Τα 100 κλείνει ο πρώην πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ

Nα ψηφίσει την Κάμαλα Χάρις. Αυτός είναι ο στόχος του αμερικανού πρώην προέδρου Τζίμι Κάρτερ, ο οποίος κλείνει σήμερα τα 100 του χρόνια. Όπως δηλώνει ο εγγονός του, ο πρώην πρόεδρος θέλει επιτέλους να κλείσει η περίοδος Τραμπ. Η πολιτεία Τζόρτζια ανήκει στις «αμφίρροπες» πολιτείες, οι οποίες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εκλογή του αμερικανού προέδρου. Κατά συνέπεια κάθε ψήφος μετρά στην πατρίδα του Τζίμι Κάρτερ. Ας σημειωθεί ότι τα γενέθλια του αμερικανού πολιτικού συμπίπτουν με την Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων που θεσπίστηκε το 1990 από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Ο Κάρτερ μεγάλωσε στην μικρή πόλη Πλέινς, στην οποία ζουν μόλις μερικές εκατοντάδες άνθρωποι. Στο πατρικό του δεν υπήρχε ούτε παροχή νερού, ούτε ηλεκτροδότηση. Ο χαμηλών τόνων πρώην καλλιεργητής φιστικιών και μηχανικός, θεωρούνταν αουτσάιντερ όταν άρχισε να ασχολείται με την πολιτική και πήγε στην Ουάσιγκτον. Το 1976 κέρδισε τις προεδρικές εκλογές και ο Δημοκρατικός πολιτικός μετακόμισε στον Λευκό Οίκο. Όταν τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1980, έχασε στις εκλογές από τον Ρόναλντ Ρήγκαν επέστρεψε στη γενέτειρά του.

Τιμήθηκε με Νόμπελ μετά το τέλος της θητείας του

Η προεδρική του θητεία αποτυπώθηκε στην αμερικανική συλλογική μνήμη και αρκετά βιβλία ιστορίας ως μάλλον ατυχής. Εκτιμάται ότι σχεδόν κανένας άλλος πρόεδρος των ΗΠΑδεν έχει βιώσει τόσες ταπεινώσεις και ήττες όσο ο Τζίμι Κάρτερ. Αρχής γενομένης από την κατάληψη της αμερικανικής πρεσβείας στην Τεχεράνη και την ομηρία που ακολούθησε μέχρι τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν. Ακόμη και πολιτικοί θρίαμβοι, όπως η ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της Αιγύπτου και του Ισραήλ, περισσότερη γνωστή ως ειρηνευτική συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ, δείχνουν να ωχριούν μπροστά στις αποτυχίες της διακυβέρνησης Κάρτερ. Ήταν κυρίως η περίοδος μετά την αποχώρηση από τον Λευκό Οίκο που του χάρισε σεβασμό και αναγνώριση, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και διεθνώς.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 ο Δημοκρατικός πολιτικός διακρίθηκε ως διαμεσολαβητής σε κρίσεις αλλά και μέσω των πρωτοβουλιών του για τη χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας. Το 1982 ίδρυσε στην Ατλάντα, από κοινού με τη σύζυγό του Ρόζαλιν, το Κέντρο Κάρτερ για να να προωθήσει τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την οικονομική ανάπτυξη στις φτωχότερες χώρες. Ως διαμεσολαβητής συμμετείχε σε διάφορες κινήσεις υπέρ της ειρήνης. Το 2002 του απονεμήθηκε Νομπέλ Ειρήνης. Είναι μέχρι σήμερα ο μόνος αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος τιμήθηκε με Νομπέλ μετά το τέλος της θητείας του.

Στα τέλη της περασμένης χρονιάς ο Τζίμι Κάρτερ υπέστη μια σοβαρή προσωπική απώλεια με την απώλεια της συζύγου του Ρόζαλιν σε ηλικία 96 ετών. Τα τελευταία χρόνια η υγεία της είχε επιδεινωθεί ραγδαία, ενώ έπασχε και από άνοια.

Παρά την επιτυχία του Καμπ Ντέιβιντ τον θυμούνται για την ομηρία

Ο Κάρτερ είναι ο γηραιότερος εν ζωή πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ. Το προχωρημένο της ηλικίας του αποτέλεσε συχνά αφορμή για διάφορα αστεία, ειδικά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές.Όταν ο 81χρονος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν βρισκόταν ακόμη στην κούρσα για τον Λευκό Οίκο, ο κωμικός Κόλιν Τζοστ είχε πει αστειευόμενος στο παραδοσιακό επίσημο δείπνο για τους ανταποκριτές στην Ουάσιγκτον: «Ξέρετε ότι ο Τζίμι Κάρτερ σκέφτεται ότι θα μπορούσε να κερδίσει αυτές τις εκλογές». Όταν ο νυν πρόεδρος αναγκάστηκε να αποσυρθεί από την διεκδίκηση της προεδρίας, μετά την καταστροφική πρώτη τηλεμαχία με αντίπαλο τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που δήλωναν σκωπτικά ότι ο Κάρτερ θα μπορούσε να πάρει την σκυτάλη από τον Τζο Μπάιντεν. Επειδή ο πρώην πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ είχε υπηρετήσει μόνο μία θητεία στον Λευκό Οίκο, θα μπορούσε θεωρητικά να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για το υψηλότερο αξίωμα των ΗΠΑ.

Η προεδρία του πάντως από το 1976 μέχρι το 1980 χαρακτηρίστηκε κυρίως από τις υψηλές τιμές καταναλωτικών αγαθών και φυσικά την ταπεινωτική για τις ΗΠΑ ομηρία στην αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνης. Στον απόηχο της ανατροπής του Σάχη της Περσίας Ιρανοί φοιτητές εισέβαλλαν στην πρεσβεία παίρνοντας ομήρους δεκάδες Αμερικανούς. Από τότε και μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 1980 τα ποσοστά δημοτικότητας του Τζίμι Κάρτερ βρίσκονταν σε ελεύθερη πτώση. Μετά από πέντε μήνες ομηρίας ο Κάρτερ έδωσε πράσινο φως σε αποστολή επίλεκτης ομάδας στρατιωτών στην Τεχεράνη για την απελευθέρωση των ομήρων. Δυστυχώς όμως η επιχείρηση κατέληξε σε πανωλεθρία, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους οκτώ στρατιώτες.

Η αποτυχημένη επιχείρηση στην Τεχεράνη ήταν εκείνη που στοίχισε τελικά στον Κάρτερ την επανεκλογή του το 1980. Χάρη στα επιτεύγματά του μετά το τέλος της προεδρικής του θητείας ο Τζίμι Κάρτερ θεωρείται σήμερα στις ΗΠΑ "ο καλύτερος πρώην πρόεδρος της χώρας".

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος