Πού βρίσκεται σήμερα η αραβική άνοιξη;

Απέτυχε η επανάσταση στην Τυνησία;

Η μετά Μπεν Αλί εποχή στην Τυνησία δεν φαίνεται να εκπληρώνει μέχρι στιγμής τις προσδοκίες των πολιτών. Μπροστά στο υπουργείο Δικαιοσύνης συνεχίζουν να συγκεντρώνονται συχνά μικρές ομάδες Τυνήσιων για να εκφράσουν όσα στην πραγματικότητα σκέφτεται η πλειονότητα των πολιτών, θα πει ο δικηγόρος Χόκρι Μπενάισα: "Βρισκόμαστε εν μέσω κρίσης. Η επανάσταση απέτυχε, η αστυνομία δείχνει και πάλι το παλιό της πρόσωπο. Επιστρέφουμε στη βία, επιστρέφουμε στη δικτατορία".

Ένας διαδηλωτής έρχεται να συμπληρώσει: "Δεν έχει αλλάξει τίποτε. Δεν έχει γίνει κάθαρση. Οι ίδιοι άνθρωποι που δούλευαν με το καθεστώς και τον Μπεν Αλί παραμένουν στις υπηρεσίες και στα υπουργεία τους".

Τέσσερις μήνες μετά τη φυγή του Μπεν Αλί επικρατεί απογοήτευση στην Τυνησία. Πολλοί φοβούνται ότι η φλόγα της επανάστασης έχει αρχίσει να σβήνει και πως οι παλιές δυνάμεις αναλαμβάνουν εκ νέου τα ηνία της χώρας. Εκ πρώτης όψης όμως πολλά έχουν αλλάξει στην Τυνησία τους τελευταίους μήνες: το κόμμα του Μπεν Αλί όπως και η μυστική αστυνομία έχουν στο μεταξύ διαλυθεί. Τα μέσα ενημέρωσης λειτουργούν ελεύθερα και η ελευθερία της έκφρασης είναι στο μεταξύ κάτι το αυτονόητο, όπως σημειώνουν αναλυτές. Περισσότερα από 60 τα νέα πολιτικά κόμματα ενώ και στη διοίκηση εμφανίζονται νέα πρόσωπα. Την ίδια ώρα όμως κανείς δεν φαίνεται να γνωρίζει με βεβαιότητα ποιος κρατά στην πραγματικότητα στα χέρια του τα ηνία της χώρας, θα πει η Φουζία Μέτσι, αρχισυντάκτης της La Presse Tunisie:

"Υπάρχει χάος στην ενημέρωση. Συχνά μεταδίδονται ειδήσεις χωρίς να έχουν προηγουμένως επαληθευτεί. Λείπει ο επαγγελματισμός. Το γεγονός ότι η ίδια η κυβέρνηση ενημερώνει ελάχιστα επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Έτσι καλλιεργείται ένα κλίμα φόβου το οποίο παίρνει τη μορφή της βίας, του θυμού και της καταστροφής".

Μπορεί η Τυνησία να θεωρείται και πάλι ασφαλής για τους τουρίστες, ωστόσο, κάθε τόσο πραγματοποιούνται νέες διαδηλώσεις, κυρίως στην Τύνιδα. Αρχές Μαΐου μάλιστα η αστυνομία κινήθηκε με χρήση δακρυγόνων εναντίον νεαρών διαδηλωτών που προκάλεσαν επεισόδια και έσπασαν βιτρίνες καταστημάτων. Αναλυτές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο υποστηρικτές του Μπεν Αλί να πλήρωσαν τους νεαρούς για να κάνουν τα επεισόδια. Η λογική τους απλή, σημειώνουν οι ίδιοι. ‘Εάν επιστρέψει το χάος, τότε οι Τυνήσιοι θα αναπολούν τις εποχές που τους κυβερνούσε ένας "ισχυρός άνδρας"’.

Οι πολίτες ανησυχούν για το μέλλον τους καθώς τα νέα από το μέτωπο της οικονομίας είναι κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά: το πρώτο τρίμηνο οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 26 %, σημαντική ήταν επίσης η μείωση των ξένων επενδύσεων αλλά και της τουριστικής κίνησης.

Προς το παρόν μόνον οι ισλαμιστές φαίνεται να επωφελούνται από το αρνητικό αυτό κλίμα. Την ώρα που το πολιτικό τοπίο της χώρας εξακολουθεί να είναι θολό, το ισλαμικό κόμμα εμφανίζεται ενωμένο και δεν αποκλείεται μάλιστα να κερδίσει τις επόμενες εκλογές, σύμφωνα με εκτιμήσεις μερίδας αναλυτών. Ένα θεωρείται προς το παρόν βέβαιο: όπως και να εξελιχθεί το δημοκρατικό πείραμα στην Τυνησία, είναι γεγονός ότι θα έχει συμβολικό χαρακτήρα για όλο τον αραβικό κόσμο.

Στην Αίγυπτο το κλίμα είναι διαφορετικό, αλλά όχι καλύτερο μετά την πτώση του Χόσνι Μουμπάρακ. Ούτε εδώ έχουν σταματήσει οι διαδηλώσεις. Μόλις την περασμένη Παρασκευή χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν και πάλι στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου φωνάζοντας συνθήματα υπέρ της εθνικής ενότητας.

"Βλέπουμε μια νέα Αίγυπτο", λέει ένας διαδηλωτής. "Όποιος είχε εγκαταλείψει τη χώρα πριν την επανάσταση δεν πίστευε ποτέ ότι κάποτε θα επέστρεφε. Αλλά τώρα θα επέστρεφε! Σήμερα θέλουμε να δουλέψουμε εδώ και όχι στο εξωτερικό. Η Αίγυπτος έχει γίνει πιο ωραία, μπορείς να ζήσεις, να μιλήσεις ελεύθερα. Έχω μεγάλες ελπίδες, απλά θα πρέπει να σταματήσουν αυτές οι ταραχές και τότε όλα θα πάνε καλά".

Ο διαδηλωτής αναφέρεται στα συχνά το τελευταίο διάστημα επεισόδια μεταξύ μουσουλμάνων και χριστιανών κοπτών που οδήγησαν μάλιστα σε νεκρούς και τραυματίες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι και στην Αίγυπτο που εκτιμούν ότι τα επεισόδια καθοδηγούνται από υποστηρικτές του παλαιού καθεστώτος. Ένας άλλος διαδηλωτής στην πλατεία Ταχρίρ δεν κρύβει την ανησυχία του για το μέλλον: "Δεν ξέρουμε πού πάμε. Παρατηρούνται διάφορες δραστηριότητες εναντίον της επανάστασης και εναντίον των όσων θέλουμε. Οι δυνάμεις ασφαλείας είναι απούσες. Όλοι οι δρόμοι είναι τώρα ανοιχτοί, τόσο οι καλοί, όσο και οι κακοί, αλλά δεν θέλουμε να πάρουμε τον κακό δρόμο".

Ακόμη και κύκλοι της αστυνομίας υποστηρίζουν ότι η απουσία ή και αδιαφορία των αστυνομικών αρχών είναι συνειδητή επιλογή. Την ίδια ώρα η στρατιωτική κυβέρνηση δείχνει το σκληρό της πρόσωπο. Διαδηλώσεις και απεργίες έχουν απαγορευτεί, αλλά μέχρι στιγμής ο νέος νόμος δεν έχει εφαρμοστεί. Παρόλα αυτά ο στρατός προχωρά συχνά σε συλλήψεις ακτιβιστών. Ο Σάντι Αλ Γκαζαλί Χαρμπ, ένας από τους οργανωτές των κινητοποιήσεων: "Δικάζουν πολίτες σε στρατοδικεία, αυτό είναι απαράδεκτο και πρέπει να σταματήσει αμέσως, Και εγώ έχω συλληφθεί. Η στρατιωτική αστυνομία φημίζεται για τη βιαιότητά της".

Οι μεταρρυθμιστές ζητούν εδώ και καιρό να αντικατασταθεί άμεσα η στρατιωτική κυβέρνηση από μια μεταβατική πολιτική κυβέρνηση. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι ‘ο αγώνας του δρόμου’ και της πλατείας Ταχρίρ πρέπει να συνεχιστεί προκειμένου να εκπληρωθούν οι προσδοκίες των πολιτών.