Προς απαγόρευση το νεοναζιστικό κόμμα NPD;

Είναι η πρώτη φορά που το Δικαστήριο της Καρλσρούης δέχεται να εξετάσει την υπόθεση, ορίζοντας τρεις ημέρες ακροαματικής διαδικασίας τον Μάρτιο του 2016. Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη μεταξύ των συνταγματολόγων, από τη στιγμή που δέχθηκαν να εκδικάσουν τη συγκεκριμένη υπόθεση, οι δικαστές προφανώς θεωρούν ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να γίνει και επί της ουσίας δεκτή. Παρόμοια προσφυγή των τοπικών γερμανικών κρατιδίων το 2003 είχε απορριφθεί για διαδικαστικούς λόγους, χωρίς οι δικαστές να υπεισέλθουν στην ουσία της υπόθεσης. Συγκεκριμένα, είχε αποκαλυφθεί ότι πληροφοριοδότες των υπηρεσιών για την προστασία του Συντάγματος είχαν διεισδύσει στα ανώτερα κλιμάκια του NPD κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να μην εξασφαλίζεται μία δίκαιη δίκη. Οι προϋποθέσεις για την απαγόρευση πολιτικού κόμματος, στην οποία μπορούν να προχωρήσουν μόνο οι δικαστές της Καρλσρούης, θεωρούνται ιδιαίτερα αυστηρές. Μεταξύ άλλων πρέπει να αποδεικνύεται ότι το κόμμα που τίθεται εκτός νόμου δεν είναι απλώς αντίθετο προς την κοινοβουλευτική δημοκρατία, αλλά τηρεί και μία στάση επιθετική, προβαίνοντας σε συγκεκριμένες πράξεις για την ανατροπή του πολιτεύματος.

Το NPD έχει σήμερα περίπου 5.000 μέλη, συμμετέχει ελεύθερα στις εκλογές και εκπροσωπείται κατά καιρούς σε δημοτικά συμβούλια και τοπικά κοινοβούλια, ιδιαίτερα στην ανατολική Γερμανία. Σήμερα διαθέτει πέντε έδρες στην τοπική βουλή στο κρατίδιο του Μεκλεμβούργου-Πομερανίας. Στις βουλευτικές εκλογές του 2013 το κόμμα έλαβε 1,3% και δεν κατάφερε να εκλέξει βουλευτή, ανέδειξε ωστόσο έναν ευρωβουλευτή στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2014. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία του γερμανικού κοινοβουλίου, το 2014 έχει λάβει 1,4 εκ. ευρώ ως εκλογική επιχορήγηση από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ενδεχόμενη απαγόρευση θα επεκτείνεται και σε οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στις παρυφές του NPD, όπως η νεολαία και η οργάνωση γυναικών του κόμματος. Σε μία πρώτη αντίδραση μέσω Facebook, το NPD αναφέρει πάντως ότι, κατά την άποψή του, έχει καλά επιχειρήματα για να αντιπαρατεθεί με το δικαστήριο.

Καμία απαγόρευση πολιτικού κόμματος από το 1956

Το αίτημα προς την Καρλσρούη για την απαγόρευση του NPD είχε υποβάλει το 2013 η Άνω Βουλή της Γερμανίας, στην οποία εκπροσωπούνται τα τοπικά ομοσπονδιακά κρατίδια. Η σχετική προσφυγή έφτανε τις 250 σελίδες, ενώ το περασμένο καλοκαίρι συμπληρώθηκε με επιπλέον αποδεικτικό υλικό 150 σελίδων. Η συζήτηση για την απαγόρευση του νεοναζιστικού κόμματος αναζωπυρώθηκε τον Απρίλιο μετά από εμπρησμό πολυκατοικίας που επρόκειτο να στεγάσει σύρους πρόσφυγες στον οικισμό Τρέγκλιτς της ανατολικής Γερμανίας, αλλά και την παραίτηση του δημάρχου της πόλης μετά από απειλές που δέχθηκε από ακροδεξιούς. Πάντως, η απαγόρευση ενός πολιτικού κόμματος θεωρείται πολύ σοβαρή και περίπλοκη υπόθεση στη Γερμανία, γι αυτό και μέχρι σήμερα έχει γίνει μόνο δύο φορές στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας: το 1952 όταν απαγορεύθηκε το νεοναζιστικό Κόμμα του Ράιχ (SPR) και το 1956 όταν τέθηκε εκτός νόμου το Κομμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας (KPD).

«Ιδιαίτερα σε μία εποχή που αυξάνονται οι επιθέσεις σε αλλοδαπούς και πρόσφυγες, είναι απολύτως απαραίτητο να υψώσουμε το ανάστημά μας» δηλώνει η Κριστίνε Λάμπρεχτ, ηγετικό στέλεχος των συγκυβερνώντων γερμανών σοσιαλδημοκρατών (SPD), ενώ ο Ματίας Χεν από το κόμμα της Αριστεράς λέει ότι πρόκειται για ένα «καθαρό μήνυμα στους εχθρούς της δημοκρατίας». «Σημαντικό βήμα» χαρακτηρίζει την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου ο χριστιανοδημοκράτης υπουργός Δικαιοσύνης της Σαξονίας Μάρκους Ούλμπιγκ. Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών της Βαυαρίας Γιόαχιμ Χέρμαν, τα επιχειρήματα για την απαγόρευση του NPD φαίνεται να έχουν βαρύτητα, διαφορετικά το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν θα αποφάσιζε να εκδικάσει την υπόθεση.

DPA/ARD/Γιάννης Παπαδημητρίου