Οι Ταλιμπάν και ο μουσουλμανικός κόσμος

Τι γίνεται με τον ισλαμικό κόσμο μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία; Η θέση του Αλί Μοχιντίν αλ Καραντάγκι, που διδάσκει στο πανεπιστήμιο της Ντόχα ισλαμικές σπουδές και είναι διευθυντής της Διεθνούς Ένωσης Μουσουλμάνων Λογίων, είναι ενδεικτική. Συνεχάρη τους Ταλιμπάν, αμέσως μόλις κατέρρευσε η κυβέρνηση στην Καμπούλ και απηύθυνε τα συγχαρητήριά του σε όλους τους Αφγανούς για τον «εκδιωγμό των κάθε λογής κατακτητών». Παράλληλα, ζήτησε από τους Ταλιμπάν να σχηματίσουν κυβέρνηση που να περιλαμβάνει όλα τα στρώματα της αφγανικής κοινωνίας, «για να μην επιστρέψει η τραγωδία (του πολέμου), όπως μετέφερε δηλώσεις του ο τηλεοπτικός σταθμός Αλ Τζαζίρα.

Αλληλεγγύη με τους Ταλιμπάν

Απόψεις σαν αυτές είναι αντιπροσωπευτικές για πολλούς άλλους ισλαμολόγους ακόμη και τρεις εβδομάδες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Όπως και ο Καραντάγκι, δεν επικρίνουν, τουλάχιστον δημόσια, τις θρησκευτικές παραδοχές των Ταλιμπάν, αν και ακούστηκαν από άλλα τμήματα του ισλαμικού κόσμου επικριτικά σχόλια για την ιδεολογία της νέας αφγανικής κυβέρνησης. «Αλλά αυτές οι αντιδράσεις για την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν είναι πάρα πολύ οριακές» λέει στη DW ο Μιλάντ Καρίμι, υποδιευθυντής του Κέντρου Ισλαμικής Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίνστερ. «Εκφράζονται μεν κάποια επικριτικά σχόλια, για όσα κάνουν οι Ταλιμπάν, αλλά κι αυτά βρίσκονται κυρίως στο περιθώριο». Είναι γεγονός ότι ηγετικές θρησκευτικές προσωπικότητες έκαναν δηλώσεις μόνο σε πολιτικό επίπεδο και όχι σε θεολογικό για την αλλαγή εξουσίας στο Αφγανιστάν.

Για παράδειγμα, ο Μεγάλος Μουφτής του Ομάν, Αχμέντ μπιν Χαμάντ αλ Χαλίλι, απέδωσε εύσημα στους Αφγανούς για την «καθαρή νίκη κατά των κατακτητών» στέλνοντάς τους συγχαρητήρια για την «εκπλήρωση των ειλικρινών υποσχέσεων ενώπιον του Θεού». Ο νομικός Μουράτ Καμάν φοβάται ότι οι ασθενείς αντιδράσεις μουσουλμανικών ενώσεων σε άλλες χώρες ίσως να συνδέονται με την ετοιμότητά τους να επιδείξουν αλληλεγγύη προς τους Ταλιμπάν και να εξιδανικεύσουν τα θρησκευτικά τους κίνητρα, όπως τουλάχιστον ο ίδιος υποστηρίζει. Αλλά δεν είναι ο μόνος.

Γυναίκες ως αντικείμενο

Η συγγραφέας Χέμπα Γιόσρι σε άρθρο της για την εφημερίδα Αλ Αραμπίγια άφησε να εννοηθεί ότι όσα συμβαίνουν στο Αφγανιστάν προκαλούν την αποδοχή ενός τμήματος μουσουλμάνων, ενώ ακόμη και στην Αίγυπτο υπάρχουν φωνές που χαιρετίζουν την επιτυχία των Ταλιμπάν και καλούν σε στήριξη της μουσουλμανικής υπόθεσης. «Τέτοιες φωνές είναι επικίνδυνες» υποστηρίζει ο Γιόσρι. «Θεωρούν ότι είναι το Ισλάμ» περιγράφει την αυτοεικόνα των Ταλιμπάν. «Είναι οι εκπρόσωποι του Θεού. Όποιος εναντιώνεται σε αυτούς, εναντιώνεται στο Θεό». Προβληματική είναι και ερμηνεία που δίνουν στη Σαρία, στο παράδειγμα των γυναικών. «Οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα σεξουαλικής μεταχείρισης που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν παρά για να ικανοποιούν τις σεξουαλικές διαθέσεις των ανδρών, να γενούν παιδιά και να καθαρίζουν το σπίτι» λέει ο Καρίμι. «Όλα αυτά στον 21ο αιώνα, μετά από 1.400 χρόνια ισλαμικών σπουδών, ερευνών και εξελίξεων στην επιστήμη, δεν είναι αποδεκτά. Δεν έχουν σχέση με διαφορετικές ερμηνείες, αλλά με ασέβεια στα δημιουργήματα του Θεού».

Κέρστεν Κνιπ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου