Το ΙΚ διχάζει τις δυτικές κοινωνίες

Λίγες ώρες μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στην καρδιά της ΕΕ, τις Βρυξέλλες, επιβεβαιώθηκε αυτό που όλοι απεύχονταν. Την ευθύνη για τις αποτρόπαιες επιθέσεις ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος μέσω επιστολής. Η «Ομάδα για την Ασφάλεια του Χαλιφάτου» είχε ως στόχο να επιφέρει καίριο πλήγμα στους «Σταυροφόρους του Βελγίου, το οποίο δεν σταματά να διεξάγει πόλεμο κατά του Ισλάμ και των υποστηρικτών του». Η τρομοκρατική οργάνωση απείλησε μάλιστα το Βέλγιο και άλλες δυτικές χώρες που ανήκουν στον «συνασπισμό των Σταυροφόρων» ότι έπονται και νέες «μαύρες μέρες».

Ένας κόσμος πιστών και απίστων

To Ισλαμικό Κράτος μετά και τις επιθέσεις των Βρυξελλών θέλει με τον τρόπο του να δώσει το «παρών», να δείξει στον κόσμο ότι οι ακραίοι μαχητές του είναι παντού διασκορπισμένοι. Πρόκειται για έναν πόλεμο μεταξύ πιστών και απίστων ή μάλλον για έναν πόλεμο κατά όλων των απίστων. Το Ισλαμικό Κράτος βλέπει τον κόσμο σαν να είναι χωρισμένος στα δύο, σε «άσπρο» και «μαύρο», σε «εμάς» και τους «άλλους». Αυτό εκτιμά ο Γκίντερ Μέιερ από το Κέντρο Ερευνών για τον Αραβικό Κόσμο του Μάιντς. «Το Ισλαμικό Κράτος επιδιώκει την πόλωση μεταξύ μουσουλμάνων και μη μουσουλμάνων αλλά και τη ριζοσπαστικοποίηση, μέσω της οποίας επιδιώκει να προσελκύσει ολοένα περισσότερους οπαδούς προκειμένου να αποσταθεροποιήσει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες».

Και στους κόλπους πολλών μουσουλμανικών κοινοτήτων αλλά και μουσουλμάνων - νεοαφιχθέντων προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη η ανησυχία αυξάνεται. Πολλοί φοβούνται ότι θα μειωθεί η ανεκτικότητα εντός των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Ήδη μετά το χτύπημα στο Παρίσι το Νοέμβριο του 2015 το προσφυγικό ζήτημα συνδέθηκε συλλήβδην με την ισλαμιστική τρομοκρατία, με αποτέλεσμα όχι σπάνια στο δημόσιο διάλογο οι πρόσφυγες να θεωρούνται «δυνητικοί τρομοκράτες». Η καχυποψία ιδίως στον δυτικό κόσμο έναντι πολλών μουσουλμάνων ήταν διάχυτη. Οι αποκαλύψεις για τους τρομοκράτες του Παρισιού και για το πώς πέρασαν στην Ευρώπη έριξε λάδι στη φωτιά, εκτιμά η Σκα Κέλερ, εκπρόσωπος των Πρασίνων στην Ευρωβουλή, ειδική σε θέματα μετανάστευσης.

Πολιτική του φόβου

Γεγονός είναι πάντως ότι παρατηρείται ανά την Ευρώπη μια αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής. Τα επιχειρήματα των υπέρμαχων αυτής της πολιτικής γραμμής ισχυροποιούνται μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα των τελευταίων μηνών. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το γερμανικό ακροδεξιό, λαϊκιστικό κόμμα AfD, όπως και το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο. Τα ποσοστά που έλαβαν αμφότερα σε τοπικές εκλογές στις χώρες τους είναι ενδεικτικά μιας γενικότερης τάσης. Αλλά και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα εθνοσυντηρητικά κόμματα αποκτούν όλο και περισσότερους υποστηρικτές. Σύμφωνα με τον Γκίντερ Μέιερ κάτι τέτοιο θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τη Δύση.

Σε ένα τέτοιο σκηνικό ξενοφοβίας και ρατισμού αναμένεται να συναντήσουν σοβαρά προβλήματα ακόμη και οι πρόσφυγες που είναι πρόθυμοι να ενσωματωθούν στις δυτικές κοινωνίες, ενώ ο κίνδυνος έξαρσης του ξενοφοβικού μίσους είναι ήδη ορατός. Από την άλλη, το γεγονός αυτό οδηγεί πολλούς μουσουλμάνους στη ριζοσπαστικοποίηση, σε μια προσπάθεια να απαντήσουν με μίσος στο μίσος. Η Γαλλία και το Βέλγιο έχουν σχετικές εμπειρίες. Για τον Μέιερ πρόκειται για ένα πρόβλημα εντός των δυτικών κοινωνιών με βαθύτερες αιτίες. Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί με επιτυχία, εκτιμά ο ειδικός, είναι μέσω της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά και της εισαγωγής ενός μαθήματος θρησκευτικής διαπαιδαγώγησης για το Ισλάμ. Το ίδιο σημαντικό όμως είναι και οι υπόλοιποι πολίτες, οι μη μοσουλμάνοι στο θρήσκευμα, μέσω ενός είδους «πολιτικής εκπαίδευσης» να καταπολεμήσουν κάθε ισλαμοφοβικό αίσθημα και γενικότερα οποιοδήποτε ρατσιστικό ένστικτο.

Ντιάνα Χοντάλι / Δήμητρα Κυρανούδη