Οι Ελβετοί ψηφίζουν για την παραμονή τους στη Σένγκεν

Την Κυριακή οι Ελβετοί προσέρχονται στις κάλπες στο πλαίσιο ενός ακόμη δημοψηφίσματος. Απλοποιημένη η ερώτηση, στην οποία καλούνται να απαντήσουν, είναι εάν συμφωνούν με την αύξηση της ελβετικής χρηματοδότησης του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex). Ένα “όχι” είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε “διαζύγιο” της Ελβετίας με τη ζώνη Σένγκεν.

“Οι συνέπειες [ενός “όχι”] θα ήταν το τέλος των συνθηκών Σένγκεν-Δουβλίνο για την Ελβετία”, προειδοποίησε η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ Ίλβα Γιόχανσον σε συνέντευξή της σε μέσα του ελβετικού ομίλου Tamedia προσθέτοντας ότι η ζώνη Σένγκεν δεν είναι “μενού αλά καρτ”. “Υπάρχουν όμως μια συμφωνία και θα επιμείνουμε η Ελβετία να μην είναι σε θέση να επιλέξει ποιο κομμάτι της θέλει να σεβαστεί.”

Αύξηση προϋπολογισμού για τη Frontex

Ως μέλος της ζώνης Σένγκεν, η Ελβετία συνεισφέρει στη χρηματοδότηση της Frontex, με το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο και τη βουλή να έχουν προσυπογράψει τις ενέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη από το 2019 στην κατεύθυνση της επέκτασης των δραστηριοτήτων της, με την ανάπτυξη για παράδειγμα περισσότερων συνοριοφυλάκων.

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διπλασιάσει για το 2022 τον προϋπολογισμό του οργανισμού που ευθύνεται για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Σένγκεν στα 754 εκ. ευρώ σημαίνει ότι η συνδρομή των Ελβετών αυξάνεται από 23 εκ. σε 58,5 εκ. ευρώ.

Με το επιχείρημα ότι η Frontex και κατ’ επέκταση η ίδια η Ελβετία ευθύνονται εν μέρει για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, πολέμιοι της ενίσχυσής της, συμπεριλαμβανομένων οργανώσεων για την προστασία των μεταναστών με τη στήριξη των Πρασίνων και των Σοσιαλδημοκρατών, συγκέντρωσαν τις απαραίτητες υπογραφές για τη διοργάνωση του δημοψηφίσματος.

Με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία

Το δημοψήφισμα πραγματοποιείται εν μέσω από τη μία πλευρά μεγάλων διαδηλώσεων εναντίον της Frontex και από την άλλη συζητήσεων γύρω από την ουδέτερη στάση της Ελβετίας έναντι του πολέμου στην Ουκρανία.

“Η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία αύξησε απότομα την ανάγκη για ασφάλεια σε ολόκληρη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ελβετίας και παράλληλα τη συνειδητοποίηση της ανάγκης για αλληλεγγύη και συνεργασία μεταξύ χωρών που μοιράζονται τις ίδιες ιδέες”, δήλωσε στο swissinfo.ch η βουλευτής Τιάνα Μόζερ από το κόμμα των Φιλελευθέρων Πρασίνων, το οποίο στηρίζει το “ναι”. “Με τη συμμετοχή μας στη ζώνη Σένγκεν εκφράζουμε την προσήλωσή μας στις ευρωπαϊκές χώρες και συνεπώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση στους τομείς της ασφάλειας και της μετανάστευσης”, πρόσθεσε χαρακτηρίζοντας την αμφισβήτηση αυτής της αρχής “επιβλαβή”, κυρίως με φόντο τον πόλεμο.

Συνένοχοι σε επαναπροωθήσεις;

Αίσθηση προκάλεσε, λίγες μέρες πριν από το δημοψήφισμα, συνέντευξη Ελβετού συνοριοφύλακα με περίπου δέκα αποστολές της Frontex στο ενεργητικό του. Μιλώντας στην εφημερίδα Le Temps, ο “Μαρκ”, όπως είναι το ψευδώνυμο που χρησιμοποιεί, είπε ότι θα ψηφίσει “όχι” στην ενίσχυση της χρηματοδότησης του οργανισμού. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι έγινε μάρτυρας αρκετών περιστατικών, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης βίας εναντίον μεταναστών στην προσπάθειά τους να μεταβούν από την Ελλάδα σε άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Η κυβέρνηση δεν διαψεύδει ότι έχουν καταγραφεί τέτοια περιστατικά. “Είναι αλήθεια: έχουν γίνει επαναπροωθήσεις”, παραδέχτηκε ο προερχόμενος από το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα υπουργός Οικονομικών Ύλι Μάουρερ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, προσθέτοντας ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης στο έργο της Frontex. Αν και το κόμμα του απορρίπτει στενότερες σχέσεις με την ΕΕ, ο ίδιος αναγνώρισε ότι η ζώνη Σένγκεν είναι προς όφελος της Ελβετίας.

Σαββατοκύριακο δημοψηφισμάτων

Τα αποτελέσματα δημοσκόπησης του ερευνητικού ινστιτούτου GfS της Βέρνης που διενεργήθηκε για λογαριασμό του κρατικού οργανισμού ραδιοτηλεόρασης καταδεικνύουν ότι οι Ελβετοί κλίνουν προς ένα ηχηρό “ναι” στην ενίσχυση της Frontex, σε ποσοστό 69%.

Παράλληλα με το μέλλον της χρηματοδότησης της Frontex, οι ψηφοφόροι καλούνται να τοποθετηθούν στο θέμα της συγκατάθεσης στη δωρεά οργάνων, αλλά και για το κατά πόσο εταιρείες streaming όπως το Netflix θα πρέπει να υποχρεωθούν να επενδύσουν μέρος των εσόδων τους σε τοπικές παραγωγές.

Κατερίνα Αλεξανδρίδη (FAZ, swissinfo.ch, Le Temps)