Μνήμες από τους πρόσφυγες της Λαμπεντούζα

Χιλιάδες πρόσφυγες κατέφθασαν τα τελευταία χρόνια στη Λαμπεντούζα αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο στην Ευρώπη. Ο σενεγαλέζος φωτογράφος Μαμάντου Μπα, ακτιβιστής της ΜΚΟ SOS Racismo, ο οποίος ζει στην Πορτογαλία από το 1997, επισκέφθηκε πρόσφατα το ιταλικό νησί. Μέσα από τις φωτογραφίες του απαθανατίζει το δράμα των προσφύγων.

Στο νεκροταφείο πλοίων της Λαμπεντούζα στοιβάζονται τα απομεινάρια δεκάδων πλοίων που μετέφεραν πρόσφυγες από την Αφρική στην Ευρώπη. Πολλοί όμως δεν πάτησαν ποτέ το πόδι τους στο ιταλικό νησί. Η μεγαλύτερη τραγωδία εκτυλίχθηκε στις 3 Οκτωβρίου του 2013 όταν έχασαν τη ζωή τους 366 πρόσφυγες. Στις 11 Ιανουαρίου του 2014 η ιταλική ακτοφυλακή κατάφερε να διασώσει περίπου 200 πρόσφυγες.

Η Λαμπεντούζα έγινε έτσι η τελευταία κατοικία για χιλιάδες πρόσφυγες. «Οι άνθρωποι πεθαίνουν επειδή προσπαθούν να ζήσουν καλύτερα», λέει ο Μαμάντου Μπα. Τον Οκτώβριο του 2013 έχασαν τη ζωή τους συνολικά περισσότεροι από 400 άνθρωποι. Οι περισσότεροι προέρχονταν από την Ερυθραία και τη Σομαλία.

Ελάχιστα γίνονται γνωστά για όλους εκείνους που χάνουν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να εισέλθουν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Οι περισσότεροι γίνονται απλά μέρος μιας μακάβριας στατιστικής. Αφήνουν πίσω τους ελάχιστα ίχνη, όπως αυτά τα ρούχα που βρέθηκαν σε ένα πλοιάριο που μετέφερε πρόσφυγες.

Στη Λαμπεντούζα υπάρχει σήμερα ένα μικρό μουσείο με προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων. Εκεί μπορεί να δει κανείς διαβατήρια, προσωπικές φωτογραφίες αλλά και σημειώσεις. «Τα αντικείμενα αυτά μας δείχνουν ότι οι πρόσφυγες ήταν απλοί άνθρωποι με απλά όνειρα», λέει ο σενεγαλέζος φωτογράφος.

Σχεδόν σε όλο το νησί κάτι θυμίζει πάντα τους πρόσφυγες. «Τα ίχνη αυτά βοηθούν να κρατάς στη ζωή εκείνους που δεν ζουν πλέον», λέει ο Μαμάντου Μπα. Η Λαμπεντούζα βρίσκεται περίπου 205 χλμ. νοτίως της Σικελίας, σε απόσταση μόλις 130 χλμ. από την Τυνησία. Γι΄ αυτό αποτελεί άλλωστε και έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς για τους πρόσφυγες.

Οι κάτοικοι του μικρού νησιού ελπίζουν σε καλύτερες μέρες, ωστόσο ελάχιστοι πιστεύουν πραγματικά ότι μπορεί να σταματήσει το ρεύμα των προσφύγων προς το νησί τους και οι τραγωδίες που το συνοδεύουν. Τουλάχιστον όχι όσο δεν αλλάξει ριζικά η ευρωπαϊκή πολιτική έναντι των προσφύγων.