Τι γνωρίζει η επιστήμη για το σύνδρομο της Αβάνας;

Το μυστηριώδες σύνδρομο της Αβάνας έγινε για πρώτη φορά γνωστό το 2016. Εντοπίστηκαν δεκάδες κρούσματα μεταξύ Αμερικανών και Καναδών διπλωματών και μελών των οικογενειών τους στην κουβανική πρωτεύουσα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, τα πρώτα κρούσματα του συνδρόμου λέγεται ότι εμφανίστηκαν το 2014 στο προξενείο των ΗΠΑ στη Φρανκφούρτη, στη Γερμανία. Οι πληγέντες υπέφεραν από ζάλη, κόπωση, πονοκεφάλους, προβλήματα ακοής και όρασης, ενώ μερικοί από αυτούς έχασαν οριστικά την ακοή τους.

Μετά τα γεγονότα στην Κούβα τα συμπτώματα έχουν αναφερθεί επανειλημμένα από διπλωμάτες και αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, μεταξύ άλλων στη Ρωσία, την Κίνα, την Αυστρία και πιο πρόσφατα στο Βερολίνο. Όσοι επλήγησαν ανέφεραν ναυτία, ζάλη, έντονους πονοκεφάλους, πόνους στα αυτιά και κόπωση και κάποιοι από αυτούς δεν μπορούσαν να εργαστούν, έγραψε η Wall Street Journal.

Συμπτώματα διάσεισης

Τα συμπτώματα εμφανίζονται πολύ ξαφνικά. Ένα θύμα στη Μόσχα προσβλήθηκε το 2017 ενώ ήταν ξαπλωμένο στο κρεβάτι το βράδυ, όπως ανέφερε το περιοδικό GQ. Η ναυτία τον έκανε αρχικά να πιστεύει ότι ήταν τροφική δηλητηρίαση, αλλά στη συνέχεια ζαλίστηκε τόσο πολύ, που έπεφτε κάθε φορά που προσπαθούσε να πάει στην τουαλέτα.

«Ένιωσα σαν να έκανα εμετό και να λιποθυμούσα ταυτόχρονα», είπε ο υπάλληλος της CIA στο περιοδικό. Το όλο πράγμα τον έπιασε εντελώς απροετοίμαστο. Για παράδειγμα, σε αντίθεση με ορισμένους Αμερικανούς στην πρεσβεία στην Αβάνα το 2016, δεν άκουγε κάποιον διαπεραστικό ήχο.

Εμπειρογνώμονες στο Κέντρο Εγκεφαλικών Τραυμάτων στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια μελέτησαν μερικούς από τους πολίτες των ΗΠΑ που προσβλήθηκαν στην Κούβα και δημοσίευσαν μια μελέτη στην Εφημερίδα της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας το 2018. Σε αυτήν, οι ερευνητές γράφουν ότι οι ασθενείς έχουν σοβαρή βλάβη στην ισορροπία, τις γνωστικές, κινητικές και αισθητηριακές τους ικανότητες - όπως άνθρωποι που έχουν υποστεί σοβαρή διάσειση.

Αλλά σε αντίθεση με μια διάσειση, τα συμπτώματα δεν εξαφανίστηκαν, απλώς υποχώρησαν και μετά επέστρεψαν δριμύτερα.

Ψυχολογική ταλαιπωρία ασθενών με σύνδρομο Αβάνας

Σε μια πιο πρόσφατη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν συνολικά 86 κυβερνητικούς υπαλλήλους των ΗΠΑ και τα μέλη των οικογενειών τους που επηρεάστηκαν από τέτοια συμπτώματα μεταξύ του 2018 και 2022. Σε σύγκριση με την υγιή ομάδα ελέγχου, όσοι επηρεάστηκαν από το σύνδρομο της Αβάνας ανέφεραν σημαντικά πιο συχνή εξάντληση, διαταραχή μετατραυματικού στρες ή κατάθλιψη.

Ωστόσο, στις κλινικές δοκιμές οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν αλλαγές στα όργανα και τους ιστούς των ασθενών ή στο αίμα. Δεν υπήρχαν επίσης σημαντικές διαφορές μεταξύ των συμμετεχόντων στην ομάδα ελέγχου στην απόδοση μνήμης ή στα τεστ ακοής και όρασης.

Άγνωστα αίτια

Το τι θα μπορούσε να προκαλέσει τα «μη φυσιολογικά συμβάντα υγείας» παραμένει επίσης ασαφές. Αλλά φυσικά υπάρχουν υποθέσεις. Ειδικοί από τις Εθνικές Ακαδημίες Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής στις ΗΠΑ εξέφρασαν μία από αυτές τον Δεκέμβριο του 2020. Υποψιάζονται ότι πίσω από τα συμπτώματα κρύβονται στοχευμένοι παλμοί ραδιοσυχνοτήτων.

Άλλοι ερευνητές υποθέτουν ότι όπλα μικροκυμάτων κρύβονται πίσω από το Σύνδρομο της Αβάνας, το οποίο οι αντίπαλοι των ΗΠΑ χρησιμοποιούν ειδικά εναντίον διπλωματών, υπαλλήλων μυστικών υπηρεσιών και των οικογενειών τους. Τέτοια όπλα που χρησιμοποιούν ακτινοβολία υψηλής συχνότητας έχουν ήδη αναπτυχθεί.

Τα μικροκύματα λειτουργούν στην περιοχή από ένα έως 300 GHz. Ο φούρνος μικροκυμάτων που έχουν πολλοί άνθρωποι στο σπίτι ζεσταίνει τα γεύματα σε συχνότητα 2,5 GHz. Καθώς η συχνότητα αυξάνεται, η ακτινοβολία γίνεται πιο ενεργητική. Με την κατάλληλη συσκευή, μπορεί να στοχεύσει ειδικά σε ανθρώπους. Στη συνέχεια οι ακτίνες διεισδύουν στο σώμα σε βάθος που εξαρτάται από τη συχνότητα, και μπορεί να προκαλέσει ζημιά. Για παράδειγμα, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ανέπτυξε ένα οπλικό σύστημα που χρησιμοποιεί μικροκύματα σε συχνότητα 95 GHz.

Μια άλλη πιθανότητα είναι τα ηχητικά όπλα - αυτό υποδηλώνεται, για παράδειγμα, από το γεγονός ότι ορισμένοι από τους πληγέντες στην Αβάνα άκουσαν έναν διαπεραστικό ήχο πριν αρχίσουν τα συμπτώματά τους. Ωστόσο, άλλοι ασθενείς με το σύνδρομο της Αβάνας δεν άκουσαν τίποτα.

Θα μπορούσαν επίσης να υπάρχουν συστήματα που επιτρέπουν επιθέσεις στο μη ακουστικό εύρος. Αλλά λίγα είναι γνωστά γι' αυτά, εκτός από το ότι ο στρατός διεξήγαγε έρευνα σε αυτά. Οι ειδικοί πάντως μέχρι στιγμής έχουν χαρακτηρίσει την ύπαρξή τους ως πολύ απίθανη.

Επιμέλεια: Ευθύμης Αγγελούδης