Σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα

Η Α. Μέρκελ εξέφρασε στον Αιγύπτιο πρόεδρο τη βαθιά ανησυχία της Γερμανίας και των υπολοίπων Ευρωπαίων για τις τελευταίες ραγδαίες εξελίξεις στην Αίγυπτο. Ζήτησε δε από τον Μοχάμεντ Μούρσι το σεβασμό των δημοκρατικών αρχών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θρησκευτικών ελευθεριών. Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος απάντησε πως η χώρα του, παρά τις τελευταίες ταραχές, είναι ένα πολιτισμένο κράτος δικαίου, το οποίο δεν κατευθύνεται από το στρατό.

Η Γερμανίδα καγκελάριος τόνισε επίσης πως είναι πολύ σημαντική η ανάπτυξη της αιγυπτιακής οικονομίας και πως η Γερμανία θα συμβάλλει σε αυτήν. Μια σταθερή οικονομία είναι η βάση για μια ομαλή πολιτική πραγματικότητα.

Εκτιμήσεις ειδικών

Παρόλα αυτά όμως όπως σημειώνει ο Ζαν Τεσό, διευθυντής του think tank των Βρυξελλών Carnegie Europe, υπάρχει μεγάλος σκεπτικισμός εκ μέρους των Ευρωπαίων:

«Εκ μέρους των Ευρωπαίων υπάρχει μεγάλη ανησυχία ότι η όλη διαδικασία μετάβασης στη δημοκρατία τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη και να οδηγηθεί σε τελείως λανθασμένη κατεύθυνση. Υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό συμβαίνει ήδη. Προφανώς η κατάσταση δεν είναι ιδανική και πολλοί έχουν απογοητευτεί από τον Μ. Μούρσι. Από την άλλη πλευρά, εδώ στις Βρυξέλλες οι περισσότεροι είναι ρεαλιστές και αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορείς να μεταβάλεις την Αίγυπτο σε μια δημοκρατία εν μια νυκτί, μετά από τόσα χρόνια αυταρχικού καθεστώτος. (Οι Ευρωπαίοι) παρακολουθούν όμως πολύ στενά και με ιδιαίτερη ανησυχία την κατάσταση».


Άλλωστε, όπως σημειώνει ο ειδικός, οι δυνατότητες παρέμβασης της ΕΕ στην Αίγυπτο είναι περιορισμένες και πέραν αυτού, οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι δεν επιθυμούν έξωθεν ανάμειξη:

«Ένα από τα στοιχεία του επαναστατικού κινήματος που έφερε τον Μ. Μούρσι στην εξουσία είναι ότι οι άνθρωποι θέλουν να παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις. Δεν θέλουν μια βαθιά ανάμειξη έξωθεν δυνάμεων. Θέλουν όμως το εμπόριο, θέλουν ανάπτυξη με την ευρύτερη έννοια. Σχετικές συμφωνίες μεταξύ της ΕΕ και της Αιγύπτου έχουν υπογραφεί πρόσφατα. (…) Εντέλει ο Μ. Μούρσι πρέπει να διαχειριστεί την κρίση με τρόπο που να αφήνει ανοικτή την πόρτα ενός μελλοντικού διαλόγου με τους Ευρωπαίους και όχι να δημιουργεί δεδομένα που να τον καθιστούν ανεπιθύμητο συνομιλητή. Πιστεύω ότι η μπάλα είναι τώρα περισσότερο στη δική του πλευρά».

Ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος της αντιπολίτευσης η οποία απέρριψε την πρόταση του προέδρου Μούρσι για συνομιλίες την περασμένη Δευτέρα;

«Το κλειδί της προσφοράς που κατέθεσε είναι το κατά πόσον την εννοεί. Είναι σημαντικό να κάνει ένα πραγματικό άνοιγμα προς αυτές τις δυνάμεις και όχι να σκηνοθετήσει τρόπον τινά κάποιες συνομιλίες για να καθησυχάσει τις μάζες. Ο Μ. Μούρσι δεν έχει κατανοήσει απόλυτα ότι η Αίγυπτος έχει αλλάξει με τρόπο που να μην μπορείς πλέον να επαναφέρεις απλώς ένα αυταρχικό καθεστώς με άλλο περιτύλιγμα, υπό τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Η κατάσταση έχει αλλάξει λόγω της επανάστασης. Απαιτείται μεγαλύτερη συναίνεση. Όλοι οι άνθρωποι έχουν τώρα φωνή και πρέπει να έχουν λόγο. Δεν πρόκειται να υπάρξει κοινωνική ειρήνη στην Αίγυπτο εάν συνεχίζεις να πιστεύεις ότι μπορείς να μιλάς στους ανθρώπους, αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτα. Αυτή είναι η διαδικασία μάθησης την οποία περνά τώρα ο Μούρσι. Το ερώτημα είναι: πόσο ευέλικτος μπορεί να είναι; Είναι σε θέση να ελέγξει την κατάσταση; Θα τον αφήσουν οι πολιτικοί σύμμαχοί του; Εντέλει μόνον οι Αιγύπτιοι μπορούν να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα. Όχι εμείς».

Η «ψυχρή ειρήνη» με το Ισραήλ

Ο ειδικός επισημαίνει ωστόσο ότι το έργο του Μ. Μούρσι είναι κάθε άλλο παρά εύκολο:

«Από τη μία έχει τεράστιες δυσκολίες με την κατάσταση στο εσωτερικό και πολλοί Αιγύπτιοι είναι δυσαρεστημένοι από τον ίδιο. Από την άλλη διατήρησε με σχετική κομψότητα μια ‘ψυχρή ειρήνη’ με το Ισραήλ. Η συμφωνία μεταξύ των δυο χωρών ισχύει και αυτό παίζει εξέχοντα ρόλο για όλη την περιοχή. Και έχει ιδιαίτερη συμβολική σημασία ότι οι νέοι ηγέτες της Αιγύπτου, που προέρχονται από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, τηρούν αυτή τη συμφωνία. Δεν πρόκειται για μια πραγματική αγάπη, αλλά είναι προτιμότερο από το αντίθετο, το οποίο θα κατέληγε πιθανότατα σε ένοπλη σύρραξη. Πιστεύω ότι η εξωτερική ατζέντα του Μούρσι ικανοποιεί τη Δύση περισσότερο από τις εσωτερικές επιλογές του. Εντέλει όμως θα πρέπει να συνδυαστούν και τα δυο. Και μέχρι στιγμής αυτό δεν συμβαίνει».


DPA / DW / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου