Στην Ευρωβουλή οι παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η προσφυγική πολιτική της Κροατίας, καθώς η χώρα ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ για το πρώτο εξάμηνο του 2020. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είθισται να ακούγονται επικριτικές αναφορές για συγκεκριμένα κράτη-μέλη, εκτός αν πρόκειται για παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων και αρχών του κράτους δικαίου, οι οποίες δύσκολα μπορούν να μείνουν αναπάντητες. Αυτό ακριβώς εκτιμά ότι συμβαίνει στην περίπτωση της Κροατίας ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Αρβανίτης, ο οποίος τους τελευταίους μήνες έχει επισκεφθεί πολλούς καταυλισμούς προσφύγων σε ολόκληρη τη νοτιοανατολική Ευρώπη και κάνει λόγο για «εκατοντάδες επαναπροωθήσεις» και για «άσκηση βίας στη Σερβία, στη Βοσνία- Ερζεγοβίνη, στην Κροατία, στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία».

Παράλληλα ο έλληνας ευρωβουλευτής εκφράζει την αγανάκτησή του για τους ισχυρισμούς χωρών. όπως της Κροατίας, ότι οι καταγγελίες για τις επαναπροωθήσεις ή την κακομεταχείριση μεταχείριση προσφύγων είναι fake news και αντιτείνει ότι αυτό αποτελεί προσβολή για το έργο των ευρωβουλευτών. Η συζήτηση επεκτείνεται στα (άδεια, είναι η αλήθεια) έδρανα του Στρασβούργου. Συντηρητικοί ευρωβουλευτές προειδοποιούν ότι η άρνηση εισόδου δεν αποτελεί παράνομη επαναπροώθηση, αλλά αναφαίρετο δικαίωμα μίας κυρίαρχης χώρας. Ευρωβουλευτές των Πρασίνων και της Αριστεράς επιμένουν στις αιτιάσεις τους. Η Επίτροπος Έλενα Ντάλι περιορίζεται να επισημάνει ότι «οι επαναπροωθήσεις δεν μπορούν να γίνουν δεκτές», χωρίς να αναφερθεί σε συγκεκριμένα περιστατικά ή συγκεκριμένες χώρες.

Ρόλος-κλειδί για Βοσνία-Ερζεβογίνη

Η υφυπουργός Εξωτερικών της Κροατίας αρμόδια για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Νικολίνα Μπρνατς, ξεκαθαρίζει ότι, αν και παρίσταται στη συζήτηση ως εκπρόσωπος της προεδρίας και όχι της χώρας της, δεν θέλει να αφήσει ασχολίαστη τις καταγγελίες. Η ίδια διαβεβαιώνει τους ευρωβουλευτές ότι «αδίκως κατηγορείται η Κροατία για βίαη αντιμετώπιση των μεταναστών» και ότι «υπάρχει μηδενική ανοχή» στην παράνομη αστυνομική βία.

Από την πλευρά της η Κροάτισσα ευρωβουλευτής Ζελιάνα Ζόφκο, η οποία κατάγεται από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, λέει ότι και η ίδια υπήρξε πρόσφυγας στη διάρκεια του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, έχει μία ιδιαίτερη ευαισθησία για το ζήτημα αυτό, αλλά δεν ευσταθούν οι αιτιάσεις για άσκηση βίας από την πλευρά των κροατικών αρχών. Επισημαίνει μάλιστα ότι "ψεύδονται" όσοι επικρίνουν την Κροατία για παράνομες επαναπροωθήσεις. Επιπλέον η Ζελιάνα Ζόφκο παραθέτει δήλωση του αρμόδιου υπουργού Ασφαλείας της Βοσνίας, Φαρουντίν Ράντοντσιτς, ότι "κάποιος κοιμόταν" τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται μάλλον για αιχμή απέναντι στον προκάτοχό του στο ίδιο υπουργείο. Πάντως την περασμένη εβδομάδα η Βοσνίας ζήτησε και επισήμως τη βοήθεια της Κροατίας, προκειμένου να επιτηρήσει καλύτερα τα κοινά σύνορα, τα οποία εκτείνονται σε μήκος 1.000 χιλιομέτρων.

«Διεθνής διάσκεψη» για τα ελληνικά νησιά;

Ήταν η δεύτερη φορά μέσα σε έναν μήνα που οι ευρωβουλευτές συζήτησαν τη δραματική κατάσταση των προσφύγων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Η προηγούμενη συζήτηση, στα τέλη Ιανουαρίου στις Βρυξέλλες, αφορούσε κυρίως τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Έκτοτε η κατάσταση όχι μόνο δεν έχει βελτιωθεί, αλλά «μάλλον έχει επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο στα ελληνικά νησιά», εκτιμά ο νεαρός ευρωβουλευτής των Πρασίνων Ντάμιαν Μπέζελαγκερ. Σε ένα επόμενο βήμα ο σοσιαλδημοκράτης Νόρμπερτ Νόιζερ προτείνει μία διεθνή διάσκεψη για την κατάσταση των προσφύγων, στην οποία θα συμμετάσχουν «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ελλάδα, η Κροατία που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, καθώς και τα Ηνωμένα Έθνη».

Πάντως δεν λείπουν και οι θετικές αναφορές: εκ μέρους της κροατικής προεδρίας η Νικολίνα Μπρνατς χαρακτηρίζει «θετική εξέλιξη» το νέο νομοθετικό πλαίσιο για το μεταναστευτικό που εξήγγειλε η ελληνική κυβέρνηση, ενώ σημειώνει ότι καταβάλλονται προσπάθειες για την προστασία των ανηλίκων και ότι όλο και περισσότεροι από τους αιτούντες άσυλο μεταφέρονται πλέον από τα νησιά στην ενδοχώρα.

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο