Πανδημία: Θα επιβιώσουν τα σινεμά;

«Ε.Τ.», «Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών», «Τιτανικός». Πολλοί άνθρωποι δεν ξεχνούν πού και πότε είδαν τις αγαπημένες τους ταινίες. Ούτε τα συναισθήματα που τούς προκάλεσαν και την εμπειρία του να παρακολουθεί κανείς με δεκάδες άλλους, να γελάει, να φοβάται ή και να κλαίει μαζί τους. Αλήθεια, μπορεί να φανταστεί κανείς τη ζωή χωρίς τα σινεμά; 

Η αρχή της πανδημίας την περασμένη άνοιξη και τα περιοριστικά μέτρα που ακολούθησαν βρήκαν τον κλάδο απροετοίμαστο, επιφέροντάς του βαρύτατο πλήγμα. Ωστόσο λίγο αργότερα και μόλις οι συνθήκες το επέτρεψαν και πάλι, οι περισσότερες κινηματογραφικές αίθουσες άνοιξαν και πάλι, αν και με αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα. Παρά ταύτα η προσδοκώμενη ανάπτυξη δεν ήρθε ποτέ. Στις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία η μεγάλη αλυσίδα Cineworld έκλεισε και πάλι προσωρινά τις αίθουσές της τον Οκτώβριο, ελπίζοντας σε μια νέα αρχή την επόμενη χρονιά.

Εν όψει λουκέτων;

Ωστόσο οι ελπίδες ότι τα αναγκαστικά λόγω κρίσης μέτρα περικοπών σε συνάρτηση με τα κρατικά πακέτα οικονομικής στήριξης θα διασφάλιζαν την επιβίωση όλων των κινηματογράφων αρχίζουν και λιγοστεύουν. Πρόκειται για οικονομική καταστροφή, σχολίαζε ο Κρίστιαν Μπρόιτερ, εκπρόσωπος του κινηματογραφικού δικτύου AG Κino όταν ανακοινωνόταν το πρόσφατο νέο κλείσιμο των σινεμά. Ο εκπρόσωπος του βρετανικού συνδέσμου UK Cinema Association, Φιλ Κλαπ, εκτιμά μάλιστα ότι θα ακολουθήσουν πολλά λουκέτα στον κλάδο. 

«Στην παρούσα φάση, χωρίς μεγάλες παραγωγές μέχρι τα τέλη του χρόνου, δεν υπάρχουν και πολλές εναλλακτικές για τις κινηματογραφικές αίθουσες», είπε πρόσφατα στο BBC-Radio 5 σύμφωνα με το Hollywood Reporter. Ο νέος James Bond που πάντοτε φέρνει μαζικά κόσμος στις αίθουσες, είναι μια από τις πρεμιέρες που αναβλήθηκαν.

Μολονότι δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα στοιχεία, όλα δείχνουν ότι οι υπηρεσίες streaming είναι οι μεγάλοι νικητές της κρίσης αυτής. Η νέα ταινία Borat, για παράδειγμα, δεν προβλήθηκε στους κινηματογράφους όπως οι προηγούμενες, αλλά διατέθηκε μέσω του Amazon Prime. Η δε Disney έδειξε το Mulan ήδη στο Disney+ όπου θα είναι διαθέσιμη τα Χριστούγεννα και η νέα περιπέτεια της Pixar, Soul. 

Έρχεται λοιπόν το τέλος των σινεμά; Για τους περισσότερους αυτό θα ήταν αδιανόητο. «Οι κινηματογράφοι βιώνουν βαθύτατες αλλαγές, θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την κρίση για να προετοιμαστούμε για το μέλλον», εκτίμησε την άνοιξη ο Τιερί Φρεμό από το Φεστιβάλ των Καννώντ, μιλώντας στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων. Προέβλεψε όμως επίσης ότι τα σινεμά «θα επανέλθουν δριμύτερα».

Εν όψει μεγάλων αλλαγών

Αδιανόητο να μην υπάρχουν κινηματογράφοι, τονίζει και ο γνωστός γερμανός σκηνοθέτης Βιμ Βέντερς. Εάν «δεν καταφέρουν να επιβιώσουν ως θεσμός, θα εφευρεθεί σίγουρα κάποτε εκ νέου», είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του. 

Στις αρχές της πανδημίας το BBC έθετε το ερώτημα, ποιες ήταν οι επιπτώσεις της ισπανικής γρίπης, των παγκοσμίων πολέμων, της τηλεόρασης και της βιντεοκασέτας στο σινεμά; Σε όλες τις εποχές πολλοί προέβλεπαν το τέλος των κινηματογράφων. Η ιστορία έδειξε όμως ότι τα σινεμά προσαρμόζονται. Στις ΗΠΑ η βιομηχανία του κινηματογράφου υπέστη, για παράδειγμα, πλήγμα από την ισπανική γρίπη, ωστόσο όχι σε ανεπανόρθωτο βαθμό. «Αντιθέτως άλλαξε μορφή και πολύ γρήγορα αναβίωσε». 

Πράγματι, γίνονται ήδη πρώτες σκέψεις για τις αλλαγές που θα μπορούσε να φέρει η παρούσα κρίση. Μια από αυτές είναι να μην επικεντρώνουν πλέον τα κινηματογραφικά στούντιο σε διεθνείς πρεμιέρες και προβολές, αλλά να επικεντρώνουν σε μεμονωμένες περιοχές. Επίσης δεν αποκλείεται μελλοντικά να μην προβάλλονται πλέον κάθε εβδομάδα τόσες νέες παραγωγές στα σινεμά. 

Το BBC προχώρησε πάντως στην εξής, αισιόδοξη, εκτίμηση: «Μετά από μερικές εβδομάδες ή και μήνες κατά τους οποίους θα έχουμε δει πολλές ταινίες στις τηλεοράσεις και τους υπολογιστές μας, η εμπειρία του σινεμά, όπου πρέπει άλλωστε να προβάλλονται καταρχήν οι ταινίες, θα είναι ακόμη πιο μαγική». 

Αλίκη Νασούφης (dpa)

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης