Πού το πάει η Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ;

Σαν σήμερα πριν από έναν χρόνο, στις 23 Οκτωβρίου του 2023, η Σάρα Βάγκενκνεχτ αποχωρούσε από το κόμμα Η Αριστερά για να δημιουργήσει τη Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW), αρχικά με τη μορφή συλλόγου και στη συνέχεια ως κόμμα. Ξεκινώντας από το μηδέν, τους τελευταίους μήνες κατέγραψε στο ενεργητικό της τέσσερις εκλογικές επιτυχίες στις Ευρωεκλογές και την ανατολική Γερμανία, καθώς και μια πιθανή κυβερνητική συγκατοίκηση στα ομόσπονδα κρατίδια Θουριγγία, Σαξονία και Βρανδεμβούργο. Για τους περισσότερους εξακολουθεί ωστόσο να είναι ασαφές ποιοι ακριβώς είναι οι πολιτικοί στόχοι της 55χρονης πολιτικού.

Οι επαφές για ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις σχηματισμού κυβέρνησης σε επίπεδο κρατιδίων προχωρούν σημειωτόν. Στη Σαξονία, παρά το γεγονός ότι ξεκίνησαν χθες επισήμως διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ των  Χριστιανοδημοκρατών (CDU), της Συμμαχίας Σάρα Βάγκενκνεχτ (BSW) και των  Σοσιαλδημοκρατών (SPD) τίποτα δεν προμηνύει, στο άμεσο μέλλον, έναν σχηματισμό κυβέρνησης. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στη Θουριγγία, όπου οι διερευνητικές συνομιλίες ολοκληρώθηκαν μεν, αλλά οι διαπραγματεύσεις μοιάζουν να μην θέλουν να ξεκινήσουν.

Η δυστοκία ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι η Σάρα Βάγκενκνεχτ επιμένει σε θέσεις που δεν συνάδουν με την πολιτική ενός ομόσπονδου κρατιδίου. Για παράδειγμα: Ζητά να σταματήσει η παράδοση όπλων στην Ουκρανία και να μην εγκατασταθούν αμερικανικοί πύραυλοι στη Γερμανία. Τα εν λόγω αιτήματα έρχονται σε αντίθεση με τις θέσεις στην εξωτερική πολιτική δυνητικών εταίρων της, όπως οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Σοσιαλδημοκράτες. Επειδή μάλιστα ο πρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών Φρίντριχ Μερτς δηλώνει ότι θα εξόπλιζε την Ουκρανία, υπό προϋποθέσεις, με πυραύλους Taurus Cruise, η Βάγκενκνεχτ απαίτησε από τους περιφερειακούς συνδέσμους του CDU να πάρουν αποστάσεις από τις θέσεις του προέδρου του κόμματος.

Γέφυρες στους ψηφοφόρους της AfD

Εύλογα τίθεται το ερώτημα αν η ιδρύτρια του κόμματος BSW θέλει πράγματι να κυβερνήσει. Ή μήπως θα προτιμούσε να παίξει το χαρτί της αντιπολίτευσης και του λαϊκισμού, όπως της προσάπτει το περιοδικό «Der Spiegel»;

Στις αιτιάσεις αυτές η Βάγκενκνεχτ απαντά στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων: «Οι κυβερνήσεις που ζητούν περισσότερη διπλωματία και θέλουν να ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή θα αποτελούσαν μεγάλο κέρδος για τη χώρα μας. Εννοείται ότι η ΒSW θα ήθελε να δρομολογήσει τέτοιες κυβερνήσεις». Αλλά αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο εάν το επιθυμούν και τα άλλα κόμματα.

Στις δημόσιες εμφανίσεις της η Σάρα Βάγκενκνεχτ δεν αναφέρεται αποκλειστικά στους δικούς της ψηφοφόρους, αλλά και σε εκείνους της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (ΑfD), η οποία διασφάλισε εντυπωσιακά ποσοστά στις τοπικές εκλογές: 33% στη Θουριγγία και περίπου 31% στη Σαξονία. Η επικεφαλής της BSW δήλωσε πριν από λίγες ημέρες στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ότι οι ψηφοφόροι της AfD δεν είναι στην πλειονότητά τους ακροδεξιοί και ότι τα ζητήματα που θέτουν έχουν βάση. «Μιλούν για το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης, τη διαχείριση της πανδημίας, αλλά και τις ανησυχίες για τις κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις. Μια κυβέρνηση που θέλει πραγματικά να μακροημερεύσει σε ένα κρατίδιο θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψιν όσα απασχολούν τους ψηφοφόρους της», δηλώνει η γερμανίδα πολιτικός.

Πολλά μπορούν να συμβούν μέχρι τις γερμανικές εκλογές

Έρευνα του ινστιτούτου σφυγμομετρήσεων Infratest dimap στο Βρανδεμβούργο δείχνει ότι οι ψηφοφόροι της Συμμαχίας Σάρα Βάγκενκνεχτ και της Εναλλακτικής για τη Γερμανία επικεντρώνονται σε παρόμοια ζητήματα, αν και με διαφορετική στάθμιση. Την ώρα που για την AfD το μεταναστευτικό βρίσκεται στην πρώτη θέση και η ειρήνη στην Ουκρανία στην τέταρτη, ο τερματισμός του πολέμου αποτελεί προτεραιότητα για τους ψηφοφόρους της BSW. Η θέση της υπέρ της ειρήνης, όπως διατυπώθηκε από τη Σάρα Βάγκενκνεχτ, είχε τεράστια απήχηση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.

Στο ερώτημα του γερμανικού πρακτορείου ειδήσεων αν θεωρεί πιθανή μια συμμετοχή της σε έναν κυβερνητικό συνασπισμό απάντησε: «Το SPD, οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι (FDP) σχηματίζουν τη χειρότερη κυβέρνηση στην ιστορία της μεταπολεμικής Γερμανίας. Με τον Φρίντριχ Μερτς ως ομοσπονδιακό καγκελάριο διατρέχουμε τον κίνδυνο ενός γενικευμένου πολέμου στη Ευρώπη. Η χώρα μας χρειάζεται μια σοβαρή εναλλακτική λύση». Θα έθετε η ίδια υποψηφιότητα για καγκελάριος; «Πρέπει να δούμε πού θα βρισκόμαστε σε έξι μήνες», απαντά η Σάρα Βάγκενκνεχτ.

«Δεν είναι εύκολο να προδικάσουμε το μέλλον της Συμμαχίας Σάρα Βάγκενκνεχτ, λόγω των διακυμάνσεων στην πολιτική καθημερινότητα», γράφει o κοινωνιολόγος Όλιβερ Νάχτβαϊ στη Frankfurter Allgemeine Zeitung. Εκτιμά πάντως ότι βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα η Συμμαχία θα καταγράψει στο ενεργητικό της περαιτέρω εκλογικές επιτυχίες. Ουδείς γνωρίζει όμως τις επιπτώσεις στο κόμμα από μια ενδεχόμενη αναποτελεσματικότητα σε κυβερνητικά αξιώματα ή τη φθορά των λίγο-πολύ γνωστών θέσεων και επιχειρημάτων της Βάγκενκνεχτ. Ο ένας χρόνος που περίπου απομένει μέχρι τις γερμανικές εκλογές στις 25 Σεπτεμβρίου του 2025 ίσως αποδειχθεί υπερβολικά μεγάλο χρονικό διάστημα.

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος