Σύφιλη, ο χαμαιλέοντας της ιατρικής

Σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, όπως ο Φρίντριχ Νίτσε, ο Φρεντερίκ Σοπέν, ο Χάινριχ Χάινε, ο Σαρλ Μπωντλέρ είχαν προσβληθεί από τη σύφιλη, μια ασθένεια με πολλά ονόματα και διαφορετικά συμπτώματα, γεγονός που της προσδίδει εύλογα τον χαρακτηρισμό του «χαμελαίοντα» της ιατρικής. Η σύφιλη είναι μια μολυσματική ασθένεια του παρελθόντος με ελάχιστα πλέον κρούσματα στον 21ο αιώνα.

Εντούτοις πρόσφατη έρευνα του γερμανικού Ινστιτούτου Robert Koch για το 2011 έδειξε πως περίπου 3.700 καταγεγραμμένοι ασθενείς πάσχουν από σύφιλη. Μάλιστα τα περιστατικά σύφιλης αυξήθηκαν στη Γερμανία κατά 22% από το 2010. «Το 93% των ασθενών είναι άνδρες, συνήθως ομοφυλόφιλοι που έχουν σεξουαλική επαφή με περισσότερους συντρόφους, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης», είπε στη DW η καθηγήτρια Ιατρικής Βίβιαν Mπρέμερ του Ινστιτούτου Robert Koch.

Τα εξελικτικά στάδια της ασθένειας

Η ασθένεια προκαλείται από το βακτήριο ωχρά σπειροχαίτη (treponema pallidum) και μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής. Από τα πρώτα συμπτώματα είναι το πρήξιμο των λεμφαδένων, τα εξανθήματα στα χέρια και στα πέλματα καθώς και η εμφάνιση ελκών στα γεννητικά όργανα.«Τα πρώτα έλκη είναι δυνατό να επουλωθούν μέσα σε λίγες εβδομάδες», σημειώνει ο καθηγητής Nόρμπερτ Μπροκμάγερ του πανεπιστημιακού νοσοκομείου του Μπόχουμ. Πολλοί πιστεύουν ότι κάπου εκεί το πρόβλημα λύνεται, στην πραγματικότητα όμως η σύφιλη δεν έχει ιαθεί.

Η σύφιλη είναι δυνατό να ανιχνευθεί πλέον αρκετά νωρίς. Με την πρώτη διάγνωση της νόσου χορηγείται άμεσα αντιβιοτική θεραπεία πενικιλίνης. Αν η σύφιλη δεν ανιχνευθεί σε πρώιμο στάδιο, συνεχίζει να εξελίσσεται. ‘Έτσι μπορεί να φτάσει χωρίς εξωτερικά συμπτώματα μέχρι το λεγόμενο τρίτο στάδιο. Εκεί τα συμπτώματα είναι εντονότερα. Τραυματισμοί στα αιμοφόρα αγγεία, φλεγμονές στα οπτικά νεύρα μέχρι και επικίνδυνες εσωτερικές αιμορραγίες είναι μερικά από αυτά. Η κατάσταση επιδεινώνεται ραγδαία στο τέταρτο στάδιο, με την εμφάνιση παραισθήσεων, άνοιας ακόμη και παράλυσης. Στο στάδιο αυτό η σύφιλη μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.

Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) και πρόληψη

Σήμερα η ασθένεια θεραπεύεται ακόμη και αν ανιχνευθεί σε προχωρημένο στάδιο. Κάτι τέτοιο δεν ήταν δυνατό στο παρελθόν. Ο καθηγητής Μπροκμάγερ σημειώνει ωστόσο πως, όπως και με τον ιό HIV, έτσι και με τη σύφιλη μπορεί κάποιος να είναι φορέας του ιού για όλη του τη ζωή. Σε αντίθεση βέβαια με το AIDS, στην περίπτωση της σύφιλης η προφύλαξη κατά τη σεξουαλική επαφή προστατεύει από τη μετάδοση της νόσου εν μέρει, αφού η σύφιλη μεταδίδεται ευκολότερα ακόμη και μέσω δερματικών τραυμάτων.

Σύμφωνα με τον κ. Μπροκμάγερ, για την πρόληψη της σύφιλης σημαντικός είναι και ο ρόλος της ενημέρωσης για τους τρόπους μετάδοσης της ασθένειας και τα συμπτώματά της. Ήδη η γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ενημέρωσης για την Υγεία (BZgA) ρίχνει ιδιαίτερο βάρος στην ενημέρωση του κοινού για όλα τα επικίνδυνα ΣΜΝ, όχι μόνο για το AIDS. Οπωσδήποτε πάντως και στην περίπτωση της σύφιλης η πρόληψη είναι πάντα σημαντικότερη από την αντιμετώπιση.

Gudrun Heise / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου