Προεκλογική Γαλλία: Όλα γύρω από τον πόλεμο

Ένα μήνα πριν από τον πρώτο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών ο πόλεμος στην Ουκρανία φέρνει τα πάνω-κάτω στην προεκλογική ατζέντα και κάνει τους αντιπάλους δίπλα στον πρόεδρο Μακρόν να μοιάζουν σαν θεατές των διπλωματικών προσπαθειών του για τον τερματισμό του πολέμου, κάτι που του προσδίδει χαρακτηριστικά ηγέτη.

Αρχικά βέβαια η εικόνα ήταν άλλη. Ο προεκλογικός αγώνας ξεκίνησε με σημάδια ρήξεων και αντιθέσεων σε μια χώρα εξαντλημένη από την πανδημία, όπου τα παραδοσιακά κόμματα χάνουν σε σημασία και όπου κανένα πολιτικό στρατόπεδο δεν μπορεί να υπολογίζει στο δικό του εκλογικό σώμα.

Ο πρόεδρος και οι συνυποψήφιοί του

Αλλά ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ενισχύει δημοσκοπικά τον Μακρόν, παρά το ότι ξεκίνησε επίσημα την προεκλογική του εκστρατεία τελευταίος από τους πολιτικούς του αντιπάλους, μόλις πριν λίγες ημέρες. Σε αντίθεση με τον φιλοευρωπαϊκό και κεντρώο ένοικο του Μεγάρου των Ηλυσίων το δεξιό στρατόπεδο μέχρι τώρα είχε κυριαρχήσει στην προεκλογική εκστρατεία με θέματα όπως εσωτερική ασφάλεια, προσφυγικό, εθνική ταυτότητα και κυριαρχία, τα οποία η Μαρί Λεπέν από τον Εθνικό Συναγερμό και ο ακροδεξιός Ερίκ Ζεμούρ έχουν θέσει στην κορυφή της ατζέντας τους. Ειδικά ο Ζεμούρ που επιτίθεται κατά των μεταναστών και των μουσουλμάνων, προσπάθησε να διχάσει πληθυσμιακές ομάδες. Αλλά από την άλλη πλευρά οι ριζοσπαστικές αξιώσεις του φαίνεται να βρίσκουν ευήκοα ώτα. Αλλά και η Βαλερί Πεκρές, υποψηφία των συντηρητικών Ρεπουμπλικάνων, καταφεύγει σε αυτά τα συνθήματα, αν και με όχι με τόσο ριζοσπαστικό τρόπο, προσπαθώντας να ισορροπήσει ανάμεσα σε υποστηρικτές της από το δεξιό στρατόπεδο και ψηφοφόρους του κέντρου, τους οποίους «φλερτάρει» ο Μακρόν.

Η κατακερματισμένη Αριστερά αλλά και οι Πράσινοι δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να θέσουν τις δικές τους προτεραιότητες σε αυτήν την προεκλογική εκστρατεία, στην οποία θα πρέπει να πει κανείς ότι κανένας δεν ξεχωρίζει ιδιαίτερα. 

Η δήμαρχος των Παρισίων Αν Ινταλγκό, η υποψήφια των Σοσιαλιστών, που μαζί με τον Φρανσουά Ολάντ ήταν πρόεδρος κατά τη κοινοβουλευτική περίοδο από το 2012 μέχρι το 2017, έχει ήδη ηττηθεί πλήρως στις δημοσκοπήσεις συγκεντρώνοντας λίγα μόνο ποσοστά. Ο Ζακ Λικ Μελανσόν, εξέχουσα μορφή της άκρας αριστεράς, φαίνεται να συγκεντρώνει περισσότερες πιθανότητες, είναι πολλά υποσχόμενος και ζητά πολιτική επανεκκίνηση με θεμελιώδεις αλλαγές στο σύστημα.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η γαλλική προεδρία σε μια ενωμένη ΕΕ δίνει τώρα ώθηση στον Μακρόν και αποδυναμώνει το αίτημα της δεξιάς για κυριαρχία απέναντι στις Βρυξέλλες και αποφάσεις σε εθνικό επίπεδο. Την ίδια στιγμή η Λεπέν, ο Ζεμούρ αλλά και ο Μελανσόν θα πρέπει να δώσουν εξηγήσεις για την μάλλον υπερβολικά καλοπροαίρετη στάση τους απέναντι στον Πούτιν. Και από την αποδυνάμωση των θέσεων των ανταγωνιστών του εκείνος που κερδίζει είναι ο Εμμανουέλ Μακρόν. Κερδίζει πόντους κυρίως γιατί κάνει τους αντιπάλους του να είναι λιγότερο πειστικοί. Αλλά πραγματικά ικανοποιημένοι από την προεδρική του θητεία δεν ήταν οι Γάλλοι.

