Οι δύσκολες σχέσεις Γαλλίας και μουσουλμάνων

Η χθεσινή βάρβαρη επίθεση εναντίον του σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo κάνουν το βιβλίο του Γάλλου συγγραφέα Μισέλ Ουελμπέκ με τον τίτλο «Υποταγή» πιο επίκαιρο από ποτέ και φέρνουν στο προσκήνιο τις σχέσεις Γαλλίας και Ισλάμ. Το βιβλίο κάνει λόγο για την ισλαμοφοβία και όπως δήλωσε ο συγγραφέας του «το να είναι κανείς ισλαμοφοβικός δεν σημαίνει ότι είναι ρατσιστής».

Στη Γαλλία ζουν ανάμεσα στα τέσσερα με έξι εκατομμύρια μουσουλμάνοι. Πολλοί Γάλλοι φοβούνται πως αυτοί οι μουσουλμάνοι θα μπορούσαν να αλλάξουν το πολιτικό και θρησκευτικό πρόσωπο της χώρας και να επηρεάσουν ακόμα και τον τρόπο άσκησης και απονομής της δικαιοσύνης αλλοιώνοντας τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους.

Οι σχέσεις Γαλλίας και μουσουλμάνων έχουν βαθιές ρίζες. Το 1830 οι Γάλλοι κατέκτησαν την Αλγερία και την έκαναν αποικία τους. Ένα καθεστώς που διατηρήθηκε για περισσότερα από 130 χρόνια. Μόλις το 1962 μετά από σκληρούς αγώνες και με πολλά θύματα και από τις δυο πλευρές, η βορειοαφρικανική χώρα απελευθερώθηκε. Όπως αναφέρει ο Γάλλος ιστορικός Βενιαμίν Στορά, οι δυο χώρες αντιλαμβάνονται διαφορετικά το γεγονός της ανεξαρτησίας. «Από τη μια πλευρά ο γαλλικός εθνικισμός δεν μπορεί να αποδεχθεί την αποχώρηση της Γαλλίας από την Αλγερία και από την άλλη πλευρά ο αλγερινός εθνικισμός θεωρεί την αποχώρηση ως μια μεγάλη νίκη απέναντι στους πρώην αποικιοκράτες. Πρόκειται για δυο εκδοχές της ιστορίας που αντιπαρατίθενται».

Επιθέσεις, μπούργκα και προκαταλήψεις

Η Γαλλία άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη της στην πρόσφατη αλγερινή ιστορία αλλά και αντίστροφα. Αλγερινοί τζιχαντιστές πραγματοποίησαν μεγάλες τρομοκρατικές επιθέσεις το πρώτο μισό του 1990 ανάμεσα σε άλλα και στο μετρό του Παρισιού. Από το 1985 πάντως είχε δημιουργηθεί ένα αντιρατσιστικό κίνημα με τον τίτλο «Μην πειράζεις τον φίλο μου» και στόχο την ειρηνική συνύπαρξη Γάλλων και μουσουλμάνων. Οι σχέσεις ήταν ήδη τεταμένες.

Το 2005 σε πολλές πόλεις της Γαλλίας έγιναν ταραχές με υποκινητές νεαρούς μουσουλμάνους με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Αφορμή στάθηκε ο θάνατος δυο νεαρών που κυνηγήθηκαν από τους αστυνομικούς. Οι ταραχές ξεκίνησαν από προάστια του Παρισιού και γρήγορα εξαπλώθηκαν και σε άλλες πόλεις όπου σημειώθηκαν σημαντικές υλικές καταστροφές.

Οι διαφορές όμως δεν σταματούν εκεί. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο τον Ιούλιο του 2014 επικύρωσε την απαγόρευση της μπούργκας στους δημόσιους χώρους μέτρο που είχε εισαγάγει η Γαλλία από την άνοιξη του 2011. Η απαγόρευση στη Γαλλία αφορούσε 2.000 γυναίκες και η εμφάνιση με μπούρκα τιμωρείται με χρηματικό πρόστιμο 150 ευρώ.

Πολλοί μουσουλμάνοι στη Γαλλία κάνουν λόγο για αποκλεισμό και προκαταλήψεις. Η ακροδεξιά Μαρίν λε Πεν είχε χαρακτηρίσει τις δημόσιες προσευχές των μουσουλμάνων ως «κατάληψη» γαλλικού εδάφους.

Kersten Knipp / Μαρία Ρηγούτσου