Οι παράνομοι μετανάστες στη Γερμανία και τα ανθρώπινα δικαιώματα

Το φαινόμενο της λαθρομετανάστευσης στην Ε.Ε. είναι υπαρκτό, διογκούμενο και δυσεπίλυτο. Αφορά κυρίως τις χώρες του μεσογειακού νότου, οι οποίες δέχονται το μεγαλύτερο μεταναστευτικό κύμα. Λαθρομετανάστες υπάρχουν όμως και σε άλλες χώρες, ακριβή στοιχεία δεν διαθέτουμε, γιατί τα θύματα των σύγχρονων δουλεμπόρων διαβιώνουν λάθρα, στο παρασκήνιο της κοινωνικής δράσης, αν και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι απαράγραπτα και δεν κάνουν διακρίσεις. Οι οργανώσεις προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θέλουν να δώσουν φωνή και πρόσωπο σε αυτούς τους ανθρώπους.

«Δεν πρέπει να κλείσουμε τα μάτια»

Εργάζονται συνήθως στη γαστρονομία, σε σπίτια ή σε οίκους ανοχής. Πόσοι είναι, κανείς δεν ξέρει με ακρίβεια. Γιατί στην ουσία δεν υπάρχουν, δεν έχουν άδεια παραμονής. Όποιος ζει στη Γερμανία χωρίς άδεια παραμονής, ζει μέσα στο φόβο της απέλασης. Και κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα, αν το σύγχρονο δουλεμπόριο αποτελεί στη χώρα ένα περιθωριακό ή μαζικό φαινόμενο. Το ότι όμως υπάρχει, γι αυτό δεν αμφιβάλει κανείς. Σύμφωνα με έκθεση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας κατά της Εγκληματικότητας μόνο το 2007 ολοκληρώθηκαν 450 ανακριτικές διαδικασίες με 700 θύματα.

Το ενδιαφέρον εστιάζεται στα θύματα. Αυτός είναι και ο στόχος προγράμματος του Γερμανικού Ινστιτούτου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και του Ιδρύματος «Μνήμη, Ευθύνη και Μέλλον», του οποίου ο διευθυντής Μαρτιν Σαλμ στέλνει ένα μήνυμα με πολλούς αποδέκτες. «Ένα μήνυμα προς τα θύματα καταρχήν», λέει. «έχετε δικαιώματα και υπάρχουν δυνατότητες υποστήριξης. Ένα μήνυμα προς την κοινή γνώμη: υπάρχει καταναγκαστική εργασία στη Γερμανία και δεν μπορούμε να ανεχθούμε τέτοιες σύγχρονες μορφές δουλεμπορίου και σκλαβιάς. Αλλά και ένα μήνυμα προς τους θύτες: είστε υπεύθυνοι για όλα αυτά και μπορεί να σας κοστίσουν ακριβά με αποζημιώσεις και άλλες αξιώσεις».

«Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν εξαρτώνται από την άδεια παραμονής»

Με μια πρώτη ματιά το πρόγραμμα αυτό, που έχει χρηματοδοτηθεί με 600.000 ευρω για 3 χρόνια, δεν φαίνεται να έχει πολλές πιθανότητας επιτυχίας. Γιατί υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης απέναντι στις δημόσιες αρχές ή διστακτικότητα στο να στείλει στη δικαιοσύνη τους θύτες. Η πρακτική των γερμανικών δικαστηρίων φαίνεται να δικαιώνει τους σκεπτικιστές. Διότι συνήθως τα θύματα καταθέτουν ως μάρτυρες και οι αξιώσεις τους για αποζημίωση δεν λαμβάνονται καν υπόψη, καταγγέλλει ο διευθυντής του Γερμανικού Ινστιτούτου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Χάινερ Μπίλεφελντ. Ο στόχος του είναι να προβάλει το απαράγραπτο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως μεγαλύτερης σημασίας από την άδεια παραμονής.

«Ακόμη και σε εκείνους που είναι παράνομοι και που καταπάτησαν το δίκαιο παραμονής στη χώρας που διαμένουν, ισχύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα», υποστηρίζει ο Μπίλεφελντ. «Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν εξαρτώνται από το καθεστώς των ανθρώπων αυτών, ούτε από το αν διαθέτουν άδεια παραμονής».

Για τους επικεφαλείς του προγράμματος κατά του δουλεμπορίου και της καταναγκαστικής εργασίας έχει πολύ μεγάλη σημασία να προσφέρουν στα θύματα νομική και οικονομική στήριξη και να τους παροτρύνουν να παίρνουν τη τύχη στα χέρια τους για να βγουν από την ολοκληρωτική εξάρτηση. Για τους περισσότερους η έξοδος προς την πλούσια Δύση βιώνεται ως μια δεύτερη τραυματική εμπειρία, που οδηγεί και πάλι στη σκλαβιά των σύγχρονων δουλεμπόρων.

Mαrcel Fürstenau/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπευθ.Σύνταξης: Στεφανος Γεωργακόπουλος