Ποιος υπονομεύει την ελεύθερη διακίνηση εργαζομένων;

Μέχρι στιγμής και οι δύο πλευρές καταβάλλουν εμφανή προσπάθεια να μην ανεβάσουν τους τόνους. Αλλά στη σχετική συζήτηση που έγινε την Τετάρτη στο Ευρωκοινοβούλιο τα πνεύματα οξύνθηκαν: ιταλός ευρωβουλευτής από την ξενοφοβική «Λέγκα του Βορρά» διέκοψε την ομιλία του επιτρόπου Λάζλο Άντορ κραδαίνοντας ελβετική σημαία και φωνάζοντας συνθήματα όπως «όχι στη δικτατορία της ΕΕ». Στη συνέχεια ο συμπροεδρεύων των Ευρωπαίων Πρασίνων Ντανιέλ Κον Μπεντίτ αποκάλεσε «ηλίθιους» όσους υποκινούν ξενόφοβα αντανακλαστικά. Αποτέλεσμα: Ο ιταλός ευρωβουλευτής αποβλήθηκε από την αίθουσα, ενώ ο Κον Μπεντίτ ανακλήθηκε στην τάξη από την έδρα.

Προηγουμένως, ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων είχε συνοψίσει σε λίγες φράσεις αυτό που φαίνεται να σκέπτονται οι περισσότεροι ευρωβουλευτές: ότι με το δημοψήφισμα οι Ελβετοί ουσιαστικά ζητούν την ακύρωση των συμφωνιών που έχουν υπογράψει με την ΕΕ. «Τα πράγματα είναι απλά: Οι Ελβετοί είναι ελεύθεροι να ψηφίζουν, όπως επιθυμούν. Αλλά είναι και υπεύθυνοι για το αποτέλεσμα της ψήφου. Για μένα είναι σαφές ότι όλες οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ πρέπει να ανασταλούν. Ουσιαστικά έχουμε επιστρέψει στην κατάσταση που είχαμε πριν από τις συμφωνίες. Αν κάποιος πρέπει να βρει μία λύση γι αυτό, αυτός είναι η Ελβετία και όχι η ΕΕ.»

Διαφωνίες για ενδεχόμενα «αντίποινα»

Η αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάιριντ Μακ Γκίνες πηγαίνει μάλιστα ένα βήμα πιο πέρα: Η ΕΕ δεν αρκεί να περιμένει την επίσημη κίνηση της Ελβετίας, αλλά πρέπει να αντιδράσει άμεσα στην αθέτηση των διμερών συνθηκών, υποστηρίζει η ευρωβουλευτής από την Ιρλανδία, μιλώντας στην Deutsche Welle. «Xρειάζεται μία απάντηση, δεδομένου ότι, λόγω του δημοψηφίσματος, η ελβετική κυβέρνηση αφήνει να εννοηθεί ότι δεν θα επιτρέψει την ελεύθερη διακίνηση πολιτών από την Κροατία και δεν θα υπογράφει το σχετικό πρωτόκολλο. Εμείς πρέπει να υπερασπιστούμε τους κροάτες συναδέλφους μας και γι αυτό λέμε ότι "αν αυτή είναι η θέση σας, τότε κι εμείς δεν μπορούμε να μιλάμε μαζί σας για ζητήματα, όπως το πρόγραμμα Εράσμους και η χρηματοδότηση της έρευνας από κοινοτικούς πόρους". Είμαστε απολύτως σαφείς σ΄αυτό.»

Διαφορετική τοποθέτηση από τον επίσης Ιρλανδό Πατ Γκάλαχερ, επικεφαλής της μεικτής κοινοβουλευτικής επιτροπής ΕΕ-Ελβετίας, ο οποίος, μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο, προσπάθησε να κατευνάσει τα πνεύματα: «Πιστεύω ότι πρέπει να αποφύγουμε ο,τιδήποτε μπορεί να κλιμακώσει την ένταση. Πάνω από το 60% των ελβετικών εξαγωγών πηγαίνει στην ΕΕ. Ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών της Ελβετίας με το γειτονικό γερμανικό κρατίδιο της Βάδης-Βυρτεμβέργης ξεπερνά τον αντίστοιχο με τις ΗΠΑ. Και σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Credit Suisse, 80.000 θέσεις εργασίας δεν θα δημιουργηθούν τελικά λόγω του δημοψηφίσματος και ο δείκτης ανάπτυξης της ελβετικής οικονομίας θα επιβραδυνθεί. Αλλά η ΕΕ θα πρέπει να αποφύγει ο,τιδήποτε μπορεί να εκληφθεί ως αντίποινα».

Δημοψήφισμα- πρότυπο για τους ευρωσκεπτικιστές;

Ο υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Κούρκουλας έδωσε το «παρών» στο Στρασβούργο ως εκπρόσωπος του Συμβουλίου και της ελληνικής προεδρίας. Μιλώντας στην Deutsche Welle, επισημαίνει έναν ευρύτερο κίνδυνο: ότι η ετυμηγορία των Ελβετών φαίνεται να... ανοίγει την όρεξη σε κάποιους που προσπαθούν να αποδομήσουν τις θεμελιώδεις ελευθερίες των Ευρωπαίων πολιτών στο εσωτερικό της ΕΕ. «Βεβαίως μία από τις παρενέργειες, αν θέλετε, του ελβετικού δημοψηφίσματος, είναι ότι δυστυχώς έχουν οδηγήσει σε μία ενδυνάμωση των επιθέσεων που βλέπουμε και σε κράτη-μέλη εναντίον της αρχής της ελεύθερης διακίνησης εντός της ΕΕ» λέει ο Δημήτρης Κούρκουλας.

Πολλές φορές το αίτημα διατυπώνεται με αφορμή μεμονωμένα κρούσματα εκμετάλλευσης του δικτύου κοινωνικών παροχών στις πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες. Αλλά όπως επισημαίνει ο υφυπουργός Εξωτερικών «η Επιτροπή έχει δώσει στοιχεία πολύ συγκεκριμένα, τα οποία δεν μπορεί να τα αμφισβητήσει κανείς και αποδεικνύουν ότι αντίθετα, το πρόβλημα που έχουμε στην ΕΕ και στην ενιαία αγορά, είναι ότι υπάρχουν πολύ λίγοι συμπολίτες μας, οι οποίοι επωφελούνται από την ελεύθερη διακίνηση. Βεβαίως, όταν υπάρχουν καταχρήσεις αυτού του δικαιώματος... πρέπει τα κράτη-μέλη να βρουν τρόπους εντός του κοινοτικού δικαίου και εντός της έννομης τάξης να αντιμετωπίζουν τέτοιες περιπτώσεις.»

Τον κίνδυνο νέων διαχωριστικών γραμμών στο εσωτερικό της ΕΕ βλέπει και η αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάιριντ Μακ Γκίνες: «Μπορεί και αλλού να θέλουν κάποιοι να επιβάλουν παρόμοιους αποκλεισμούς στη χώρα τους. Δεν συνειδητοποιούν φαίνεται μερικές φορές ότι με το να ακυρώνεις τους άλλους, ουσιαστικά ακυρώνεις και τις σχέσεις σου με τους άλλους, με τους φίλους σου, με τους εμπορικούς εταίρους σου. Δεν είναι τόσο απλό αυτό, όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη