«Πολιτικό ψύχος» απειλεί το Σότσι

Στους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι η Ρωσία θα προσπαθήσει να δείξει το καλύτερό της πρόσωπο. Το γεγονός ότι ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επισκέπτεται τόσο συχνά τον τόπο διεξαγωγής των αγώνων για να ελέγξει προσωπικά την πορεία των έργων, καταδεικνύει την τεράστια σημασία που αποδίδει ο ίδιος στην κορυφαία αθλητική διοργάνωση. «Οι αγώνες φυσικά και θα έχουν χαρακτήρα προπαγάνδας», εκτιμά ο Γενς Ζίγκερτ, από το γραφείο του Ιδρύματος Χάινριχ-Μπολ στη Μόσχα. «Οι αγώνες χρησιμοποιούνται για να αναδείξουν όσο το δυνατόν περισσότερο και καλύτερα την πολιτική του Πούτιν αλλά και τον ίδιο». Εντούτοις ορισμένα πράγματα δεν μπορούν να σχεδιαστούν. Τις τελευταίες εβδομάδες καταφθάνουν αρκετές δυσάρεστες ειδήσεις, που απειλούν να «θολώσουν» τη λάμψη των αγώνων.

Δεν θα παραστούν Ολάντ, Ομπάμα και Γκάουκ

Μια από αυτές ήταν οι ανακοινώσεις των προέδρων της Γερμανίας και της Γαλλίας, Γιοάχιμ Γκάουκ και Φρανσουά Ολάντ ότι δεν θα παραστούν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Και οι δύο δεν αιτιολόγησαν την απόφασή τους, ωστόσο άφησαν να εννοηθεί ότι σχετίζεται με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικότερα και τη νομοθεσία κατά των ομοφυλόφιλων ειδικότερα. Πιο σαφής έγινε η ευρωπαία επίτροπος Βίβιαν Ρέντινγκ: «Σίγουρα δεν θα πάω στο Σότσι όσο οι μειονότητες έχουν αυτή τη μεταχείριση από τη νυν ρωσική κυβέρνηση».

Σαφώς πιο κομψή ήταν η διατύπωση που επέλεξε ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα. Η κυβέρνηση δεν θα στείλει υψηλόβαθμους πολιτικούς, ανακοίνωσε η Ουάσιγκτον, προσθέτοντας όμως διπλωματικά ότι κάτι τέτοιο δεν είχε ούτως ή άλλως προγραμματιστεί. Η απουσία του ίδιου του αμερικανού προέδρου αποδόθηκε στο βαρύ πρόγραμμα του Μπαράκ Ομπάμα. Παρά το γεγονός όμως ότι ο πρόεδρος δεν ασκεί κριτική στη Ρωσία και δεν θίγει την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι ΗΠΑ στέλνουν ένα σαφές μήνυμα: στις τελετές έναρξης και λήξης των αγώνων θα συμμετάσχουν από αμερικανικής πλευράς πρώην αθλητές, οι οποίοι δηλώνουν ανοιχτά ομοφυλόφιλοι.

Είναι εξαιρετικά αμφίβολο όμως εάν το μήνυμα αυτό γίνει αντιληπτό από τους βασικούς παραλήπτες, δηλαδή τους ρώσους πολίτες. «Η νομοθεσία αυτή είναι πάρα πολύ δημοφιλής στη Ρωσία και ένας πολύ μεγάλος αριθμός ανθρώπων τη θεωρεί σωστή», λέει ο Γενς Ζίγκερτ από το ίδρυμα Χάινριχ-Μπολ.

Ο ίδιος εκτιμά πάντως ότι ομοφυλόφιλοι αθλητές και επισκέπτες δεν αναμένεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα στη Ρωσία, παρά το δυσμενές γι΄ αυτούς κλίμα στη χώρα. «Πιστεύω ότι θα υπάρξουν σαφείς υποδείξεις από πάνω να αφήσουν στην ησυχία τους τους ανθρώπους».

Όχι σε διαδηλώσεις

Ο ειδικός πάντως προειδοποιεί τόσο ρώσους όσο και ξένους ακτιβιστές να μην εκμεταλλευθούν τους αγώνες για να οργανώσουν δημόσιες διαμαρτυρίες. Υπενθυμίζει μάλιστα την υπόθεση των 30 ακτιβιστών της Greenpeace οι οποίοι κρατούνται εδώ και τρεις μήνες σε ρωσικές φυλακές. «Η σύλληψη και κράτηση των ακτιβιστών της Greenpeace εξυπηρετεί για το Κρεμλίνο και το στόχο του εκφοβισμού δυνητικών ξένων διαδηλωτών στο Σότσι».

Οι ολυμπιακοί αγώνες είναι «πρωτίστως μια γιορτή του αθλητισμού, την οποία δεν θα πρέπει να τορπιλίσουμε με πολιτικά ζητήματα», εκτιμά και ο συντονιστής της γερμανικής κυβέρνησης για την γερμανο-ρωσική συνεργασία Αντρέας Σόκενχοφ. Ο ίδιος πιστεύει ότι οι αγώνες δεν ενδείκνυνται για εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.

Οι πολιτικές διαμαρτυρίες όμως είναι γεγονός. Μετά τις ανακοινώσεις της Ουάσιγκτον, του Βερολίνου, του Παρισιού και των Βρυξελλών, η συζήτηση για το ποιος θα πρέπει να παραστεί στις 7 Φεβρουαρίου στο Σότσι έχει ξεκινήσει και σε άλλες πρωτεύουσες. Το «πολιτικό ψύχος» φαίνεται να απειλεί πλέον ανοιχτά τους αγώνες του Πούτιν.

Alois Berger / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη