Νέα εποχή για το ΕΔΑΔ;

Ο Ντιν Σπίλμαν από το Λουξεμβούργο  είναι ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (EΔΑΔ). Είκοσι επτά χρονών ήταν ήδη δικηγόρος στο Λουξεμβούργο, λίγο αργότερα δίδασκε στο Πανεπιστήμιο και σαράντα ενός ετών έγινε δικαστής στο ΕΔΑΔ. Τώρα σε ηλικία πενήντα χρόνων γίνεται πρόεδρος του εν λόγω δικαστηρίου.

Το ΕΔΑΔ κατακλύζεται κάθε χρόνο από χιλιάδες προσφυγές. Μόνο το 2011 ήταν 65.000 και η τάση είναι αυξητική. Κάθε πολίτης χώρας μέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο οποίος αισθάνεται ότι παραβιάζονται τα δικαιώματα του όπως αυτά προκύπτουν από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου μπορεί να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Στρασβούργου.

Ο φόρτος εργασίας για τους 47 δικαστές από τις χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι τεράστιος. Δεν είναι σε θέση να επεξεργαστούν το σύνολο των υποθέσεων. Μέχρι το Σεπτέμβριο του 2012 εκκρεμούσαν 140.000 υποθέσεις. Στο επίκεντρο βρίσκονται διαρκώς οι ίδιες χώρες: Ρωσία, Τουρκία, Ιταλία και Ρουμανία.

Απαιτούνται μεταρρυθμίσεις

Οι μεταρρυθμίσεις ήταν απαραίτητες και έτσι λίγο μετά το 2010 άρχισε να ισχύει  η απόρριψη μιας προσφυγής σε σύντομο χρονικό διάστημα από δικαστή, όταν δεν υπάρχουν σοβαρές συνέπειες για τον προσφεύγοντα. Ο απερχόμενος Βρετανός πρόεδρος σερ Νίκλας Μπράτζα, κάνωντας έναν απολογισμό, αναφέρει σχετικά:

«Το σύστημα λειτουργεί πολύ καλά. Ο αριθμός των αποφάσεων πέρυσι ανήλθε σε σχεδόν 47.000. Αυτό αντιστοιχεί σε μια αύξηση περίπου 37% σε σχέση με το 2010».

Πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι πρόκειται για ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν επαρκεί. Αυτό που απαιτείται ακόμη είναι μια προεπιλογή των προσφυγών που γίνονται δεκτές προς εκδίκαση, ο ορισμός ενός συγκεκριμένου κόστους για τις υποθέσεις που δεν έχουν κανένα μέλλον. Απαίτείται επίσης επίσης περισσότερο προσωπικό αλλά και ενίσχυση της χρηματοδότησης.

Όμως ο νέος πρόεδρος έχει να αντιμετωπίσει και μια ακόμα πρόκληση, όπως πιστεύει ο Μπέντζαμιν Γούορτν από την οργάνωση Human Rights Watch:

«Η πολιτική πρόκληση είναι ότι μια σειρά κρατών πιστεύουν ότι το δικαστήριο έχει γίνει πολύ ισχυρό και ότι θα πρέπει η δύναμή του να μετριαστεί. Και αυτός είναι ένας κίνδυνος για το δικαστήριο διότι ενδέχεται συγκεκριμένες κυβερνήσεις να προσπαθήσουν να δυσχεράνουν το έργο του δικαστηρίου παραβιάζοντας ανθρώπινα δικαιώματα».

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων χαίρει γενικά εκτιμήσεως αλλά ο νέος πρόεδρος έχει ακόμα πολλά να κάνει στην κατεύθυνση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Daphne Gratwohl / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη