Πόσο νόμιμες είναι οι ουκρανικές επιθέσεις στη Ρωσία;

Το τελευταίο διάστημα είναι συχνές οι αναφορές για ουκρανικές επιθέσεις εναντίον στόχων σε ρωσικό έδαφος με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι τις έχει μάλιστα χαρακτηρίσει «φυσικές και απολύτως δίκαιες». Είναι όμως πράγματι έτσι τα πράγματα;

Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο του Πολέμου, το κράτος που δέχεται επίθεση επιτρέπεται να αμυνθεί. Οι αντεπιθέσεις αυτές μπορεί να γίνονται ακόμα  και στην ενδοχώρα, χωρίς να περιορίζονται στη γραμμή του μετώπου. Επιθέσεις κατά του άμαχου πληθυσμού φυσικά δεν επιτρέπονται αλλά επιτρέπονται επιθέσεις σε κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη, όπως είναι για παράδειγμα η χερσόνησος της Κριμαίας, η οποία νομικά ανήκει στην Ουκρανία.

Τι όπλα μπορεί να χρησιμοποιεί η Ουκρανία;

Η Ουκρανία μπορεί να κάνει χρήση όλων των κατάλληλων όπλων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων. Ωστόσο, υπάρχουν πολιτικές συμφωνίες μεταξύ της ουκρανικής ηγεσίας και των συμμαχικών χωρών ώστε να μην χρησιμοποιούνται όπλα δυτικής κατασκευής για επιθέσεις στη ρωσική ενδοχώρα. Τα μέλη του ΝΑΤΟ φοβούνται ότι η Ρωσία θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί τη χρήση όπλων δυτικής κατασκευής ως πρόσχημα για περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου.

Υπάρχουν πάντως διαφοροποιήσεις μεταξύ των συμμάχων στο ΝΑΤΟ σχετικά με την προμήθεια όπλων στην Ουκρανία. Η αυστηρή κόκκινη γραμμή των ΗΠΑ διαφέρει από αυτή άλλων κρατών. Η Βρετανία και η Γαλλία είναι έτοιμες να προμηθεύσουν την Ουκρανία με πυραύλους κρουζ, οι οποίοι είναι ικανοί να φθάσουν βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος και να πλήξουν ρωσικές στρατιωτικές βάσεις. Η συζήτηση για προμήθεια πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς υπάρχει και στη Γερμανία. H αναπληρώτρια επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Πρασίνων Ανιέσκα Μπρόγκερ σε συνέντευξή της στο Γερμανικό Ραδιόφωνο μιλώντας για πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, ανέφερε ότι θα ήταν καλό το Κίεβο να διαθέτει τέτοιες δυνατότητες. Ο Ουκρανός πρέσβης στο Βερολίνο είχε διατυπώσει προηγουμένως σχετικό αίτημα.

Πότε ένα κράτος γίνεται εμπόλεμο μέρος;

Στο Διεθνές Δίκαιο του Πολέμου δεν διατυπώνεται σαφώς το όριο, μετά το οποίο ένα κράτος καθίσταται μέρος του πολέμου. Πολλοί ειδικοί εκτιμούν ότι η απλή προμήθεια όπλων και πυρομαχικών συνιστά απλώς συνδρομή στην αυτοάμυνα της Ουκρανίας. Η Ρωσία θεωρεί πάντως ότι πολλές χώρες του ΝΑΤΟ που προμηθεύουν όπλα στην Ουκρανία παίζουν ενεργό ρόλο στον πόλεμο και συχνά Ρώσοι πολιτικοί διατυπώνουν την άποψη πως η Ρωσία μπορεί να αναγκαστεί  να κάνει χρήση πυρηνικών όπλων για να αμυνθεί απέναντι στη Δύση. Ένα ενδεχόμενο που η Δύση θέλει οπωσδήποτε να αποφύγει.

Τέλος, σε ερώτηση της DW, σχετικά με τις επιθέσεις ουκρανικών drone στη Ρωσία, η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ναμπίλα Μασράλι δήλωσε ότι δεν είναι γνωστό εάν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που καταρρίφθηκαν κοντά στη Μόσχα προέρχονταν πράγματι από την Ουκρανία και πρόσθεσε πως «η Ρωσία δεν θα πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτά τα περιστατικά ως έναν ακόμη λόγο για να κλιμακώσει την παράνομη και βάρβαρη επίθεσή της στην Ουκρανία και τον λαό της».

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου