόκληση και μια απόλαυση, τουλάχιστον για όσους ενδιαφέρονται για την καλή τέχνη.

Ζαμπίνε Γκλάουμπιτς / Μαρία Ρηγούτσου