Οι διαδηλώσεις και η στάση του στρατού

Από την 28η Μαΐου, ημέρα έναρξης των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων στο Πάρκο Γκεζί της Κων/πολης, o τούρκος πρωθυπουργός χαρακτήρισε «εξτρεμιστές» τους διαδηλωτές, επιρρίπτοντάς τους ότι συνωμοτούν εναντίον της κυβέρνησης προκαλώντας συνθήκες χάους με στόχο την ανατροπή της. Η απόφαση του Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν να διοργανώσει ένα μεγάλο συλλαλητήριο το προσεχές Σαββατοκύριακο στο προάστιο της Άγκυρας Sincan, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι, εκτιμούν πολλοί παρατηρητές.

Ο δημοσιογράφος της αριστερής-κεμαλικής εφημερίδας Cumhuriyet Daily Ουτκού Τσακιροζέρ υπενθυμίζει ότι «το Sincan ήταν ένα σύμβολο της 28ης Φεβρουαρίου». Στις 28 Φεβρουαρίου 1997 το τουρκικό αυτό προάστιο αποτέλεσε ένα από τα πεδία επέμβασης των στρατιωτικών δυνάμεων στο γνωστό ως «μεταμοντέρνο πραξικόπημα», που οδήγησε στην παραίτηση της ισλαμιστικής κυβέρνησης του πρωθυπουργού Νετσμετίν Ερμπακάν.

Φόβος για αντιπαλότητα στρατού - αστυνομίας

Σήμερα πολλοί από τους ενορχηστρωτές εκείνης της κίνησης, συμπεριλαμβανομένων και κορυφαίων απόστρατων στρατηγών, βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα μίας φυλακής στο Sincan. Από το 2011, όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του ο σημερινός Αρχηγός του Τουρκικού Επιτελείου Στρατού, στρατηγός Νετσνέτ Οζέλ, οι εκπρόσωποι του στρατού περιόρισαν τις δημόσιες τοποθετήσεις, προτιμώντας να διαβουλεύονται με την κυβέρνηση κεκλεισμένων των θυρών.

Παρά τη φαινομενική ησυχία, ο Τσακιροζέρ ανησυχεί για τον εντεινόμενο κίνδυνο αντιπαράθεσης μεταξύ στρατού και αστυνομίας. Όπως λέει, «την πρώτη μέρα των διαδηλώσεων, σε κάποιες στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Κων/πολης, στελέχη του στρατού προσέφεραν βοήθεια και προστασία σε διαδηλωτές που είχαν υποστεί τη δυσανάλογη βία της αστυνομικής επέμβασης». Σε μία στρατιωτική βάση μάλιστα καταγράφηκε «θερμό» επεισόδιο μεταξύ στελεχών της αστυνομίας και του στρατού.
Μετά από αυτά τα γεγονότα λήφθηκαν αυστηρά μέτρα «προκειμένου να κρατηθούν οι στρατιωτικοί μακριά από τις διαδηλώσεις», εκτιμά ο τούρκος δημοσιογράφος.

Πόλωση για… συσπείρωση

Ο δημοσιογράφος της καθημερινής φιλελεύθερης εφημερίδας Radikal, Ομέρ Σαχίν, παρατηρεί ότι ο τούρκος πρωθυπουργός έχει εγκαινιάσει μία καινούρια γλώσσα για να περιγράψει τις διαδηλώσεις. Όπως λέει, «στελέχη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) χρησιμοποιούν τον όρο ‘πολιτικό πραξικόπημα’».΄ Ο Σαχίν επισημαίνει ότι ο Ερντογάν νομίζει πως έχει μπει στο στόχαστρο οικονομικών ομάδων και τραπεζών, εκείνων που ο τούρκος πρωθυπουργός αποκαλεί «λόμπι των επιτοκίων». Σε κάθε περίπτωση, εξηγεί ο Ομέρ Σαχίν, η κυβέρνηση δεν πιστεύει ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας βρίσκονται ανάμεσα στους «συνωμότες».

Αρκετοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο πολιτικός υπολογισμός του Ερντογάν είναι να ότι μέσω των εντάσεων και της δημιουργίας κλίματος πόλωσης στο εσωτερικό ελπίζει να συσπειρώσει τους υποστηρικτές του κόμματός, δημιουργώντας μέτωπο απέναντι στις διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών τις προηγούμενες μέρες. Ο Τσακιροζέρ εκτιμά ότι «ο Ερντογάν ελπίζει να νικήσει εμφατικά στις επόμενες δημοτικές εκλογές, που είναι προγραμματισμένες το Μάρτιο του 2014».

Ayhan Simsek – Conor / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου