Στη δίνη νέων σκανδάλων διαφθοράς

Όλη η Ισπανία μιλάει αυτή την εβδομάδα για το Βαλντεμόρο, μια πόλη 70.000 κατοίκων που βρίσκεται νοτίως της Μαδρίτης. Σειρά πολιτικών που διετέλεσαν δήμαρχοι της πόλης τα τελευταία χρόνια φέρονται να δωροδοκήθηκαν στο πλαίσιο ανάθεσης δημοσίων έργων. «Γνωριζόμαστε όλοι πολύ καλά εδώ», λέει μια κάτοικος της πόλης. «Ήταν όντως περίεργο το πώς κάποιοι έγιναν ξαφνικά τόσο πλούσιοι. Οι πολιτικοί είναι όλοι ίδιοι. Είναι κρίμα να σκεφτόμαστε έτσι, αλλά δυστυχώς είναι η πραγματικότητα».

Οι συλλήψεις του πρώην δημάρχου Φραντσίσκο Γκρανάντος, των διαδόχων του αλλά και ενός τοπικού επιχειρηματία δεν εξέπληξαν ούτε τον Ενρίκε Μοράγκο, εκπρόσωπο του μικρού αντιπολιτευόμενου κόμματος «Ένωση, πρόοδος και δημοκρατία» στο δημοτικό συμβούλιο:

«Στην τοπική κυβέρνηση υπάρχουν μόνον εκπρόσωποι του κυβερνώντος κόμματος. Υπάρχει μια επιτροπή για την ανάθεση έργων, ωστόσο δεν μας επιτρέπεται να συμμετέχουμε. Μπορεί στους δημόσιους διαγωνισμούς οι φάκελοι να είναι σφραγισμένοι μέχρι την καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των προσφορών. Ωστόσο, δεν αξιολογείται μόνον η τιμή αλλά και οι προσφερόμενες υπηρεσίες. Εκεί λοιπόν υπάρχουν πολλά περιθώρια ερμηνειών και αξιολόγησης. Είναι περίεργο να κερδίζουν πάντα οι ίδιοι. Υπάρχουν φυσικά και αναθέσεις έργων χωρίς διαγωνισμούς».

Υπάλληλος του δήμου η αδερφή του εργολάβου…

Αξιοσημείωτο ότι η αδερφή του τοπικού εργολάβου εργάζεται στην αρμόδια για την ανάθεση έργων υπηρεσία του δήμου. Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό τόσο της ιταλικής μαφίας όσο και της διαφθοράς στην Ισπανία, σχολιάζει ο πολιτικός επιστήμονας Φερνάντο Βαλεσπέν, ο οποίος έγραψε πρόσφατα ένα βιβλίο με αντικείμενο τη διαφθορά στην Ισπανία.

«Υπάρχει κάποιο λάθος στο σύστημα; Νομίζω πως ναι. Στο πλαίσιο της αποκέντρωσης τα μεγάλα κόμματα έπρεπε να εκπροσωπηθούν παντού, σε δήμους και κοινότητες όπου προηγουμένως τα ίδια δεν είχαν κανέναν ρόλο. Έπρεπε όμως να είναι παντού παρόντα. Αυτό είναι ιδιαίτερα δαπανηρό. Οι κρατικές χρηματοδοτήσεις, οι οποίες στηρίζονται στο εκλογικό αποτέλεσμα, δεν επαρκούν».

Έτσι πολλοί πολιτικοί άρχισαν να "τα παίρνουν", καταρχήν για να βοηθήσουν το κόμμα και στη συνέχεια τη τσέπη τους, υποστηρίζει ο πολιτικός επιστήμονας. Μπορεί, όπως λέει, τα τελευταία χρόνια να έγιναν πολλά στο πεδίο καταπολέμησης της διαφθοράς στα υπουργεία της Ισπανίας, στους δήμους και τις κοινότητες όμως η κατάσταση παραμένει εκτός κάθε ελέγχου. Γι΄ αυτό όμως δεν ευθύνονται μόνον οι πολιτικοί:

«Με την οικονομική ανάπτυξη εμείς οι πολίτες σταματήσαμε να ελέγχουμε τους πολιτικούς. Επίσης, εμείς οι Ισπανοί δεν ενδιαφερόμασταν ποτέ και τόσο για την πολιτική. Και τα μέσα ενημέρωσης δεν ανταποκρίθηκαν στο ρόλο του φύλακα. Κάθε εφημερίδα ενδιαφεόραν μόνον για τα σκάνδαλα διαφθοράς εκείνου του κόμματος το οποίο δεν στήριζε».

Μεγαλώνει η δυσπιστία

Η πραγματικότητα όμως ταρακούνησε τους Ισπανούς. Για σχεδόν όλα τα κόμματα, τα συνδικάτα, ακόμη και τη βασιλική οικογένεια, υπάρχουν υποψίες ή κατηγορίες για υποθέσεις διαφθοράς, για μαύρους λογαριασμούς ή υποθέσεις δωροδοκίας. Είναι η κατάλληλη εποχή για μια «μεγάλη κάθαρση», εκτιμά ο Βαλεσπέν. Μπορεί όμως να ανακτηθεί έτσι η χαμένη αξιοπιστία;

«Παραδόξως η αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαφθοράς ενισχύει τη δυσπιστία. Θα μπορούσε να πει κανείς, ‘ωραία που βγαίνουν όλα στη φόρα, που λειτουργεί η δικαιοσύνη'. Ωστόσο οι πολίτες διερωτώνται τώρα γιατί να συνεχίσουν να πληρώνουν τους φόρους τους όταν οι πολιτικοί βάζουν τόσα χρήματα στη τσέπη τους; Η δυσπιστία θα μεγαλώνει όλο και περισσότερο».

Κώστας Συμεωνίδης (DLF)