Μπάιντεν: Οι σφαγές των Αρμενίων ήταν γενοκτονία

Ο πρόεδρος Μπάιντεν έπραξε αυτό που είχε δηλώσει στον Τούρκο ομόλογό του. Είναι πλέον ο πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών που χρησιμοποίησε τον όρο Γενοκτονία των Αρμενίων. Μπορεί όντως, όπως είπε και ο Ταγίπ Ερντογάν στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Μπάιντεν, αυτό να μην παράγει νομικά αποτελέσματα και να μην είναι δεσμευτικό αλλά καθαρά πολιτικό. Όμως είναι βέβαιο ότι τώρα θα ενταθούν οι πιέσεις και η διαδικασία για να περάσει η πολιτική αυτή επιλογή και από το Κογκρέσο. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για πλήγμα στην Τουρκία και τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Από την εποχή του Ρόναλντ Ρέιγκαν που έφτασε πολύ κοντά σε αυτό το σημείο η τουρκική διπλωματία κάθε χρόνο δίνει αγώνα για να μην συμβεί αυτό που συνέβη φέτος την 24η Απριλίου.

Φυσικά, ιδιαίτερα μετά το χθεσινό τηλεφώνημα όπου ο Μπάιντεν είχε εκφράσει ξεκάθαρα τις προθέσεις του, οι πρώτες αντιδράσεις της Άγκυρας ήταν προετοιμασμένες και έτσι άμεσες. Στα πρώτα λεπτά μετά την χρήση του όρου από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ ακολούθησε το μήνυμα του Υπουργού Εξωτερικών Τσαβούσογλου στο τουίτερ και με μικρή διαφορά η ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας.

Ως που θα φθάσει η Άγκυρα;

“Τα λόγια δεν μπορούν να αλλάξουν ή να ξαναγράψουν την ιστορία.” ξεκίνησε στο μήνυμά του ο Τσαβούσογλου και συνέχισε κατηγορώντας τον Μπάιντεν για πολιτικό οπορτουνισμό, χαρακτηρίζοντας την κίνησή του “μέγιστη προδοσία στην ειρήνη και τη δικαιοσύνη”. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας στην ανακοίνωσή του, αφού καταδίκασε την ανακοίνωση Μπάιντεν και υπενθύμισε την τουρκική πρόταση για κοινή επιτροπή έρευνας ιστορικών που είχε κάνει το 2005, συνέχισε απευθυνόμενη στον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν: “Αυτή η ανακοίνωση που έκανε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος δεν έχει καμία ηθική ή νομική εξουσία να αποφαίνεται για ιστορικά θέματα, δεν έχει καμία αξία.” Αντίστοιχες ανακοινώσεις εξέδωσαν άμεσα και ο Πρόεδρος επικοινωνίας της Προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν και ο εκπρόσωπος του Ερντογάν Ιμπραχίμ Καλίν, όπως και ο εκπρόσωπος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης Ομέρ Τσελίκ.

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα έγινε και η πρώτη διπλωματική κίνηση της Άγκυρας. Ο Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Άγκυρα, Ντέιβιτ Σάτερφιλντ, εκλήθη στο Υπουργείο Εξωτερικών όπου ο υφυπουργός Σεντάτ Ονάλ εξέφρασε την αντίδραση της Άγκυρας. Ο Ονάλ είπε στον Αμερικανό πρέσβη ότι “η ανακοίνωση που στερείται νομικού και ιστορικού ερείσματος είναι απαράδεκτη” και πρόσθεσε ότι η Άγκυρα την απορρίπτει και την καταδικάζει για να καταλήξει στο ότι “προκάλεσε στις σχέσεις των δύο χωρών πλήγμα που δύσκολα μπορεί να αποκατασταθεί”. Το μέχρι πού είναι διατεθειμένη να φτάσει η Άγκυρα θα φανεί από το αν θα κλιμακώσει τις διπλωματικές απαντήσεις, όπως για παράδειγμα μια πιθανή ανάκληση του Τούρκου πρέσβη από την Ουάσιγκτον για διαβουλεύσεις.

Στο ναδίρ οι σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας

Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα μετά την ανάληψη καθηκόντων της κυβέρνησης Μπάιντεν και τις σημερινές εξελίξεις φαντάζει σίγουρο ότι οι σχέσεις των δύο χωρών, που βρίσκονται στο χειρότερο σημείο των τελευταίων 50 ετών, θα παραμείνουν παγωμένες μέχρι τον Ιούνιο που έχει συμφωνηθεί μια συνάντηση Ερντογάν και Μπάιντεν στο περιθώριο της διάσκεψης του ΝΑΤΟ.

Όμως πρέπει να σημειωθεί ότι σήμερα ο τουρκικός στρατός ξεκίνησε χερσαία επιχείρηση κατά του ΠΚΚ στο Βόρειο Ιράκ. Η κατάσταση σε όλη την περιοχή από το Βόρειο Ιράκ, τη Βόρεια Συρία έως το Χατάι της Τουρκίας παραμένει ρευστή. Τη διάσταση απόψεων για την κουρδική παρουσία και τη στήριξη των ΗΠΑ προς το ΠΚΚ και το YPG που είναι γνωστή εξέφρασε και ο Ερντογάν χθες στον ίδιο τον Πρόεδρο Μπάιντεν. Ο οποίος δεν φαίνεται διατεθειμένος να αλλάξει πολιτική στην περιοχή.

Τα μαύρα σύννεφα που έχουν μαζευτεί δίνουν τα πλέον δυσοίωνα μηνύματα για την περαιτέρω πορεία των σχέσεων της Τουρκίας με τον μέχρι πρότινος στρατηγικό εταίρο της, τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ανδρέας Ρομπόπουλος, Κωνσταντινούπολη