Ο «πρόεδρος των πλουσίων» και εκλογική συμμετοχή

Και επειδή πλέον ο πόλεμος στην Ουκρανία επισκιάζει τα πάντα, εκφράζονται ανησυχίες για τον κίνδυνο να ολοκληρωθεί ο προεκλογικός χωρίς πραγματική συζήτηση για όλα τα άλλα θέματα. Ο πρωθυπουργός Ζαν Καστέξ προσπάθησε να κατευνάσει τα πνεύματα, υπογραμμίζοντας ότι ο προεκλογικός αγώνας θα κυλήσει όσο το δυνατόν πιο κανονικά γίνεται. Μέχρι να ξεσπάσει η κρίση στην Ουκρανία το βασικό θέμα δεν ήταν η κλιματική αλλαγή, όπως στον γερμανικό προεκλογικό αγώνα, αλλά η αγοραστική δύναμη, και θα μπορούσε θεωρητικά να παραμείνει κυρίαρχο θέμα εξαιτίας των προβλημάτων που προκαλούν οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας.

«Ο ρυθμός ανάπτυξης αναπόφευκτα θα επηρεαστεί, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των πρώτων υλών, θα περιορίσει την αγοραστική δύναμη» προειδοποίησε ο Μακρόν, ανακοινώνοντας ότι ο Καστέξ επεξεργάζεται μέτρα ανακούφισης. Το πόσο σημαντικό είναι αυτό το θέμα έγινε συνειδητό στον Μακρόν το 2018, όταν τα κίτρινα γιλέκα κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την αύξηση του κόστους καυσίμων και της διαβίωσης, που ξεγύμνωσε τους κοινωνικούς διαχωρισμούς στη χώρα και την εκρηκτική τους δύναμη. Οι αντίπαλοι συχνά τον αποκαλούν «πρόεδρο των πλουσίων». 

Οι υποτιθέμενοι προνομιούχοι που εκείνος λέγεται ότι στηρίζει έρχονται σε αντίθεση με την μεγάλη πληθυσμιακή τάξη των μεταναστών, κατοίκων των προαστίων, με λιγότερες ευκαιρίες για εκπαίδευση και ανέλιξη. Ορισμένοι ειδικοί επικρίνουν ότι ο Μακρόν δεν προσπάθησε καν να συνενώσει τη βαθιά διαιρεμένη χώρα και να αναλάβει δράση κατά των ανισοτήτων. Και παρά το ότι η πανδημία παίζει μικρό μόνο ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία, ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης συγκινεί το εκλογικό σώμα. Ένα θέμα που απασχολεί κόμματα και υποψηφίους είναι η συμμετοχή στις εκλογές. Στην προεκλογική εκστρατεία υπενθυμίζεται στους ψηφοφόρους να εγγραφούν στον σωστό εκλογικό κατάλογο για να μπορούν να ψηφίσουν. Γίνονται προσπάθειες ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση των νέων να κινητοποιηθούν. Στις περσινές περιφερειακές εκλογές η προσέλευση έπεσε σε ιστορικό χαμηλό. Αν επαναληφθεί και στις προεδρικές θα ήταν ένα χτύπημα για πολλούς, γιατί παραδοσιακά ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού συμμετέχει στις κάλπες. Άρα αποφασιστικός παράγων θα είναι ποιος εκ των υποψηφίων θα κινητοποιήσει περισσότερο τους ψηφοφόρους του στον πρώτο γύρο στις 10 Απριλίου και στον δεύτερο στις 24 Απριλίου.

Μίχαελ Έβερς, Ράχελ Μποζμάιερ/ dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου