ΠΓΔΜ: Πρόωρες εκλογές εν μέσω βαθιάς πολιτικής κρίσης

Η περασμένη εβδομάδα σημαδεύτηκε στα Σκόπια από νέα ένταση και επεισόδια μεταξύ υποστηρικτών της αντιπολίτευσης και της αστυνομίας. Αφορμή αποτέλεσε η αμφιλεγόμενη απόφαση του προέδρου της ΠΓΔΜ Ιβάνοφ για απονομή χάριτος σε πολιτικούς και συνεργάτες τους, που εμπλέκονται σε υποθέσεις σχετικά με το σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών.

Όπως είπε σε συνέντευξή της προς τη Deutsche Welle η Γιοχάνα Ντάιμελ από το Ίδρυμα Μελετών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης:

«Ελπίζω ο πρόεδρος να ανακαλέσει την απόφασή του. Είναι απολύτως αναγκαίο να μην υπάρξει αυτή η αμνηστία και να ακολουθήσουν εκλογές, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Εκλογές με όσο το δυνατόν λιγότερες παρατυπίες, ώστε να προκύψει μια νέα κυβέρνηση και να γίνει μια νέα πολιτική αρχή με τη σύγκληση ενός νέου κοινοβουλίου, στο οποίο θα μετέχει πλέον ενεργά και η αντιπολίτευση. Όλα αυτά είναι απολύτως απαραίτητα για το μέλλον της χώρας».

Η ειδικός σε θέματα που αφορούν την νοτιοανατολική Ευρώπη εκτιμά ότι πρέπει να υπάρξει επί της αρχής μια αλλαγή της πολιτικής κουλτούρας, αλλά και του πολιτικού χάρτη στην ΠΓΔΜ. «Μπορεί υπό ευρωπαϊκή διαμεσολάβηση να υπήρξε συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης για τερματισμό της πολιτικής κρίσης, εντούτοις την ίδια ώρα γίνεται κάθε δυνατός τακτικός ελιγμός προκειμένου να διατηρηθεί το κυβερνών VMRO στην εξουσία. Μετά το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων γνωρίζουμε σε ποιο βαθμό οικοδομήθηκαν αυταρχικές (…) δομές υπό την ηγεσία του κόμματος και αυτό είναι επικίνδυνο. Επί της αρχής λοιπόν θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή, και αυτό δεν αφορά μόνον τον πρόεδρο αλλά και ηγετικά στελέχη των κομμάτων».

Απομακρύνεται η ευρωπαϊκή προοπτική;

Όσον αφορά την ευρωπαϊκή προοπτική των Σκοπίων η Γιοχάνα Ντάιμελ πιστεύει ότι οι πόρτες θα πρέπει να παραμείνουν ανοιχτές: «Υπήρξε τόσο μεγάλη βοήθεια και συνδρομή εκ μέρους της ευρωπαϊκής πλευράς αλλά και άλλων κρατών. Η πόρτα δεν έχει κλείσει, αντιθέτως θα ανοίξει και πάλι και ελπίζω να υπάρξει ανταπόκριση από την πλευρά των Σκοπίων. Το τελευταίο που θέλει και χρειάζεται η ΕΕ είναι να έχει ένα τέτοιο συγκρουσιακό περιβάλλον σε ευρωπαϊκό έδαφος, να έχει μια ασταθή πολιτικά χώρα στα εξωτερικά της σύνορα και αυτό μεσούσης της προσφυγικής κρίσης».

Την ίδια ώρα όμως δεν είναι και λίγοι οι αναλυτές που εκτιμούν ότι η ΕΕ δεν είναι άμοιρη ευθυνών, δεδομένου ότι αντέδρασε με πολύ μεγάλη καθυστέρηση στα όσα διαδραματίζονται στο εσωτερικό της FYROM. «Η ΠΓΔΜ είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα από το 2005. Αλλά γνωρίζουμε το πρόβλημα: η διαμάχη για το ζήτημα της ονομασίας με την Ελλάδα. Όσο δεν διευθετείται αυτό -και η Ελλάδα προβάλει αντιστάσεις- τα πράγματα θα είναι δύσκολα όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις διότι οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται ομόφωνα. Εντούτοις έγιναν προσπάθειες να καμφθούν αυτές οι αντιστάσεις μέσω διαφορετικών καναλιών προκειμένου να υλοποιηθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, χωρίς να υπάρξει επίσημο άνοιγμα κεφαλαίων. Δεν συμφωνώ λοιπόν με τις ευθύνες που αποδίδονται στην ευρωπαϊκή πλευρά. (…) Για να γίνουν όλα αυτά πρέπει να υπάρχει βούληση και στην ίδια τη χώρα. Δεν πρόκειται για μονόδρομο. Εάν η ΠΓΔΜ είχε προσπαθήσει περισσότερο, υλοποιώντας μεταρρυθμίσεις (…) τότε θα είχαν ανοίξει ενδεχομένως και άλλες πόρτες. Αυτό που βλέπουμε όμως είναι μια οπισθοδρόμηση, και δη μεγάλη».

Ζόραν Αρμπούτινα / Κώστας Συμεωνίδης