Πού ήταν ο Θεός στο Άουσβιτς;

Πάνω από μισό εκατομμύριο νέοι από ολόκληρο τον κόσμο συγκεντρώνονται από σήμερα στην Κρακοβία, στο πλαίσιο της 31ης Παγκόσμιας Ημέρας Νεολαίας, την οποία διοργανώνει η Καθολική Εκκλησία. Γύρω στους 300.000 από αυτούς τους νέους θέλουν να επισκεφθούν το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Εκεί κοντά μένει εδώ και 25 χρόνια ο ιερέας Μάνφρεντ Ντέσελερς. Ο 61χρονος κληρικός εργάζεται στην πόλη Όσβιτσιμ στο Κέντρο για τον «Διάλογο και την Προσευχή». Παραχωρώντας συνέντευξη στην Deutsche Welle αναφέρθηκε στην επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου και στο ρεκόρ επισκεπτών που έχουν την πρόθεση να επισκεφθούν το Άουσβιτς.

«Πράγματι πάρα πολλές ομάδες θέλουν να αξιοποιήσουν την ευκαιρία για να επισκεφθούν το μνημείο του Άουσβιτς. Υπολογίζουμε με 30.000 ανθρώπους την ημέρα, περίπου 300.000 μέσα σε δέκα ημέρες. Πάντως η βασική έκθεση μέσα στα παραπήγματα των πρώην κρατουμένων δεν θα είναι ανοιχτή. Υπάρχουν όμως ειδικά πληροφοριακά φυλλάδια με φωτογραφίες και στοιχεία».

Ο Γερμανός ιερωμένος πιστεύει πως ακόμα και μια σύντομη επίσκεψη στον άλλοτε τόπο του μαρτυρίου έχει νόημα κυρίως για τους νέους, ώστε να καταλάβουν τι συνέβη τότε. Είναι ένας τόπος όπου συνειρμικά τίθενται ερωτήματα σχετικά με το καλό και το κακό, για ποια πράγματα είναι ικανός ο άνθρωπος και που ήταν ο Θεός όταν συνέβαιναν όλα αυτά.

«Χρονιά της φιλευσπλαχνίας»

Το φετινό μήνυμα της παγκόσμιας συγκέντρωσης είναι «Χρονιά της φιλευσπλαχνίας». Πόσο ταιριάζει όμως αυτό το μήνυμα με το Άουσβιτς; Ο Μάνφρεντ Ντέσελερς απαντά:

«Το πρώτο ερώτημα που τίθεται είναι πού ήταν ο Θεός στο Άουσβιτς; Και δικαίως πού ήταν ο φιλεύσπλαχνος Θεός; Πού ήταν η φιλευσπλαχνία του Θεού; Θα πρέπει όμως να προσέχουμε τα λόγια μας και όχι με βιαστικές απαντήσεις να μεταφέρουμε τις πληγές στο Θεό».

Πώς μπορεί κανείς να απαντήσει όντως σε αυτή την ερώτηση;

«Η ιδεολογία, η οποία παρήγαγε το Άουσβιτς, οι πρωτεργάτες του Άουσβιτς απέρριψαν ρητώς την φιλευσπλαχνία του Χριστιανισμού. Για αυτούς ήταν σημαντική η ισχύς μέσα στον αγώνα. Ενάντια στον αδύναμο. Αυτό βέβαια δεν δίνει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα. Γιατί αυτό συνέβη στην χριστιανική Ευρώπη; Και εκεί βασίζεται ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων Χριστιανών και Εβραίων τα προηγούμενα πενήντα χρόνια. Παρόλα αυτά υπάρχουν δείγματα φιλευσπλαχνίας στο Άουσβιτς. Είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που σαν κρατούμενοι, σαν θύματα, δεν κατάφεραν να χάσουν την ανθρωπιά τους»

Την Παγκόσμια Ημέρα Νεολαίας θα επισκεφθεί την Παρασκευή και ο Πάπας Φραγκίσκος. Οι νέοι έρχονται από όλες τις γωνιές του πλανήτη αλλά οι περισσότεροι είναι Πολωνοί, Ιταλοί, Γάλλοι και Αμερικανοί. Την Κρακοβία θα επισκεφθεί και ελληνική αντιπροσωπεία.

Κρίστοφ Στρακ / Μαρία Ρηγούτσου