Τέλος της κρίσης ή νέα αβεβαιότητα;

«Επιτέλους, καιρός να δουλέψουν και οι πολιτικοί», φώναζε την Κυριακή ένας νεαρός γιατρός σε καφέ της Μαδρίτης στο άκουσμα της είδησης για τη λύση του σύνθετου πολιτικού γρίφου στην Ισπανία. Οι δυο εκλογικές αναμετρήσεις και η δεκάμηνη διελκυστίνδα για το σχηματισμό κυβέρνησης έκαναν ακόμη περισσότερους Ισπανούς να γυρίσουν την πλάτη τους στην πολιτική και τους πολιτικούς.

Η οργή των πολιτών είναι μεγάλη. Από την Κυριακή όμως γνωρίζουν ότι μπορούν να προετοιμάσουν πλέον τα χριστουγεννιάτικα ψώνια τους χωρίς να σκέφτονται ότι θα πρέπει να προσέλθουν ξανά στις κάλπες, και δη για τρίτη φορά σε διάστημα ενός έτους.

Τον Ιανουάριο ο προϋπολογισμός λιτότητας

Τέλος καλό λοιπόν, όλα καλά; Κάθε άλλο. Ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών (PSOE) στην Καταλονία Μιγκέλ Ιθέτα δεν είναι ο μόνος ο οποίος προβλέπει δύσκολους καιρούς για την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, παρότι θα διαθέτει στο εξής κανονική και όχι υπηρεσιακή κυβέρνηση. Ο ίδιος εκτιμά ότι η κυβέρνηση μειοψηφίας που αναμένεται να σχηματίσει ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) Μαριάνο Ραχόι δεν πρόκειται να αποσπάσει τη στήριξη των Σοσιαλιστών και των υπολοίπων αριστερών κομμάτων για τον προϋπολογισμό λιτότητας του 2017. «Σε ένα, το αργότερο σε δυο χρόνια θα έχουμε και πάλι εκλογές», προβλέπει ο 56χρονος πολιτικός, ο οποίος ανήκει σε εκείνους που έλεγαν «όχι» στην κυβέρνηση μειοψηφίας υπό την ανοχή των Σοσιαλιστών.

Ο προϋπολογισμός που αναμένεται να ξεπεράσει το σκόπελο της Βουλής στις αρχές του ερχόμενου χρόνου είναι μείζονος σημασίας. Από τον περασμένο Δεκέμβριο η υπηρεσιακή κυβέρνηση του Μ. Ραχόι δεν κατάφερε να δρομολογήσει τις μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα περικοπών που επιτάσσουν οι Βρυξέλλες υπό την απειλή μάλιστα της επιβολής κυρώσεων. Πολλοί αμφιβάλουν βέβαια ότι ο επικεφαλής των συντηρητικών θα τα καταφέρει τώρα και με μόλις 137 επί συνόλου 350 βουλευτών στο Congreso de los Diputados.

Ανυπέρβλητος γολγοθάς

Στην κυριακάτικη έκδοσή της η εφημερίδα La Vanguardia επικαλούνταν ανώνυμες πηγές από το κόμμα του Ραχόι που κάνουν λόγο για επικείμενο «γολγοθά». Πριν από λίγες μέρες και το ίδρυμα του πρώην συντηρητικού πρωθυπουργού Χοσέ Μαρία Αθνάρ προειδοποιούσε ότι οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις δεν μπορούν να υλοποιηθούν με μια αδύναμη πολιτικά κυβέρνηση. Τους επόμενους μήνες και με προδιαγεγραμμένη την κρίση στους Σοσιαλιστές μετά το μοιραίο «ναι» στον Μ. Ραχόι, οι Podemos αναμένεται να ενισχυθούν σημαντικά. Και το δε Λαϊκό Κόμμα, όπως λέγεται, δεν φαίνεται να έχει συγκεκριμένο σχέδιο έναντι των λαϊκιστών.

Πάντως,  όλα εκείνα τα μέλη της ομοσπονδιακής επιτροπής του PSOE που ψήφισαν υπέρ της αποχής και ουσιαστικά υπέρ της κυβέρνησης μειοψηφίας, δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως δυνητικοί σύμμαχοι του Ραχόι. Αντιθέτως, σύμφωνα με ανάλυση του ισπανικού ειδησεογραφικού πρακτορείου efe, όλοι αυτοί φαίνεται να παίρνουν τώρα θέσεις μάχης: πολλοί από αυτούς φέρονται να προέκριναν μια κυβέρνηση μειοψηφίας από την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, προκειμένου να μπορέσουν -με τη βοήθεια άλλων ομάδων όπως των Podemos- να «καταστρέψουν το έργο του ΡΡ (της πενταετίας 2011-2015)». Ψηλά στην ατζέντα τους είναι οι περικοπές των τελευταίων ετών, οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας αλλά και οι διαφιλονικούμενες μεταρρυθμίσεις στην παιδεία και στον τομέα της ασφάλειας.

Σε αυτά τα συμφραζόμενα το άμεσο πολιτικό και κατ΄ επέκταση οικονομικό μέλλον της Ισπανίας προμηνύεται κάθε άλλο παρά ρόδινο. Ενδεικτική του αρνητικού κλίματος στη χώρα είναι και το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι Ισπανοί γυρίζουν την πλάτη όχι μόνον στους πολιτικούς τους αλλά και στην ίδια τους την πατρίδα. Το 2015 εγκατέλειψαν την Ισπανία 100.000 Ισπανοί. Πρόκειται για την μαζικότερη «έξοδο» μετά την κρίση του 2008.

Εμίλιο Ράπολντ / Κώστας Συμεωνίδης