Ποιοι οι λόγοι της λαϊκής οργής;

«Η χώρα μας είναι διεφθαρμένη. Υγεία, ανεργία, παιδεία, όλα πάνε λάθος», λέει μια διαδηλώτρια. Μια άλλη προσθέτει: «Πρόκειται για την οργή όλης της Βραζιλίας για την κυβέρνησή της, η οποία κλέβει και εξαπατά το λαό της».

«Κάθε διαδηλωτής έχει τους δικούς του λόγους», εξηγεί ο δικηγόρος Μαρκέλο Φέλερ από το Σάο Πάολο. Μαζί με άλλους 1.800 συναδέλφους του σε όλη τη χώρα αναλαμβάνει αφιλοκερδώς την υπεράσπιση ειρηνικών διαδηλωτών που συλλαμβάνονται χωρίς λόγο. «Οι μάζες αυτές που κινητοποιούνται σήμερα», εξηγεί, «διαμαρτύρονται ενάντια στο υψηλό κόστος διαβίωσης, τη διαφθορά και την κρατική κακοδιαχείριση.

Ο κοινωνιολόγος Καντίτο Γκριμπόβσκι συμφωνεί και προσθέτει ότι «πρόκειται κυρίως για νεαρούς ανθρώπους, όχι πολύ φτωχούς, όχι πολύ πλούσιους, αλλά κάτι ενδιάμεσο». Ο ίδιος ζει από πολύ κοντά τις διαδηλώσεις, αφού ο μεγάλος όγκος τους πραγματοποιείται μπροστά στο κτήριο όπου στεγάζεται και το γραφείο του.

Στα ύψη το κόστος του Μουντιάλ

«Λιγότερα χρήματα για το Μουντιάλ, λιγότερα για κατασκευαστικές εταιρίες και περισσότερα χρήματα για σχολεία, περισσότερα για νοσοκομεία». Ο φοιτητής Γκλάντσον Ράις συνοψίζει σε μια πρόταση τα βασικά αιτήματα των διαδηλωτών αλλά και έναν από τους βασικούς λόγους της λαϊκής οργής. Πολλοί Βραζιλιάνοι πιστεύουν ότι η πολιτεία δαπάνησε πάρα πολλά χρήματα για την προετοιμασία του Μουντιάλ του 2014 και στον αντίποδα διέθεσε ελάχιστα για την παιδεία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι διαμαρτυρίες συνέπεσαν χρονικά με την έναρξη του Κυπέλλου Συνομοσπονδιών, την πρόβα τζενεράλε του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου.

Το Μαρακανά, στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, είναι το μεγαλύτερο γήπεδο της χώρας, όπου θα διεξαχθεί ο τελικός. Η ανάπλασή του είχε κοστολογηθεί αρχικά στα 230 εκατομμύρια ευρώ, στο μεταξύ έφτασε τα 360 εκατομμύρια και αυτό παρά το γεγονός ότι τα τελευταία 15 χρόνια ανακαινίστηκε δύο φορές έναντι 220 εκατομμυρίων ευρώ. Οι διαμαρτυρίες των πολιτών όμως δεν περιορίζονται στο υψηλό κόστος των διεθνών αθλητικών διοργανώσεων που έχει αναλάβει η χώρα.

Η «απειλή» του πληθωρισμού

Μετά τη ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της τελευταίας 15ετίας, ένα μεγάλο μέρος των πολιτών κατάφερε να γλιτώσει από την ακραία φτώχεια, ενώ η ανεργία έχει υποχωρήσει κάτω από το 6 %. Ο πληθωρισμός όμως δεν επιτρέπει σε πολλούς να διατηρήσουν το επίπεδο διαβίωσης. Τα τρόφιμα κοστίζουν όσο και στη Γερμανία, μερικές φορές μάλιστα είναι ακριβότερα. Ένα κιλό ντομάτες κοστίζει περί τα τέσσερα ευρώ. Όπως σημειώνει ο κοινωνιολόγος Γκριμπόβσκι, η κοινωνική πολιτική δεν προσαρμόζεται στις ανάγκες των ανθρώπων. Έτσι κατασκευάζονται εργατικές κατοικίες, στις οποίες όμως δεν θέλει να μείνει κανείς, το επίπεδο των δημόσιων σχολείων παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό, ενώ η καλή υγειονομική περίθαλψη παραμένει προνόμιο των πλουσίων.

Η αύξηση της τιμής των εισιτηρίων στα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Ήταν όμως απλώς η αφορμή, όπως λένε οι ίδιοι οι διαδηλωτές, για να διαμαρτυρηθούν για όλα τα κακώς κείμενα της χώρας τα οποία δεν μπορεί να θέσει υπό έλεγχο η κυβέρνηση. Η πρόεδρος της χώρας Ντίλμα Ρούσεφ εξήρε το μέγεθος των κινητοποιήσεων, χαρακτηρίζοντάς το απόδειξη της ζωντάνιας της βραζιλιάνικης δημοκρατίας. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι οι διαδηλώσεις δεν θέτουν σε κίνδυνο την ίδια τη Ρούσεφ. Συμφωνούν όμως επίσης ότι οι Βραζιλιάνοι δεν πρόκειται να ικανοποιηθούν απλώς με ορισμένα «θερμά λόγια» της προέδρου.


Jan D. Walter / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής