Τι ζητούν οι Ιρανοί διαδηλωτές

Μετά από μια βδομάδα σφοδρών διαδηλώσεων σε πολλές πόλεις του Ιράν η κυβέρνηση αποφάσισε να επιστρατεύσει τους υποστηρικτές της, οι οποίοι ξεκίνησαν ήδη σειρά αντιδιαδηλώσεων. Τα ιρανικά κρατικά ΜΜΕ προβάλλουν διαρκώς μόνο τις διαδηλώσεις των υποστηρικτών της κυβέρνησης, κάνοντας σαν να μη συνέβησαν ποτέ οι πρώτες. Οι σχολιαστές χαρακτηρίζουν αυτές τις αντιδιαδηλώσεις σαν ένα «κύμα υποστήριξης» προς την κυβέρνηση και τον κλήρο, ειδικότερα τον θρησκευτικό ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Μάλιστα ο στρατηγός Μοχάμαντ Αλί Τζαφάρι, διοικητής των ισχυρών Επαναστατικών Φρουρών, ανακοίνωσε ότι οι αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες έληξαν, κάτι βέβαια που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. Η αλήθεια είναι ότι οι διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις διακόπηκαν για λίγο και ξεκίνησαν πάλι το βράδυ της Πέμπτης, παρά την απαγόρευση της αστυνομίας. Απλοί πολίτες αναρτούσαν διαρκώς ανώνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικές εικόνες –ωστόσο η αυθεντικότητα αυτών των βίντεο δεν έχει επιβεβαιωθεί.

Ασαφή τα αιτήματα των διαδηλωτών

«Τι ακριβώς ζητούν οι διαδηλωτές; Δεν έχω ιδέα!» ανέφερε χαρακτηριστικά στη DW o Mαχμούντ, διδακτορικός ερευνητικής Φυσικής από την Τεχεράνη. «Δεν τους υποστηρίζω. Αλλά αυτό που έχουν καταφέρει είναι αξιοσημείωτο. Για παράδειγμα έχει πέσει ήδη η τιμή των αυγών, που αποτελεί βασικό είδος διατροφής. Δεν είναι αυτό κάτι πολύ πιο χειροπιαστό από όσα κατάφερε η αντιπολίτευση τα τελευταία 20 χρόνια;» διερωτήθηκε ο ίδιος με μια δόση ειρωνείας και κυνισμού.

Ο Μαχμούντ θέλει να εγκαταλείψει τη χώρα του όταν ολοκληρώσει τη διατριβή του. Δεν έχει εκεί μέλλον, όπως λέει. Ο ίδιος ήταν υποστηρικτής του «Πράσινου Κινήματος» το 2009. Στις τότε διαδηλώσεις που είχαν ξεσπάσει μετά τις αμφιλεγόμενες προεδρικές εκλογές ο Μαχμούντ είχε χτυπηθεί και συλληφθεί.

«Το 2009 ξέραμε τι θέλαμε. Υποστηρίζαμε τον Mιρ Χοσεΐν Μουσαβί, τον τότε υποψήφιο πρόεδρο, θέλαμε η φωνή μας να ακουστεί, γίναμε κίνημα. Οι άνθρωποι που έχουν βγει στους δρόμους τις τελευταίες ημέρες απλώς διαμαρτύρονται εναντίον όλων, δεν ξέρουν τι ακριβώς θέλουν», λέει ο Μαχμούντ.

«Μια πληγωμένη γενιά που δεν ξέρει τι ζητά»

Αφορμή για τις διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών έδωσε η αύξηση στην τιμή των αυγών κατά περίπου 70%. Ταυτόχρονα, τα σχέδια της κυβέρνησης για αύξηση των τιμών της βενζίνης κατά 50% έριξαν λάδι στη φωτιά. Αρχικά οι διαμαρτυρίες στράφηκαν κατά της οικονομικής πολιτικής της νυν κυβέρνησης, αλλά στη συνέχεια διευρύνθηκαν και στο πολιτικό πεδίο. Σύντομα κλιμακώθηκαν. Το πώς οι αρχικά φιλειρηνικές διαδηλώσεις εξελίχθηκαν σε βίαια επεισόδια και συγκρούσεις με την αστυνομία δεν είναι ακόμη σαφές. Πάντως ενδιαφέρον προκαλεί η έκκληση που απευθύνουν μέλη της αντιπολίτευσης και ακτιβιστές προς τους διαδηλωτές να αποφύγουν την τυφλή βία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αντίποινα. Μέχρι στιγμής ο επίσημος αριθμός των νεκρών ανέρχεται στους 22 διαδηλωτές ενώ πάνω από 1.000 έχουν συλληφθεί.

«Πρόκειται κυρίως για νέους ανθρώπους από τις πιο φτωχές περιοχές της χώρες που βγαίνουν τώρα στους δρόμους» είπε σε τηλεφωνική συνέντευξη στη DW o πολιτειολόγος Σαντέγκ Ζιμπαγκαλάμ από το Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης. Όπως επισημαίνει, νιώθουν απογοητευμένοι και εξαπατημένοι από τον πρόεδρο Χασάν Ροχανί, που υποσχέθηκε πολλά, αλλά δεν έπραξε τίποτα. Ο ιρανός καθηγητής κάνει λόγο για μια «πληγωμένη γενιά που δεν ξέρει τι ακριβώς ζητά», μια γενιά όμως η οποία συγχρόνως πλήττεται από την ανεργία και τα οικονομικά προβλήματα. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά, το Ιράν είναι μια «χώρα νέων» αφού ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 31 έτη. Ωστόσο οι νέοι αυτοί δεν βλέπουν προοπτική για το μέλλον και έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους τόσο στους πολιτικούς όσο και στους θρησκευτικούς θεσμούς. Αλλά δεν εμπιστεύονται ούτε και την αντιπολίτευση. Το σίγουρο είναι, όπως λέει χαρακτηριστικά ο Σ. Ζιμπαγκαλάμ, ότι «δεν έχουν άλλη υπομονή. Γι΄ αυτό πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά τα προβλήματα και τη δυσαρέσκειά τους».

Σαμπνάμ φον Χάιν / Δήμητρα Κυρανούδη