Προβληματίζει το νατοϊκό αντιπυραυλικό σύστημα

Όλα τα βλέμματα της διεθνούς πολιτικής και στρατιωτικής σκηνής είναι στραμμένα στην Πολωνία. Ο πρόεδρος της χώρας, Αντρέι Ντούντα υποδέχεται στη βόρεια Πολωνία υψηλούς προσκεκλημένους από την στρατιωτική ελίτ πολλών χωρών με στόχο να θέσουν όλοι μαζί τα θεμέλια για το νατοϊκό αντιπυραυλικό σύστημα που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία υπό αμερικανική εποπτεία. Μόνο ο φράχτης της νατοϊκής εγκατάστασης, που είναι ήδη έτοιμος στο Σλουπσκ της Πολωνίας, κόστισε 10 εκατομ. ευρώ.

Διαδηλώσεις τοπικών φορέων και κατοίκων

H περίφραξη αυτή δρα προς το παρόν και ως «προστατευτικό» για τις ξένες αντιπροσωπείες που βρίσκονται στην περιοχή. Ωστόσο, κι ενώ οι νατοϊκές προετοιμασίες εντείνονται, μεταξύ άλλων και ενόψει της επικείμενης Συνόδου του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία, μερικές εκατοντάδες πολίτες αντιδρουν στην εγκατάσταση του αντιπυραυλικού συστήματος στα λιβάδια της Πομερανίας. Ειδικότερα, το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας αναμένεται να εγκατασταθεί μόλις 3,5 χλμ. από το δημαρχείο της πόλης. «Πρόκειται σχεδόν για καταστροφή», ανέφερε στη DW Ρόμπερτ Μπιετρόν, δήμαρχος του Σλουπσκ, μιας πόλης 90 χιλιάδων κατοίκων. Ο πολωνός δήμαρχος εκφράζει την έντονη αντίθεσή του με τα σχέδια αποκλεισμού μιας περιοχής 15 χλμ. περιμετρικά του νατοϊκού στρατοπέδου, στην οποία δεν μπορούν καν να ανεγερθούν μονάδες βιομηχανικής παραγωγής. Άλλωστε η εγκατάσταση του αντιπυραυλικού συστήματος, δεν αποτρέπει μόνο ενδεχόμενους κινδύνους αλλά και επίδοξους επενδυτές. Επίσης, όπως σημειώνει ο ίδιος, πολλοί πολίτες δεν έχουν λάβει καν αποζημιώσεις, όπως τους είχαν υποσχεθεί.

Ασπίδα προληπτικής προστασίας με πολλά ερωτηματικά

Ωστόσο, η κεντρική πολιτική δεν δίνει ιδιαίτερο βάρος σε τέτοιου είδους τοπικά προβλήματα. Η κατασκευή της αντιπυραυλικής ασπίδας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Πέρα από την Πολωνία, στην νατοϊκή ασπίδα αντιπυραυλικής άμυνας περιλαμβάνεται και το Ντεβεσέλου στη Ρουμανία. Είναι ήδη έτοιμη από το τέλος του 2015 και μόλις χθες, Πέμπτη, εγκαινιάστηκε. Όπως δήλωσε ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ το αντιπυραυλικό σύστημα στην Ανατολική Ευρώπη προσλαμβάνει «μια ιδιαίτερη σημασία» για την τόνωση των στρατηγικών δυνατοτήτων της Συμμαχίας. Τα δύο αυτά νατοϊκά στρατόπεδα αποτελούν τμήμα του ευρύτερου αμυντικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, γνωστού με την ονομασία «Aegis» με στόχο την προστασία των ευρωπαϊκών χωρών μελών του Βορειοατλαντικού Συμφώνου από πιθανές επιθέσεις προερχόμενες από τη Μέση Ανατολή.

Πέρα από τις βάσεις στην Πολωνία και την Ρουμανία η νατοϊκή ασπίδα συνεπικουρείται από τα νατοϊκά ραντάρ που βρίσκονται στην Τουρκία καθώς και από τις τέσσερεις νατοϊκές φρεγάτες στην Ισπανία. Ας σημειωθεί ότι η ιδέα για τη δημιουργία της ασπίδας αυτής γεννήθηκε το 2007, όταν ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους είχε ανακοινώσει την κατασκευή αντιπυραυλικού συστήματος άμυνας στην Αν. Ευρώπη καθώς μεγάλωνε η επιρροή της Δύσης. Ο πρόεδρος Ομπάμα στην πρώτη του θητεία έβαλε το πρόγραμμα οριστικά στον πάγο, γεγονός που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε πολλές χώρες της Αν. Ευρώπης.

Η Ρωσία νιώθει ότι απειλείται

Λίγες εβδομάδες πριν τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία το ζήτημα της αντιπυραυλικής ασπίδας μονοπωλεί το ενδιαφέρον στην Αν. Ευρώπη αλλά και τη Ρωσία, η οποία βλέπει το όλο εγχείρημα ως μια πρόκληση αλλά και απειλή για την εθνική της ασφάλεια. «Το σύστημα αυτό έχει κυρίως συμβολική σημασία» εκτιμά ο Ράινερ Άρντολντ, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του SPD και ειδικός σε θέματα άμυνας. «Χρειαζόμαστε μια κοινή προσέγγιση και πρέπει όλοι να δρουν με συμβιβαστική διάθεση», εκτιμά ο Άρνολντ, υπογραμμίζοντας ότι εάν το ΝΑΤΟ διασπαστεί, τότε ο Πούτιν θα έχει πετύχει τον στόχο του. Άλλοι πάλι, όπως ο ειδικός σε θέματα άμυνας Γκούσταβ Γκρέσελ από το Βερολίνο, εκτιμούν ότι η ρωσική στάση δεν είναι τίποτα άλλο από προπαγάνδα.

Ο ρουμάνος πολιτικός αναλυτής Ραντού Μαγκντίν από την πλευρά του εκτιμά ότι η ρωσική στάση έχει ως επί το πλείστον συμβολική σημασία και όχι στρατιωτικές προεκτάσεις. Κι όπως επισημαίνει ο ίδιος «η Μόσχα αντιδρά με θυμό, γιατί χάνει σαφώς τη γεωπολιτική κυριαρχία στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης». Ωστόσο, όπως εκτιμούν άλλοι αναλυτές, κλειδί για την επιτυχία του αμυντικού συστήματος είναι να μην παρουσιαστεί ως απειλή για τη Μόσχα, αλλά σαν ένα πρόγραμμα συνεργασίας.

Ροζάλια Ρομάνιεκ, Ρόμπερτ Σβαρτς / Δήμητρα Κυρανούδη